Lesbók Morgunblaðsins - 29.09.2007, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. SEPTEMBER 2007 3
Eftir Þröst Helgason
throstur@mbl.is
É
g hef kunnað vel við
mig á vefnum,“
segir Matthías Jo-
hannessen en í dag
kemur ný ljóðabók
hans út á heima-
síðunni matthias.is. Að auki birtir
hann dagbók sína frá árunum 1981
til 1990 og dagbókarfærslur frá
liðnu sumri undir heitinu Á vígvelli
siðmenningar II en á síðasta ári
birtist fyrri grein með þessu heiti í
Lesbók. Sama dag stofnaði Matt-
hías heimaslóðina með þessu efni
og öðru, þ. á m. dagbókum, kvæða-
syrpum, samtölum sem hafa ekki
verið birt í bókum og greinum, auk
tveggja bóka, en mikið efni er
einnig eftir Matthías á Skólavefn-
um (skolavefur.is ), m.a. ljóða-
upplestur. Matthías segist kunna
vel við frelsið á vefnum sem sé þó
sem betur fer ekki ótakmarkað
eins og í blogginu. En þýðir þessi
vefútgáfa á nýrri ljóðabók og öðru
efni að afstaða Matthíasar til bóka-
útgáfu í prentheimum hafi breyst.
„Þegar ég hætti á Morg-
unblaðinu missti ég að mestu
áhugann á íslenska dægurkarpinu,
þó gríp ég stundum niður í slíkt
efni, lít jafnvel á bloggið. Sjálfur
hef ég ekki bloggað, en gefið út rit
mín eins og hver annar höfundur.
Þegar ég komst í kynni við
Skólavefinn vegna þáttarins Skáld
mánaðarins í Þjóðminjahúsinu
eignaðist ég góða samleið með hon-
um.
Bókaútgáfu á Íslandi hefur verið
heldur óviss og raunar hef ég oftar
þurft að skipta um útgefendur en
höfundi er hollt. Við það missir
hann tengsl við lesendur og tel ég
mig ekki hafa farið varhluta af því.
Bókaforlögin hafa verið á brauð-
fótum síðustu árin, eða frá því AB
lagði upp laupana. Þá varð ég fyrir
töluverðu fjárhagstjóni sem ekki er
í frásögur færandi, en hitt var
verra að með gjaldþroti þess varð
borgaralegi menningardraumurinn
að martröð. Síðan hef ég gefið út
rit mín á ýmsum forlögum og ekki
verður annað sagt en þau hafi gert
vel við þau, þótt óstýrilæti mitt og
sérviska hafi ekki auðveldað þeim
söluna, því ég hef beðist undan
miklum auglýsingum og neitað að
rit mín væru send í samkeppni for-
laganna á vettvangi þess afleita
kerfis sem heitir Íslensku bók-
menntaverðlaunin, í bessastaðas-
tellingum,“ segir Matthías og rifjar
upp að hann hafi þó fengið verð-
launin „fyrir slysni“, eins og hann
orðar það.
30. – 40.000 heimsóknir
Viðbrögðin sem Matthías hefur
fengið við útgáfu sinni á vefnum
dregur heldur ekki úr honum.
„Auk þeirra sem fara á vef
Borgarbókasafnsins og skolavef-
inn.is eru 30. – 40.000 heimsóknir á
ljóða- og dagbókarsíðu mína á Net-
inu og Jökull Sigurðsson, net-
umsjónarmaður minn, segir að um
7.000 einstaklingar hafi sótt síðuna
heim frá því hún var opnuð í mars.
Netið er semsagt í tísku, það er
allt og sumt!
