Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1946, Blaðsíða 15

Náttúrufræðingurinn - 1946, Blaðsíða 15
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 61 nærri. Gagnvart neutrónum verkar kjarninn því seni liola, sem neutrónurnar geta f'allið ofan í. Með tilraunum hefir verið sýnt að vídcl holunnar, þ. e. þvermál kjarnanna, eru mjög mismunandi fyrir ólíka kjarna og ennfremur að þvermálin eru breytileg hjá sömu kjörnum eftir því hver er hraði neutrónanna, þvermálin eru ntjög stór ef hraðarnir eru litlir, en lítil ef hraðarnir eru miklir. Hægfleyg- ar neutrónur lenda því auðveldlega innan í kjörnunum en lirað- fleygar miklu síðar. Kemur þetta t. d. fram í því, að hægar neutrónur valda margvíslegum kjarnbreytingum, en þær hraðfleygu sjaldnast. ftalski eðlisfræðingurinn Enrico Fermi varð fyrstur til þess að hag- nýta þessi skeyti til kjarnbreytinga og það þótt hann að menntun og starfi væri fyrst og fremst stærðfræðilegur (teoretiskur) eðlisfræðing- nr en ekki tilraunaeðlisfræðingur (experimental-eðlisfræðingur). Rutherford lét þess getið eitt sinn er tilraunir Fermi’s voru á döf- inni, að sýnilega helði Fermi umbreytzt úr stærðfræðilegum eðlis- fræðingi ylir í tilraunaeðlisfræðing, og væri þetta enn eitt dænti þess, sem skeð gæti á sviði atómabreytinganna. Jafnhliða því, sem kjarnarnir senda frá sér ýmsar agnir, senda þeir einnig oft frá sér mjög bylgjustutta geislun, gamma-geisla. Sú geisl- un er til orðin við það að frumagnir kjarnanna skipa sér niður á nýj- an hátt innan kjarnanna eftir að agnirnar hafa senzt úr þeim. Losn- ar þá oft orka, sem birtist sem gamma-geislun. Einna vandasamast virðist það ætla að verða að finna viðunandi eðlisfræðilega skýringu á því hvernig beta-geislunin — hraðfleygar elektrónur — er til orðin, en kjarnar þungu frumefnanna eiga það oft til að geisla þeim frá sér. Hins vegar geta kjarnar léttu frumefn- anna sent frá sér livort tveggja, bæði elektrónur og pósítrónur. Ýrnsir hal'a bent á að hugsanlegt væri, að neutrónan sé samsett tir einni prótrónu og einni elektrónu. Til þess gæti bent það, að þungi neu- trónunnar (1.0090) er aðeins meiri en þungi prótónunnar (1.0081) og að hleðsla neutrónunnar er engin. Myndi þá útgeislun beta-geilsa
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.