Náttúrufræðingurinn - 1945, Blaðsíða 28

13R
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
að leika sér úti. Þegar refurinn breytti stefnunni, vildi svo til, að
liann beygði eftir dokk, sem lá skannnt frá þeim félögum. Komust
þeir þar í veg fyrir hann og skutu hann. Það, senr refurinn bar,
reyndist stór ullarlagður. Var hann vafinn utan um fremur lítinn
silung og fjóra eða finnn mófuglaunga.
Þegar þeir félagar, Kristdór og Guðjón, komu heim á grenið, sem
virtist snantt af áburði, fóru þeir að athuga það, því að það var í urð-
arbrún, og lausleg mold víða. Hugðu þeir, að verið gæti, að þeir
næðu yrðlingunum með hægu móti. Fóru þeir því að róta til mold-
inni á milli steinanna og rákust þá fljótt á stóra ullarlagða, sem
troðnir voru niður í holur og vandlega breitt yfir þá með mold.
Hvar sem þeir félaga grófn niðnr milli steinanna, hittu þeir meira
og minna af þessari ull. Þeir sannfærðust því betur og betur um, að
refurinn myndi langt oftast hafa borið feng sinn heim á grenið í ull-
arlögðum. Þeir félagar fullyrtu, að öl 1 þessi ull hefði verið hagalagð-
ar, en ekki af dauðýfli frá því um haustið eða veturinn. í urðinni
fundu þeir ennfremur heilt og ódalað álftaregg, ásarnt lambsfótum.
Þessi fjallarefur hefir því fundið upp á því að nota hagalagða fyr-
ir matarskrínu og falið þá jafnframt svo vandlega, að engar líkur
voru til þess, að þeir kæniu upp um bústað hans.
Hið fyrrnefnda má teljast einstök hagfræði hjá refum, en hið síð-
arnefnda virðist þeim nú orðið furðu sameiginlegt í vörn sinni við
manninn.
Það er stór rnunur á því hér nú eða fyrir 25—30 árum, hve refa-
hjónin, og þá sérstaklega læðan, sýna mikla fyrirhyggju, hirðusemi
og nákvæmni í því að láta ekki sjást svo mikið sem fjaðrir í eða um-
hverfis grenismunnann, þar sem hún á yrðlinga sína, til þess að dylj-
ast sem lengst fyrir manninum, eða meðan hún getur við það ráðið
fyrir yrðlingunum.
Skeð getur einnig, að hér í sýslu beri máske meira á þessu í vörn
þeirra, vegna þess, að yfir 20 ár befir verið mikið skotið af refunt
hér á veturna, og þá venjulega raktar slóðirnar eftir þá. Hefir þeim
lílta stórfækkað. Tvennt er það, sem ég hefi þá orðið var við. og er
hliðstætt í vörn tófunnar. Annað er það, að þær hreyfa sig oft undra
lítið fyrstu nótt og nætur eftir að mikill lognsnjór hefir fallið. Hitt,
að tófur, og þá alveg sérstaklega læður, hafa bókstaflega stiklað á
steinum með furðulegustu nákvæmni og léttleika eftir melum og
háfjöllum og breytt þá allt í einu stefnu, í þeim eina tilgangi, að
villa fyrir hinum hataða óvini, er á eftir leitar.
í þessu sambandi er líka nauðsynlegt að hafa í huga, að t. d. tófa,