Það hefur gengið vonum framar
og nú bæti ég við nýju efni á slóð-
ina, netljóðabók, dagbókum 1981 –
’90 og eins konar framhaldi af Á
vígvelli siðmenningar sem kalla
mætti dagbók frá sumrinu. Þar er
meðal annars fjallað um kaupvæð-
ingu mannshugans sem Jóhann
Hannesson prófessor nefndi svo og
gulu pressuna, einkum DV sem
hefur ekkert breyst.“
Netljóðin
Matthías kallar netljóðabókina
Ljóð á netöld og vísar þar óbeint
til heita eldri ljóðabóka sinna svo
sem Sálmar á atómöld og Ættjarð-
arljóð á atómöld. Allt eru þetta
titlar sem bera í sér eins konar
þversögn. Bókin inniheldur hátt í
níutíu ljóð. Þau eru ýmist hátt-
bundin eða í frjálsu formi, stutt
eða löng. Þarna eru líka ljóðabálk-
ar. Efnið er ekki síst samtíminn og
sagan, borgin og náttúran – og oft
togstreitan á milli þessara þátta.
Það er mikil undiralda í ljóðunum.
„Netljóðin eru með heldur léttu
yfirbragði,“ segir Matthías, „en
undirtónninn er grárri en virðist í
fljótu bragði.“
Þessi ljóðabók er sem sagt
ókeypis og kveðst Matthías hafa
efni á því, „þótt sestur sé í helgan
stein lífeyrisþeganna“. Og Matt-
hías lætur ekki þar við stitja.
Næsta netljóðabókin kemur ein-
hvern tíma í vetur.
„En með þessu móti þarf ég ekki
að argast í útgefendum og er það
mikill léttir, ekki síst fyrir þá.
Samt vona ég að þetta efni sé bók-
artækt, ef því væri að skipta.
Sem stendur hef ég meiri áhuga
á Netinu en bókaútgáfu og öllu því
tildri og tálbeitum sem henni
fylgja vegna auglýsingastríðsins
mikla um hjarðsálina mikilvægu,
en við hana á að tala, eins og allir
vita, eins og hún sé baunir í belgj-
um.
En kannski á ég eftir að verða
leiður á Netinu eins og flestu öðru
– nema Íslendinga sögum, auðvit-
að!“
Matthías Johannessen „Bókaforlögin hafa verið á brauðfótum síðustu árin, eða frá því AB lagði
upp laupana. Þá varð ég fyrir töluverðu fjárhagstjóni sem ekki er í frásögur færandi, en hitt var
verra að með gjaldþroti þess varð borgaralegi menningardraumurinn að martröð.“
Ný ljóðabók, Ljóð á netöld, eftir
Matthías Johannessen kemur út í
dag á heimasíðu hans, matthias.is.
Að auki birtir hann dagbók sína frá
árunum 1981 til 1990 og dagbók-
arfærslur frá liðnu sumri undir
heitinu Á vígvelli siðmenningar II
en þar er meðal annars fjallað um
kaupvæðingu mannshugans og
gulu pressuna.
» Bókaútgáfa á Íslandi hefur verið heldur
óviss og raunar hef ég oftar þurft að skipta
um útgefendur en höfundi er hollt. Við það
missir hann tengsl við lesendur og tel ég mig
ekki hafa farið varhluta af því.
Hef meiri áhuga
á Netinu en bókaútgáfu
Fjalllaust er þetta land
flatt eins og marglesið dagblað,
snjáð dagblað með kálfslöppum
eins og gulnað lauf.
-----
Ég á heima í landi
sem er ekki til,
enginn þekkir það
nema fuglinn.
Og ég segi við hann,Varaðu
þig á fálkanum.
Á leið norður
Við vorum þrjú í vagninum,
hún sat fyrir aftan mig
og talaði hátt í gemsann, Þú
verður að standa við þetta,
heyrði ég hana segja, þú
getur ekki svikið mig, þú
verður að bæta framkomuna,
já og kynlífið, nei þú
getur ekki hlaupizt undan þessu og þú
verður að standa við þetta, þú
verður að lofa mér því,
nei-nei, aðeins í þetta eina sinn
aldrei oftar, þú
færð ekki annan sjans,
svo varð þögn í strætó
og ég læddist út
við Hlemm,
yfirgaf vígvöll
þessa vængbrotna
hjónabands.
Leið 14,
reynslusaga
TENGLAR
..............................................
www.matthias.is