Náttúrufræðingurinn - 1948, Blaðsíða 10

152
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
3. myndar, þar sem sýnd er aldursdreifing beggja stofnanna. Eins og
myndin ber með sér, reyndist Digranessíldin einu ári eldri en norska
vetrarsíldin. Skýringin á þessu er sú, að ársvextinum lýkur fyrst á
vetrarmánuðunum. Síld, sem veiðist hálfu ári seinna (júlí-ág.) við
ísland, er kornin langt með eins árs vöxt í viðbót og lítur því út sem
væri hún einu ári eldri. Þetta er tekið fram liér til þess að koma í
veg fyrir misskilning, því að á myndinni er árgangurinn frá 1937
talinn 11 vetra við Digranes, en aðeins 10 vetra við Noreg veturinn
áður. Þessi síld er þó í heiminn komin sama ár, nefnilega 1937.
Myndin leiðir í ljós, að um nær því algert samræmi er að ræða, ef
höfð er hliðsjón af, að í norsku síldinni eru ungir aldursflokkar, sem
eru ekki farnir að koma frarn í Íslandssíldinni, og þess vegna ber
hlutfallslega meira á gömlu árgöngunum þar en í síldinni við Nor-
eg.
Við höfum sannað, að gott samræmi er milli aldursdreifingarinn-
ar á norsku og íslenzku síldinni þetta ár. Nú skulum við athuga
vaxtarhraðann hjá tveimur árgöngum í báðum stofnunum og svipast
eftir samræmi einnig þar. Með vaxtarhraða er átt við þá stærð (í cm),
sem síldin bætir við lengd sína á hverju ári, en hann er hægt að
finna með því að mæla breidd sumarbeltanna (þ. e. fjarlægðina
milli vetrarhringanna) á sjálfu hreistrinu. Á breidd sumarbeltanna
er hægt að sjá, hve ör vöxtur síldarinnar hefur verið á hverju ári,
hvernig átuskilyrðin í sjónum hafa verið þetta árið eða hitt. Þegar
við gerum grein fyrir vexti síldarinnar, notum við merkin: tx, t2, t3
o. s. frv. til þess að tákna vöxtinn (lengdaraukninguna) 1., 2. og 3.
sumarið o. s. frv. Við skulum nú velja árgangana frá 1937 og 1940
úr Digranessíldinni og bera þá saman við sömu árganga úr ein-
hverju sýnishorni norsku vetrarsíldarinnar, en til þess veljum við
af handahófi sýnishorn af síld, sem veiddist við Olderveggen nálægt
Stað, 1947. Við athugum norðlægu síldina úr árganginum frá 1937,
en hina suðlægu úr hinum (1940).
Meginþorrinn af síldinni frá 1937 einkennist af fjórum greini-
legum (skörpum) æsku-vetrarhringum (strandhringum) í hreistr-
inu, þó þannig að bilið milli 3. og 4. vetrarhrings er lítið, þ. e. vöxt-
urinn hefur verið hlutfallslega lítill á 4. sumri. Hér er með öðrum
orðum á ferðinni svipað enkenni og það, er fannst í hinum mikla
árgangi frá 1904 og frægt er orðið. Og nákvæmlega sömu einkenni
finnum við í íslenzku síldinni, er telst til árg. frá 1937. Á 4. mynd
er gerð grein fyrir þessu samræmi. Heila línan sýnir ársvöxt íslenzku