Skinfaxi - 01.08.2006, Blaðsíða 22

Stefanía Sörheller, verkefnisstjóri á Velferðarsviði Reykjavíkurborar:
Samvera foreldra og barna
- skiptir hún máli?
Samvera skiptir máli,
rannsóknir hafa leitt í Ijós
að því meiri tíma sem
foreldrar verja með sínu
barni, því ólíklegra er að það
leiðist út í neyslu fíkniefna.
Mikill meirihluti barna og ungmenna býr
við ágætis aðstæður, er í góðum málum,
stundar sitt nám, tekur þátt í tómstund-
um og stefnir hátt. En þá má ekki sofna á
verðinum, hætta er á að hraðinn í þjóð-
félaginu, kröfur um þátttöku í hinu og
þessu, kröfur um framlag til vinnu, til
náms o.fl. verði óhjákvæmilega á kostnað
einhvers. Foreldrar almennt eru miðað
við aðstæður að gera sitt besta og allir
foreldrar vilja börnunum sínum vel. Þeir
eru oftar en ekki að vinna fjölskyldunni
í hag og sjá henni farborða, eru oft
úrvinda þegar heim er komið og þá eru
aðrar kröfur sem þarf að standa undir, s.s.
að sinna þörnum og heimili. Þá verður
ekki hjá komist að forgangsraða og á
grundvelli þeirrar vitneskju um mikilvægi
samveru foreldra og barna er nokkuð
Ijóst hvernig sú forgangsröðun ætti að
vera. Það er dýrmætur tími sem glatast
ef börnin verða alltaf að bíða þar til tími
gefst.Tíminn er núna - hann verður ekki
settur á bið. Enginn er óhultur, en þar
sem nú er vitað að samvera foreldra og
barna hefur áhrif á að börnin séu ólíklegri
til að leiðast út í neyslu fíkniefna þá er
það punktur sem vert er að taka alvar-
lega.
Samveran er þannig raunveruleg for-
vörn. Hún getur verið með ýmsu móti,
að taka þátt í lífi barnsins og leyfa því að
taka þátt, horfa saman á sjónvarp eða
fara í frí, allt þetta er samvera og skapar
tengsl. Foreldrareru mikilvægastir í for-
vörnum, þeir þekkja börnin sín best, þeir
elska þau mest og þeir eru í aðstöðu til
að hafa raunveruleg áhrif. Það eru svo
margir áhrifavaldar í lífi barna og ung-
menna í dag og þau lifa líka í miklum
hraða. Þau þurfa að höndla margt sem
foreldrar jafnvel hafa enga hugmynd um
og eru að takast á við hluti sem voru ekki
til þegar þeir voru ungir. Þess vegna er
svo mikilvægt að byggja upp sterka ein-
staklinga með góða sjálfsmynd, svo að
þau hafi forsendur til að taka skynsam-
legar ákvarðanir, hafna vondum hlutum
en næra þá góðu og uppbyggilegu.
Forvarnastefna
Reykjavíkurborgar hefur
að leiðarljósi:
Að skapa öllum börnum og ungmennum
uppeldisaðstæður og umhverfi sem eflir
sjálfstraust þeirra og sjálfsmynd, einkenn-
ist af samkennd og býr yfir viðeigandi
stuðningsúrræðum þegar þörf krefur.
Forvarnastefnan tekurtil allra barna
og ungmenna frá fæðingu til tvítugs, for-
eldra og allra sem að málefnum þeirra
og uppeldi koma. Það er lögð áhersla á
að forvarnir hefjist strax í barnæsku, séu
heildstæðar, víðtækar og sameini krafta
og störf borgarbúa og borgarstarfs-
manna. Stefnan er byggð á traustum
rannsóknum, hefur mælanleg markmið
sem verða metin og endurskoðuð reglu-
lega.
I markmiðum er gert ráð fyrir, annars
vegar almennum forvörnum sem ná til
allra barna og ungmenna og hins vegar
sértækum forvörnum sem ná einstakl-
inga og hópa sem eru í áhættu.
Almennarforvarnir:
Að börn og ungmenni alist upp við góða
andlega Ifðan, heilsu og jákvæða sjálfs-
mynd, svo að merkja megi mælanlega
árangur2010.
Sértækarforvarnir:
Að koma í veg fyrir og draga úr neikvæðri
frávikshegðun barna og ungmenna, s.s.
vímuefnaneyslu, reykingum, ofbeldi,
afbrotum og öðru sem bregðast þarf sér-
staklega við hverju sinni.
Gert er ráð fyrir víðtæku samstarfi
margra ólíkra aðila til að ná árangri. Sam-
starf og samvinna eru lykilatriði, sam-
vinna við foreldra, samstarf opinberra
aðila, stofnana og frjálsra félagasamtaka.
Að niðurstöður rannsókna séu ávallt
fyrirliggjandi svo að hægt sé bregðast við
aðstæðum, t.d. í hverfum eða sveitafélög-
um. Það er mikilvægt að þeir sem standa
höllum fæti og þurfa sérstakan stuðning
tímabundið eða til lengri tíma fái hann
svo að hægt sé að koma í veg fyrir frekari
vanda, svo að öll börn og ungmenni fái
tækifæri til að alast upp við góða andlega
líðan, heilsu og jákvæða sjálfsmynd.Til að
svo megi verða þurfa bæði foreldrar og
samfélagið að axla ábyrgð sína.
Víða er gott og öflugt starf unnið, en
alltaf þarf að skoða hvort verið sé á réttri
leið. Uppalendur og ráðamenn þurfa að
spyrja sig þessara spurninga: Erum við
á réttri leið, hvað hefur verið gert vel og
hvernig getum við gert betur?
Frumkvæði forseta íslands að sérstök-
um forvarnadegi um land allt er mikil-
vægt framlag til þess starfs sem þegar er
unnið og liður í að skapa þá umræðu sem
þarf að fara fram.
22 SKINFAXI - tímarit Ungmannafélags íslands