Skinfaxi - 01.02.1985, Blaðsíða 14

Skákþáttur
Margt má
lœra af
Spassky
Jón L. Árnason
Á afmælismóti Skáksambands
íslands i febrúar tefla margir
kunnir kappar en þeirra þekktast-
ur er náttúrlega Boris Spassky.
Einvígi aldarinnar í Laugardals-
höllinni 1972 er öllum enn í
fersku minni en þá missti Spassky
heimsmeistaratitilinn í hendur of-
urmenninu Fischer, sem litið hef-
ur spurst til síðan. Spassky tefldi
síðan hér á landi einvígi við Hort
1977 og síðast kom hann til
Reykjavíkur haustið 1982 og háði
felueinvígi við Friðrik á vegum
tímaritsins Storðar.
Hvarvetna þar sem tveir skák-
menn hittast má búast við að um-
ræðuefnið verði Fischer og þá
hvað um hann hafi orðið síðan
1972. Spassky kemur sjaldan til
tals, enda ekkert afbrigðilegt við
athafnir hans svo vitað sé. Hann
lifir rólegu fjölskyldulífi með
franskri eiginkonu sinni í hennar
heimalandi, teflir í einu og einu
móti en er ósköp friðsæll. Því
hafa jafnteflin orðið helst til
mörg hjá honum. Hann kennir
um óskaplegri leti sinni. Hins veg-
ar segja mér fróðir menn að
Spassky hafi síður en svo glatað
skákáhuganum. Þeir sem á hann
ráðast kynnast því, þá er tekið
hraustlega á móti og í ljós kemur
að rússneski björninn hefur engu
gleymt þegar hann loks vaknar af
dvalanum.
Spassky náði heimsmeistara-
titlinum af Tigran Petrosjan
heitnum árið 1969 og þá stóð
hann á hápunkti ferils síns. Marg-
ir telja óumdeilanlegt að Spassky
hafi verið besti skákmaður heims
á árunum þar á undan og fram til
1970 er Fischer tók til máls.
Fjölhæfni er kannski lykilorð-
ið yfir styrk Spasskys á skákborð-
inu. Hann teflir allar stöður vel
og gildir einu hvort um þunga
stöðubaráttu er að ræða eða
flækjur og fórnir. Reyndar var
sóknarkrafturinn einkennandi
fyrir taflmennsku hans framan
af, enda var þjálfari hans í mörg
ár Alexander Tolush, kunnur og
litríkur sovéskur „fórnarskák-
maður“.
Það er kannski letinni um að
kenna, en oft er eins og Spassky sé
ekkert að flýta sér þótt taflborðið
standi í ljósum logum. Þótt hann
hafi fórnað manni, eða jafnvel
heilum hrók, getur hann teflt eins
og ekkert hafi í skorist og aldrei
sýnir hann svipbrigði. Af þessu
má margt læra. Spassky er ekki
einn þeirra sem telur mennina á
borðinu, hann teflir taflið og
reynir að láta menn sína vinna
saman. Hér er gömul skák hans
við Bronstein, tefld 1961, sem
sýnir þetta vel.
Hvítt: Boris Spassky
Svart: David Bronstein
Drottningarpeðsbyrjun.
I.d4 Rf6 2. Rf3 g6 3.g3 Bg7
4.Bg2 0-0 5.0-0 d6 6.Rc3!?
Sannarlega sjaldséður leikur
en allrar athygli verður. Næst ætl-
ar hann að leika e2-e4 og fá upp
eins konar Pirc-vörn. Svartur lok-
ar miðborðinu en þá hefur hann
tapað leik.
6.-d5 7.Bg5 c6 8.Hel Re4 9.Rxe4
dxe4 10.Rd2 e3!
Ein af mörgum skemmtilegum
hugmyndum Bronsteins. Biskup-
inn fellur ef hvítur leikur ll.fxe3
vegna f6 12.Bf4 e5.
ll.Bxe3 Bxd4 12.Bxd4 Dxd4 13.c3
Dc5
Betra er að hörfa til heimabæj-
arins með 13.-Dd8. Spassky nær
nú að byggja upp sókn gegn
svarta kónginum og notfærir sér
þá að svartreita biskupinn er
horfinn úr vörninni.
14.Re4 Db6 15.Dd2 Bf5
Hvítur hótaði 16.Dh6 og þá
yrði stutt í Rg5 og mát á h7.
16. Rg5 Hd8?
Svartur uggir ekki að sér — nú
verður f7-reiturinn óþægilega
berskjaldaður.
17. Df4! e5
Þvingað. Ef t.d. 17þ-Dxb2, þá
18. e4 Be6 19.Dh4 h5 20.Rxe6 fxe6
21.Dxe7 með yfirburðastöðu.
18.e4! Bc8
14
SKINFAXI