Skinfaxi - 01.05.1916, Page 2

50
SKINFAXI
Skíða-íþróttin.
íslendingar eru nú á góðum vegi með
að verða miklir íþróttamenn, og ekki verð-
ur langt eftir því að bíða, að þeir standi
öðrum þjóðum jafnfætis i mörgum íþrótt-
um, ef áhugi og dugnaður fylgist að, og
fer ekki aftur, frá því sem hefir verið nokk-
ur undanfarin ár.
Ein íþrótt er það þó, sem að mestu leyti
er sett á hakann, og það er skidaíþróttin,
en hún er bæði skemtileg og holl, og ekki
vanta skilyrðin fyrir hana hjá okkur, því
nógur er snjórinn, og nógar eru brekkurn-
ar, nóg er víðáttan til að hlaupa um.
Skíði eru að vísu allvíða til, sérstaklega á
Norðurlandi, og þar eru þau mikið notuð
til ferðalaga. Til þess eru þau líka nauð-
synleg og sjálfsögð. En það má líka nota
þau til íþróttaiðkana, og þar er töluvert
verkefni fyrir unga menn og konur, og
því ættu ungmennafélögin að gangast fyr-
ir með meiri áhuga en verið hefir.
Eg er nú búinn að sjá og kynna mér
ítarlega skíðaíþróttina hér í Noregi, og hefi
eg betur og betur sannfærst um, að ein-
mitt sú íþrótt á vel við hjá okkur heima.
Eg liefi oft heyrt talað um, að Norðrnenn
væru miklir skíðamenn, og hefi eg nú kom-
ist að raun um, að það er hverju orði
sannara. Eiginlega gerði eg mér ekki í
hugarlund, hvað mikil iþrótt það er, að
ganga og renna sér á skíðum, fyr en nú,
og vil eg því reyna eftir föngum að lýsa
því, skíðunum sjálfum og skiðaferðum hér.
Ekki veit eg, hvað langt er siðan skiði
voru fyrst þekt og notuð hér í Noregi, en
áreiðanlega er það mjög langt, en ekki
hafa þau i fyrstu verið fullkomin, og tek-
ið mörgum breytingum.
Árið 1718 voru hermenn fyrst látnir
æfa sig á skíðum. Þá voru þau 2,16 m.
á lengd, með beygju á báðum endum, og
fóðruð neðan með sel- eða hreindýraskinn-
um, þannig að hárið lá aftur, og varnaði
þvi að þau gætu runnið til baka, þegar
upp brekku var farið. Þá höfðu menn
einn staf, sem ekki var lengri en það, að
hann náði manni undir hendur. LítiII
rendur húnn var á efrí enda, en að neðan
var stálbroddur, og dálítil tréplata rétt fyr-
ir ofan broddinn. Á þennan hátt hafa
skíðin og stafirnir verið til 1790. Þá fór
það að breytast, og 1796 voru tvenskonar
skíði orðin algeng, og voru önnur þeirra
kölluð langskíði. Þau voru 3,20 m. á
lengd, og 6 cm. á breidd. Hin voru köll-
uð andor, og voru 1,95 m. á lengd, og 7
cm. breið. Þau voru líka fóðruð að neðan
og á hliðunum með sel- eða hreindýra-
skinnum, og allavega prýdd, með rauðum,
gulum og bláum dúkpjötlum að ofan. Þá
var líka notaður einn stafur, en það hafði
tognað úr honum. Hann var orðin foll-
komin mannhæð, og tvíhentur, alveg eins
og enn í dag viðgengst heima á íslandi.
Um 1770 notuðu Norðmenn einkennileg
skíði. Þau voru mislöng, annað var 2V2
alin, en hitt l1/^ alin á lengd, og voru
þau notuð á þann hátt, að menn spyrndu
sér áfram með stutta skíðinu, en runnu á
á hinu. Heyrt hefi eg að þau skíði séu
notuð enn i dag, og jafnvel líka hin, með
beygjum á háðum endum. Mælt er, að
einstaka gamlir menn uppi í sveit haldi
fast við þau hvorutveggju.
Ekki veit eg hvað langt er síðan að fast
lag komst á skiðagerðina, en nú má heita
svo, að aliir hafi þau með sama lagi, og
algengust eru þau, sem fyrir nokk'rum ár-
um fóru að flytjast heim til íslands, en-
svo eru sérstök skíði notuð hér til lang-
hlaupa, og aftur önnur til lofthlaupa.
Lofthlaupaskíðin eru löng, breið og þung,
en langhlaupaskíðin eru löng og mjó, og
gerð svo létt sem unt er, og þau skiði álít
eg að séu heppilegust heima, fyrir þá sem
nota skíði bara til ferðalaga. Svo nota
allir nú tvo stafi. Eg hefi altaf heima
haldið á móti þvi að notaðir væru 2 stafir.-
Mér hefir alt af fundist það óþarft fylgi við’