Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.2003, Blaðsíða 78

fer í gegnum sjóinn, við getum nefnl
hann trollhraða hér til aðgreiningar. Mis-
munurinn á þessum hugtökum er mikill,
skipshraðinn sem GPS mælir, verður við
afl skipsins og áhrif þátta eins og yfir-
borðstrauma, vinda og öldu. Trollhrað-
inn, þ.e. hraði trollsins í gegnum sjóinn
má líkja við sjóstrauminn/flæðið inní
kyrrstætt troll í tilraunatanki. Trollhrað-
inn myndast af skipshraðanum og þeim
áhrifum sem hann verður fyrir, þ.e.
straumum niður við botn og botnlagi.
Astæðan fyrir mikilvægi trollhraðans
er að hraðinn, eða strauminn/flæðið inní
trollið hefur áhrif á fiskinn framan við
trollið og þar með á aflann. Sjóflæðið
gegnum trollið er því mjög mikilvægur
þáttur í veiðihæfni þess og ræður í raun
valeiginleikum þess. Athuganir sýna að
flæðið í gegnum trollið getur minnkar
niður í 30% af trollhraðanum í pokanum
vegna möskvastærða eða hlífa á pokan-
um og hefur þannig áhrif á eiginleika
trollsins. Því meira flæði í gegnum pok-
ann því meira fer af undirmálsfiski gegn-
um pokann.
Kœlivélar ehf
Mikil þekking á
þörfum sjáyarútvegs
Kælivélar ehf voru stofnað-
ar árið 1983. Einn af stofn-
endum fyrirtækisins var
Hafliði Sævaldsson, núver-
andi eigandi. Kælivélar hafa
starfað mest fyrir sjávarút-
veginn, en starfsmenn fyrir-
tækisins hafa mikla þekkingu
á þörfum hans. Fyrirtækið er
með verkstæði í Kópavogi og
er með sérstaklega vel útbúna
bíla sem eru notaðir við
vinnu víða um land. Fyrir-
tækið flytur inn mestan hluta
af þeim vörum sem það notar
og má þar nefna sem dæmi
Tucal plötufrysta og laus-
frysta, Frascold þjöppur,
Kobol eima, Ako stýringar og
allt sem þarf til að gera gott
kælikerfi.
Mikil þekking á sjávarútvegi
,Allt frá stofnun fyrirtækisins höfum
við starfað mikið fyrir sjávarútveginn.
Menn hjá fyrirtækinu hafa reynslu af
því að vera til sjós og þekkja því vel til
sjávarútvegsins og þarfa hans „ segir
Hafliði. „Starfsmenn fyrirtækisins hafa
allir starfað lengi við kæliiðnaðinn,
bæði við framleiðslu, viðhald og upp-
setingu á kæli- og frystbúnaði. Fyrir-
tækið hefur vaxið á undanförnum
árum og höfum við fengið liðsstyrk
starfsmanna með mikla reynslu í upp-
setningu og viðhaldi á kælibúnaði". Auk
þess bendir Hafliði á að fyrirtækið hafi
yfir sérútbúnum bifreiðum að ráða fyrir
kæliiðnaðinn. „Það er mjög mikilvægt að
starfsmenn séu með réttan útbúnað því
oft á tíðunTþurfa rnenn að bregðast mjög
skjótt við. Þá er nauðsynlegt að hafa vel
útbúnar bifreiðar með miklu úrvali vara-
hluta“ segir Hafliði
Beinn innflutningur
„Kælivélar eru í samstarfi við nokkur
erlend fyrirtæki. Má þar nefna fyrirtæki
eins og Tucal, en Tucal framleiðir plötu-
frysta og lausfrysta ásamt RSW kælum“
segir Hafliði. „Kælivélar hafa einnig
meðal annars flutt inn stjórnbúnað frá
fyrirtækinu AKÓ og viftur frá þýska fyr-
irtækinu Ziehl-Abegg“. Mikil eftirspurn
hefur verið eftir síritunum frá AKÓ, en
þeir eru búnir þannig að þeir geta lesið
hitastig á allt að 10 klefum samtímis.
Viðvörunarkerfi er í ritunum og hægt er
að tengjs það við úthringistöð. Þannig
lætur kerfið vita ef hitastig fer út fyrir
æskilegt gildi. Auk þessara sírita hefur
nokkur eftirspurn verið eftir svokölluð-
um myntsíritum. Ritarnir hafi verið not-
aðir til að geta fylgst vel með vörunni
bæði innan framleiðslunnar, t.d. í gegn-
um framleiðslulínur og í geymslum, og
einnig hafa þeir verið sendir út með vöru
til þess að fylgjast nákvæmlega með hita-
stigi vörunnar á leiðinni. Ef tjón verður
á vörunni er einfalt að rekja hvenær tjón-
ið átti sér stað og hver ber ábyrgðina.
Varanlegar lausir
„Við höfum á undanförnum árum
sett upp rústfria spirala í marga báta
og skip“ segir Hafliði og bætir við að
menn velti oft fyrir sér stofnkostnað-
inum en gleymi því að rústfríir spíral-
ar séu varanlegir, á meðan oft sé hár
viðhaldskostnaður á blásurum. „Sífellt
fleiri hafa verið að átta sig á hagræð-
ingunni við þetta.“ Menn hafi verið
mjög ánægðir með þessa lausnir fyrir-
tækisins, en fyrirtækið er rnjög vel út-
búið til að smiða spíralana. „Saman-
borið við blásna kælingu, þá skila
spíralarnir jafnari kælingu og minni
þurrkun á yfirborði fisks, þannig að
betri vara fæst með þessari kælingu",
segir Hafliði. Fyrirtækið hefur meðal
annars smíðað öll kælikerfi fyrir ný-
smíðar Óseyjar.
Rekstraröryggi
„Fyrirtæki sem eru i framleiðslu á
sjávarafurðum þurfa gott rekstrarör-
yggi á kælibúnaði sínum. Mikilvægt er
að fyrirtækin geti treyst á búnaðinn
öllum stundum og jafnframt, ef eitt-
hvað bjátar á, að hægt sé að fá viðhald
og viðgerðir á sem skemmstum lima.“
segir Hafliði. Fyrirlæki hafa verið í
auknurn rnæli að átta sig á þessu, þar
sem rétt kæling á sjávarafurðum hafi
svo mikið að gera með gæði vörunnar
og það verð sem fæst fyrir hana.
78 - Sjómannablaðið Víkingur