Náttúrufræðingurinn - 1965, Side 8

2
NÁTTÚ RU FRÆÐI N G U R I N N
I. mynd. Gígtappi í gígaröðinni í Selhrauni. — Volcanic neck in
the crater row in Selhraun.
Hið síðastnefnda er að nokkrn svart, ógegnsætt gler, en að mestn
málmur, seguljárn og títanjárn.
Mikill íjiildi hnyðlinga er í þessu hrauni og sumir þeirra nokkuð
stórir, eða um 5—7 cm í þvermál. I>eir virðast líkir þeim, sem áður
hefur verið getið í þessu riti (Jónsson 1963). Slíkir hnyðlingar hafa
nú fundizt víða um land, m. a. í Skaftáreldahrauni frá 1783, Fonti
á Tungnáröræfum (heimild Elsa Vilmundardóttir), í Þórsmörk, við
Grindavík og nú alveg nýlega fann Jens Tómasson, jarðfræðingur,
hnyðlinga í Surtsey. í gígnum í Selhrauni fannst ennfremur um 6
cm stór feltspatkristall, sem reyndist vera ólígóklas (An 30). Hann
var mjög illa farinn, sennilega mest vegna hita, og liggja jafnvel
hárfínar basaltæðar í gegnum hann. Óligóklas á ekki heima í basalt-
hrauni eins og þessu og verður J>ví að tel ja líklegast, að um sé að ræða
kristall, sem brotnað hefur úr eldra bergi nokkuð ólíku þessu að
samsetningu og borizt með hrauninu á leið Jxess upp á yfirborð.
I>ess má geta að Jens Tómasson fann líka einn ólígóklaskristall í
Surtsey.