Morgunblaðið - 02.05.2007, Page 1

STOFNAÐ 1913 118. TBL. 95. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 2. MAÍ 2007 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
KRAFTMIKIÐ SAMFÉLAG
ALLT ANNAÐ LÍF! - með vinstri grænum
PRÓFVIKAN HEFST
SAMRÆMDU PRÓFIN ERU EKKI SVO
SVAKALEG, SEGJA ÁSTA OG FRÍÐA >> 20
11 ÁRA MEÐ SVARTA
BELTIÐ Í KARATE
BRÝTUR BLAÐ
GEGN FJÓRUM Í EINU >> 6
FRÉTTASKÝRING
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
ÁHUGAMENN um íslenskt réttarfar hafa
aldrei haft það eins gott. Í stað þess að
þurfa að lesa þykkt dómasafn Hæstaréttar,
lúslesa dagblöðin í leit að fréttum af upp-
kvaðningu dóma eða hringja í dómstólana
og biðja um upplýsingar um einstök mál
nægir þeim nú að fara inn á vef Hæsta-
réttar og héraðsdómstólanna til fylgjast
með dagskrá dómstólanna og lesa dóma
sem þar eru kveðnir upp samdægurs
(www.haestirettur.is og www.domstolar.is).
Þessi þjónusta er augljóslega til mikilla
bóta fyrir þá sem fylgjast með dómstólum
vegna starfa sinna s.s. lögmenn, lögfræð-
inga og blaðamenn, og sparar dómstólunum
sömuleiðis mikla vinnu.
Hjá Morgunblaðinu og mbl.is (og fleiri
fjölmiðlum) er í gildi sú almenna regla að
greina ekki frá nöfnum sakfelldra manna
nema þeir hafi verið dæmdir í a.m.k.
tveggja ára fangelsi. Í ljósi þess hversu auð-
velt er að hafa uppi á nöfnum sakborninga
og hversu margir hafa daglega aðgang að
Netinu er ljóst að sú regla hefur ekki eins
mikið gildi og áður. Í þessu samhengi má
líka hafa í huga að leitarvélin Google hefur
uppi á nöfnum í dómasafni Hæstaréttar og í
dagskrá héraðsdómstólanna en þar með er
auðvelt að rekja sig að dómnum.
Nöfn sýknaðra ekki birt
Dómstólarnir hafa einnig sínar reglur um
nafnbirtingu. Hvorki Hæstiréttur né hér-
aðsdómar birta nöfn á Netinu ef ákærði er
sýknaður í sakamáli eða birting á nafni hans
getur talist andstæð hagsmunum brotaþola,
en slíkt á m.a. við í flestum kynferðisbrota-
málum. Einnig er gætt nafnleyndar í einka-
málum sem fjalla um mjög viðkvæm per-
sónuleg málefni og þá eru kennitölur teknar
út fyrir birtingu. Fleiri takmarkanir eru á
birtingu dóma á vef dómstólanna sem of
langt mál yrði að rekja hér.
Frá reglunni um að ekki skuli birt nöfn
sýknaðra manna eru þó undantekningar,
m.a. birti Hæstiréttur nöfn þeirra sem voru
ákærðir í fyrra Baugsmálinu og sömuleiðis
nöfn olíuforstjóranna. Samkvæmt upplýs-
ingum frá Hæstarétti var ástæðan sú að svo
mikið hafði verið fjallað um þessi mál op-
inberlega að það hefði ekki þjónað neinum
tilgangi að fjarlægja nöfnin úr dómunum
áður en þeir voru birtir.
Birting dómanna á Netinu byggist m.a. á
þeirri reglu í stjórnarskránni að dómþing
skuli háð fyrir opnum tjöldum.
Nöfnin
birtast
á Netinu Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
„HÉR ER verið að spyrja beint um
spítalann sjálfan og það er mjög
spennandi umræða. Það hefur farið
fram talsverð skoðun á því erlendis
þar sem menn hafa bara sest niður
og ákveðið sameiginlega að allir sem
eru eldri en X ára, þeir fái ekki
ákveðna þjónustu. Þá er reiknað út
að það borgi sig ekki fjárhagslega.
