Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.03.1911, Blaðsíða 27

Fjárþröng og framleiðsla.
Opt hefi eg undrast eymdarhljóð það, sem að eyrum
berst úr öllum áttum, á þessum dögum. Víðast er hjalað
um fjárskort og vandræði manna á meðal. Fáir telja sjer
fært að ráðast í nokkrar framkvæmdir fram yfir það, sem
stundarþörfin krefur »í þessari óáran«.
»Oáran.« Að kalla þetta blessað árferði óáran. Hvílík
fjarstæða. Sjaldan hefir náttúran leikið betur við íslend-
inga en það sem af er tuttugustu öldinni. Veðurfar, hey-
skapur og fiskafli, allt betra en í meðallagi; og gamli
erkifjandinn: hafísinn, hefir dottað norður í hafsauga.
»En verzlunin ? Peningavandræðin í hittifyrra valda þung-
bærri óáran. Auðmennirnir í Ameríku hleyptu öllu í bál
og brand, og við, aumingja íslendingar, hlutum af því
peningaóáran, sem komið hefir mörgum góðum dreng í
kol!.«
Svo segja menn. En eg er hræddur um að þetta sje
ónýtt yfirskin. Samt getur það verið að »hrunið« og
kyrrstæði »framfara« hafi stafað af ytri áhrifum þarna um
árið, svo að það var þetta herrans ár, sem skellinn fjekk,
en ekki annað svo lítið síðar. Við vorum búnir að vinna
fyrir skuldadögum og skriftadögum gamalla synda. Og
þeir dagar voru orðnir dýr nauðsyn, og gott að ekki
drógust þeir lengur. Við þurftum að brenna okkur, og
það sem fyrst, svo við lærðum að forðast eldinn.
En, bara að við nú ekki reynumst meiri börn en börn-