Náttúrufræðingurinn - 1952, Blaðsíða 33

Ritstjórarabb
í fyrsta hefti þessa árgangs æskti ég þess, að kaupendur og lesendur Náttúrufræð-
ingsins skrifuðu mér og segðu mér álit sitt á tímaritinu. Mér hafa borizt nokkur bréf,
og þakka ég þeim, sem skrifað hafa. Er eitt þessara bréfa birt hér í heftinu, því að það
gefur góða hugmynd um óskir og álit margra lesenda. Vonast ég til að fá fleiri bréf
viðvíkjandi tímaritinu frá lesendum þess.
I>að gleður mig að frétta, að sú nýbreytni, að hafa í hverju hefti myndaseríu, prent-
aða á sérstakan myndapappír, mælist mjög vel fyrir; það hvetur okkur til að halda
þessum seríum áfram, enda þótt það hafi verulegan kostnaðarauka í för með sér.
Auðsætt er af bréfunum, að ýmsum lesendum þykir Náttúrufræðingurinn nokkuð
þurr og strembinn, of „vísindalegur". Okkur, sem að tímaritinu stöndum, kernur þessi
skoðun ekki á óvart. En í þessu sambandi er þess að geta, að hið megnasta óstand
rikir hér í landi um útgáfu náttúrufræðilegra vísindaritgerða. Þeir náttúrufræðingar,
sem hér starfa, eru í hreinustu vandræðum með að koma ritsmíðum sínum á prent.
Það fé, sem veitt er árlega til útgáfu vísindalegra rita, er hverfandi lítið í samanburði
við þörfina. Samkvæmt lögum er Náttúrugripasafninu skylt að gefa út seríu vísinda-
rita, Acta naturalia islandica, auk skýrslu safnsins. Til þessarar útgáfustarfsemi eru
safninu ætlaðar 10.000 kr. árlega. Hversu langt þetta fé hrekkur, má dæma af því, að
útgáfukostnaður þeirrar einu ritgerðar, sem safnið gaf út á síðasta ári, ritgerðar um
sandsxlið eftir dr. Hermann Einarsson, var nær 15.000 kxónur. Það er því varla, að
safnið gæti gefið út eina ritgerð annaðlivert ár auk skýrslu, en ný efni fyrirliggjandi lil
að gefa út margar ritgerðir árlega. Það er furðuleg ráðsmennska, að veita náttúrufræð-
ingum styrki árlega til vísindarannsókna, en skeyta engu um að koma árangri þessara
rannsókna á prent. Það virðist lítill munur á, hvort hin vísindalegu verkefni liggja
óleyst úli í náttúrunni eða þau liggja leyst í kolli einhvers náttúrufræðingsins, cf hann
kemur lausninni hvergi á framfæri. Náttúrugripasafnið þyrfti minnst 50 þúsund krón-
ur árlega til útgáfu vísindarita.
Afleiðingin af þessu ástandi er, að náttúrufræðingarnir reyna að fá birtan árangur-
inn af rannsóknum sínum í Náttúrufræðingnum, og vilja þá eðlilega hafa vísindasnið
á þessum ritsmíðum, birta útdrátt úr þeim á ensku, svo að útlendingar geti eitthvað
ráðið í efni þeirra, o. s. frv. Hafa slíkar ritgerðir verið aðalefni Náttúrufræðingsins
síðustu árin. Ég vil þó ekki, að orð min séu skilin svo, að ég sé andvígur því að hafa
visindasnið á þeim greinum, sem íslenzkir náttúrufrxeðingar birta í Náttúrufræðingnum
um rannsóknir sínar. Það á að vera hægt að skrifa læsilega án þess að sleppa af kröf-
um um vísindalega nákvæmni, og útdrátt á ensku úr slíkum greinum tel ég sjálfsagt að
birta, enda hafa flest alþýðleg náttúrufræðitímarit annarra smáþjóða tekið upp þann
sið. Þessar „vísindaritgerðir" auka mjög gildi Náttúrufræðingsins sem heimildarits um
íslenzka náttúrufræði. En hitt er annað mál, að of mikið má birta af slíkum ritgerðum
á kostnað annars efnis, sem tímaritið þarf að birta til að geta kallazt alþýðlegt fræðslu-
rit um náttúrufræði.