Þetta er mjög sársaukafull og erfið
umræða,“ sagði Siv Friðleifsdóttir,
heilbrigðis- og tryggingamálaráð-
herra, á borgarafundi sjónvarps-
þáttarins Kastljóss í gærkvöldi.
Sigurður B. Þorsteinsson, yfir-
læknir deildar lyfjamála á Landspít-
ala – háskólasjúkrahúsi, spurði þá
frambjóðendur hvort þeir sæju fyrir
sér að Alþingi væri tilbúið til að taka
Unnið sé eftir heilbrigðisáætlun til
ársins 2010. „Í heilbrigðisáætluninni
sem Alþingi hefur samþykkt er
stefnumörkun og sú forgangsröðun
sem við vinnum eftir. Það eru 21 for-
gangsmarkmið sem eru tilgreind –
tímasett og tölusett markmið. Við
höfum nú þegar náð fjórum þeirra,
nálgumst markmið í ellefu tilvikum,
óbreytt ástand er í einu tilviki og í
þremur tilvikum höfum við fjarlægst
markmiðið. Á þremur sviðum skortir
svo nægilega góðar upplýsingar til
að meta stöðuna.“
Aðspurð hvort ræða eigi forgangs-
röðun með heilsuhagfræðingum, sið-
fræðingum og læknum segir Siv að
þegar þessi mál eru rædd á Alþingi
sé eðlilegt að leita upplýsinga hjá
ýmsum aðilum, enda séu mörg sjón-
armið í þessu sambandi, s.s. siðferði-
leg og fjárhagsleg.
að víða erlendis væri farið eftir slík-
um viðmiðum. „Það eru mýmörg
dæmi um slíkt erlendis frá þannig
að ég er að vísa í það, en er ekki að
leggja slíkt til. Mér finnst eðlilegt að
við ræðum forgangsröðun áfram og
þetta er eitt af því sem kæmi hugs-
anlega inn í umræðuna.“
Tilviljanaréttlæti ríkir í dag
Í samtali við Morgunblaðið sagði
Sigurður að það yrði að útbúa jafn-
aðarkerfi í stað þess tilviljanarétt-
lætis sem ríkti í dag. „Það verður að
gera þetta með þeim hætti að al-
menningur og allir sem að málinu
koma telji að raunverulega sé verið
að reyna gera eins „rétt“ og mögu-
legt er.“
Siv segir að umræða um for-
gangsröðun, og almennt um heil-
brigðismál, hafi farið fram á Alþingi.
þátt í forgangsröðun í heilbrigðis-
kerfinu með beinum hætti, s.s. með
siðfræðingum, læknum og almenn-
ingi.
Ráðherrann áréttaði við blaða-
mann Morgunblaðsins að hann væri
ekki að boða slíka stefnu en sagðist
telja eðlilegt að Íslendingar ræddu
forgangsröðun áfram eins og gert
hefur verið, aðeins hefði verið bent á
Sársaukafull umræða
Mörg sjónarmið sem líta þarf til í forgangsröðun innan heilbrigðiskerfisins
Siv
Friðleifsdóttir
Sigurður B.
Þorsteinsson
HÁTÍÐAHÖLD í gær, 1. maí, á baráttudegi
verkalýðsins, voru með hefðbundnum hætti
víða um land. Í Reykjavík var farið í kröfu-
göngu frá Hlemmi niður Laugaveg og endað á
útifundi á Ingólfstorgi þar sem meðal annarra
Grétar Þorsteinsson, forseti Alþýðusambands
Íslands, flutti ávarp. Yfirskrift hátíðahaldanna
í gær var „Treystum velferðina“ og lagði
Grétar út af því í ávarpi sínu. | Miðopna
Morgunblaðið/Kristinn
„Treystum velferðina“