Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1958, Page 11

TEIKNINE EFTIR BENEDIKT GUNNARSSDN
Sfejka íjmi et wiii aí AœAkrítnAli
Eftirfrandi grein um landhelgismálið og afstöðu íslands til fyrihugaðrar
efnahagssamvinnu Evrópu birtist í Parísarútgáfu stórblaðsins New York
Herald Tribune 28. ágúst siðastliðinn. — Höfundur greinarinnar er Jan
Hasbrouck, en hann ritar einkum um efnahagsmál.
Efnahagssamvinna Evrópu
Hin leiðinlega deila, sem nú
stendur yfir milli þjóða Evrópu
um fiskveiðar við Island, er sígilt
dæmi þess hve þjóðunum reynist
erfitt að færa minnstu fórn í
þágu hinnar nýju sameinuðu Ev-
rópu, sem allir tala svo mikið um.
Mánudaginn 1. september hefjast
Islendingar handa um útfærslu
landhelgi sinnar í 12 sjómílur, og
Bretar, sem voru bljúgir eins og
lömb þegar Rússar tóku upp
sömu landhelgi fyrir fáum árum,
liafa hótað því, að beita brezka
flotanum til að vernda togara
sína ef þurfa þykir. Fiskimenrí
frá Belgíu, Þýzkalandi og fleiri
evrópskum þjóðum, eiga einnig
hagsmuna að gæta á íslandsmið-
um, en ríkisstjórnir þessara
landa eru ekki jafn illúðlegar og
hin brezka.
Aukin veiði, eyðing miðanna.
Þetta mál varðar í rauninni líf
íslenzku þjóðarinnar. Þótt að-
eins 20% fslendinga vinni að
íiskveiðum og fiskiðnaði, er fisk-
ur og fiskafurðir 97% alls út-
flutnings eyjarinnar. Með land-
búnaði og kvikfjárrækt afla fs-
lendingar sér allra nauðsynlegra
matvæla ef korn er undanskilið,
en allt annað, sem til landsins
berst, verður að greiða með fiski.
Það er því eðlilegt að íslend-
ingar óttist stöðugt að fiskimið
þeirra verði gereydd. Á stríðsár-
unum voru fiskveiðar litlar, og
fyrstu árin eftir styrjöldina
reyndist afli nægur handa öllum,
og sannaði það að hlé á fiskveið-
um verður til þess að fiskurinn
margfaldast. En fyrr en varði,
tók aflinn að minnka til muna,
miðað við 100 togveiðistundir, og
1952 færðu íslendingar landhelgi
sína út í fjórar sjómílur og tóku
upp grunnlínur miðaðar við yztu
annes í stað hinnar venjulegu
línu, er fylgir ströndinni.
Brezkir togaraeigendur brugð-
uzt svo við þessu að þeir töldu
ríkisstjórnina á að banna íslend-
ingum að landa fiski í Bretlandi.
Þessu banni var þó síðar létt af,
og aukinn afli beggja vegna land-
helgislínunnar sannaði að hrygn-
ingarstöðvar höfðu notið góðs af
breytingunni.
Fiskneyzla í Evrópu hefur tvö-
faldazt á síðustu 20 árum, er nú
58% af kjötneyzlunni, og fer
stöðugt vaxandi. Margar þjóðir
eru að byggja stóra togara, búna
öllum nýtízku leitar- og veiði-
tækjum, sem eru í senn mikilvirk
og eyðileggjandi. íslendingar ótt-
ast að þessir togararmyndufljót-
lega gereyða fiskimiðin, sem þeir
hljóta að lifa á.
Lagalegur réttur og sögulegitr.
Hvað snertir lagahlið hinna
einhliða aðgerða íslendinga,
VÍKINGUR
187