Skinfaxi - 01.01.1914, Blaðsíða 10

10
SKINFAXI.
alstaðar og ávalt, að hugsa fyrst og fremst
um heildina, en láta eigin hagsmuni sitja
á hakanum“, og þetta loforð sé svo strangt
að varla megi búast við nema sárfáum
mönnum á hverju tímabili, sem nálgast
bókstaflegar efndir þess,“ endasé það heppi-
legur skotspónn fyrir mótstöðumenn félags-
skaparins.
Mér er orðið svo hlýtt til kjörorðsins,
að ég get ekki felt mig við að það sé Iagt
niður, og skal ég nú í stuttu máli leitast
við að flytja fram þær ástæður, sem ég
hef til þess.
Mér virðist óviðfeldið, jafnvel viðsjálft,
að slá undan straumnum vegna þeirrar
mótspyrnu sem kjörorðið kann að hafa
mætt, enda hætt við að sú tilslökun gæti
ekki haft þau áhrif, að sætta mótstöðu-
menn U. M. F. við félagsskap okkar,held-
ur mundi hún verða Iögð út á þann veg,
að við breyttum stefnunni. færðum lak-
markið neðar, og færi svo fyrir okkur eins
og feðgunum við asnann, í dæmisögunni.
Þetta er því óviðfeldnara, vegna þess
að kjörorðið er í fullu samræmi við félags-
hugsjón okkar, og í rauninni einkar hnitti-
lega valið, stutt og laggott, nógu rúmt til
þess að við getum bygt á enda þess, en
þurfum ekki að hengja okkur í bókstöf-
unum. Alt okkar starf, sem nianna, ung-
mennafélaga og þjóðfélaga, á að stefna
að þvi, sem er aðalhugsjón félagsskapar-
ins: göfug menningarþjóð í frjálsu og rækt-
uðu landi, þar sem hver einstakur mað-
ur hefir sitt hlutverk að vinna, og Iifir
fyrir það. Og „hvert líf, sem græddi einn
lítinn reit og lagði einn stein í grunninn“
vinnur að þessu marki. — Við þurfum
-ekki að vera jafnokar Jóns Sigurðssonar og
George Washingtons til þess að slík orð
fari vel á okkur. En við þurfum að vera
trú yfir litlu; það er galdurinn,
Einka hagsmunir manna og heill þjóð-
félagsins á oftar samleið en mörgum sýn-
ist. Mér virðist mega líkja þeim hugtök-
um við tvær stærðir, og sé hin fyrri frum-
gjörandi hinnar síðari. En ef til vill verð-
ur þess alllangt að bíða, að allir geti fall-
ist á þá skoðun, og sett upp reiknings-
dæmi sinnar eigin æfi samkvæmt henni,
og meðan svo er, geta þeir oft orðið hart
úti, sem henni fylgja.
I mínum augum á kjörorðið „Islandi
alt!“ að vera gunnfáni á þjóðfélagsbygg-
ingu hins unga Islands, þeirri sem við er-
um að byggja og ætlum niðjum okkar að
byggja ofan á, — gunnfáni, sem bendir
upp yfir smáþýfið á framsóknarbrautinni.
Ef við viljum ekki gangast undir þær skyld-
ur, sem honum fylgja, getum við ekki með
góðri samvisku og fullum rétti haldið frarn
þeirri kröfu, sem felst í kjörorði okkar í
sjálfstæðisbaráttunni: Island fyrir Islend-
inga.
Við megum ekki láta hugfallast, þó seint
gangi. Skáldið segir satt:
Sé takmark þitt hátt, þá er altaf örðug för.
Sé andi þinn styrkur, léttast stríðsins kjör.
Sé markið hreint, sem hátt og djarft þú ber,
snýr hindrun sérhver aftur, semmætirþér.
Lif U. M. F. I. og — þjóðarinnar ligg-
ur við þvi, að við lærum að sjá og „glæða
vel þann neista, sem liggur innst“ hjá okk-
ur og öðrum, séum samtaka, allir eitt, —
og reynum eftir föngum að lita samkvæmt
kjörorðinu Islandi alt!
13. okt. 1913.
Sigurður Vigfússon.
Ræða á jólagleði.
[Ræðu pessa flutti snmbandsstjóri Guðbrandur
Magnússon á jólagleði Ungmennatelaganna
í Rvík. 27. des. síðastl.]
Um þetta leyti árs eru menn hvað best-
ir menn. Það er af því, að þaðerujólin.
Alla æfina er ekkert orð, nema ef vera
skyldi „pabbi“ og „mamma“, sem lætur
betur í eyrum. Þá reyna menn að syndga
sem minst og gleðja sem mest. Og við