Skinfaxi - 01.08.2006, Blaðsíða 21

tíma alla daga - líka um helgar. Ef unglingareru mjög vansvefta þá getur
20 mínútna lúr að degi til dregið úr mestu þreytunni. Ekki má leggja sig í
meira en 30 mínútur að degi til þar sem það getur þá farið að hafa áhrif á
nætursvefninn.
Eitt af því sem getur gert börnum og unglingum erfiðara að sofna á
kvöldin er að hafa setið fyrir framan tölvuskjá fyrr um kvöldið. Birtan frá
skjánum virkar örvandi og því verður erfitt að sofna.
[ grunnskólanum í Sibbo í Finnlandi ákváðu skólastarfsfólk og foreldra
að taka höndum saman um að takast á við svefnleysi nemenda. Verkefnið
náði til allra nemenda skólans. Umræða og fræðsla um svefn var tekin
fyrir í tengslum við námsefni, til dæmis í heilsufræði og lífsleikni. Gangar
skólans fylltust smám saman af myndum, Ijóðum og öðrum upplýsingum
um svefn og mikilvægi hans.
Einnig kom svefnsérfræðingur í skólann og ræddi við nemendur og
foreldra. Allir nemendur skólans áttu síðan að fylla út svefndagbók í sex
daga þar sem þeir skráðu hve marga tíma þeir sváfu yfir nótt, hvort þeir
lögðu sig yfir daginn og þá hve lengi, hvað þeir gerðu um kvöldið áður en
þeir fóru að sofa ásamt eigin hugleiðingum um nætursvefninn. Svefn-bó-
kunum var skilað til skólans án nafns. Kennarar og foreldrar voru sammála
um að vei hefði tekist og að samstarf við foreldrafélagið um verkefnið og
jákvæðni foreldra almennt hefði þar skipt sköpum.
Foreldrar, sendum börnin úthvíld í skólann á morgnana. Ræðum við
börnin um mikilvægi svefns og verum sjálf góðarfyrirmyndir. Höfum í
huga að skynsamlegir lífshættir, s.s. hreyfing og slökun greiða fyrir svefni
og að hreyfingarleysi og óhófleg sjónvarps- og tölvunotkun getur haft
neikvæð áhrif á svefn. Það að koma á skipulagi og fara að sofa á svipuðum
tíma og vakna á svipuðum tíma alla daga er ein besta leiðin til þess að
tryggja næga hvíld sem stuðlar að því að börnin séu ánægð, móttækileg
fyrir námi og virk í skóla og frístundum.
Virðum útivistartímann
[ barnaverndarlögum kemur fram að frá 1. september til 1. maí megi börn,
12 ára og yngri, ekki vera á almannafæri eftir kl. 20 nema í fylgd með
fullorðnum. Börn á aldrinum 13 til 16 ára mega ekki vera á almannafæri
eftir kl. 22, nema þau séu á heimleið frá viðurkenndri skóla-, íþrótta- eða
æskulýðssamkomu. Frá 1. maí til 1. september lengist útivistartíminn um
tvær klukkustundir.
Á björtum sumarkvöldum getur verið erfitt fyrir foreldra að neita
barninu um að vera lengur úti en útivistarreglurnar segja til um. Þeir reyna
að réttlæta ákvörðun sína um lengri útiveru með því hve fá björt og falleg
kvöld eru hér á (slandi. Nægur nætursvefn er mikilvægur börnum og
unglingum, hann er forsenda vellíðunar barnsins.
Foreldrar verða að hafa í huga að þegar barnið er búið að vera úti að
leika sér allan daginn er þreytan farin að segja til sín. Barnið neitar því að
vera þreytt því það vill flýta sér út að leika sér. Þreyta eykur líkurnar á sly-
sum þar sem barnið á erfiðara með að bregðast við umhverfinu. Athyglin
er verri, viðbragðsflýtirinn seinni og jafnvægið verra.
Það virðist vera sem foreldrar slaki á útivistarreglunum þegar barnið
eldist. Við það getur hætta á áhættuhegðun barnsins aukist eins og t.d.
fikt með áfengi eða aðra vímugjafa.
Forvarnahópurinn SAMAN lét útbúa segulspjöld með lögboðnum
útivistarreglum fyrir börn og ungmenni, sem mynd er af hér á síðunni.
Þessi segulspjöld hafa sveitarfélög I landinu keypt og sent til ákveðinna
árganga í grunnskólanum. Foreldrum finnst hjálp í því að hafa þessar
reglur við höndina og með því að smella á myndina fæst stór mynd af
reglunum, sem hægt er að prenta út og hengja upp á viðeigandi stöðum.
Tennurnar okkar
Leiðir til að fyrirbyggja glerungseyðingu
Heppileg fæða á milli mála
- Ósykraðar mjólkurvörur eins og skyr, súrmjólk, jógúrt og
ostur.
- Gróft brauð eða hrökkbrauð með áleggi eins og t.d. tómötum,
agúrkum, eggjum, osti eða fitulitlu áleggi.
- Ferskt grænmeti eins t.d. gulrætur, kál, gulrófur, tómatar,
agúrkur, eða annað hrátt grænmeti.
- Ferskir ávextir eins og t.d. epli, appelsínur, mandarínur, perur,
bananar, melónurog vínber.
Lykilpunktar
Unglingar, sem verja í það minnsta klukkustund á dag með
fjölskyldum slnum, eru síður líklegir til að hefja neyslu
fíkniefna.
Ungmenni, sem stunda íþróttir og annað skipulagt
æskulýðsstarf, falla mun síður fyrir fíkniefnum.
Því lengur sem ungmenni bíða með að hefja áfengisneyslu,
þeim mun ólíklegra er að þau verði fíkniefnum að bráð.
Byggir á niðurstöðum íslenskra vísindamanna sem hafa
um árabil rannsakað áhættuhegðun ungmenna og hafa vakið
alþjóðlega eftirtekt.
SKINFAXI - tímarit Ungmannafélags íslands