Samvinnan - 01.10.1953, Page 8

Heimilisstörfin og karlmennirnir
16 stunda vinnudagur og ekkert fri í 15—20 ár,
er hlutskipti alls þorra húsmæðranna.
Séra Jakob Jónsson sagði í ræðu,
ekki alls fyrir löngu, að e£ íiann ætti
að raða upp í kröfugönguna 1. maí,
mundi liann láta húsmæðurnar ganga
fyrstar og skólaunglingana næst. Þess-
ar tvær „stéttir" þjóðfélagsins taldi
liann hafa mesta ástæðu til að kvarta
ylir því, sem af þeim er krafist.
Svipaðar skoðanir :i annríki fiús-
mæðra Iiafa nokkrir aðrir karlmenn
látið í ljós. Þegar svo er komið, að
málsmetandi mönnurn er þessi stað-
reynd svo Ijcis, að þeir geta ekki orða
bundist opinberlega, er sannarlega
tími til kominn að taka mál húsmæðr-
anna, sem lengstan starfsdag hafa, fast-
ari og ákveðnari tökum, en verið hef-
ur.
Vitanlega eru það ekki allar hús-
mæður, sem þurfa að kvarta yfir ann-
ríki. F.n um þær verður ekki rætt liér,
enda eru þær ekki ýkja-margar, sem
fylla þann flokk á þroskaárunum.
Ef dæma má af eftirmælagreinum
um konur, liefur það löngum talist
einhver liin göfugasta dyggð , að vinna
verk sín hljóð“, þola og þrevja án þess
að mögla eða gera kröfur.
N ú á tímum eru margar konur, sem
kæra sig alls ekki um að vinna til slíkra
eltirmæla, með því að taka annríki
sínu við heimilisstörfin með þögn og
þolinmæði. Þær krefjast þess, að eigin-
mennirnir þvoi upp matarílát, ræsti
gólf og vinni önnur slík störf, þegar
þeir koma heim frá vinnu á kvöldin.
Þessar kröfur gerast allháværar á-
stundum, enda mæta þær talsverðri
andúð. Karlmenn eiga erfitt með að
skilja, að þær eigi við rök að styðjast.
Þeir eru uppaldir við þann lmgsunar-
hátt, að eiginmaðurinn einn vinni að
því, að framfæra heimilið. Störf þeirra
eru metin og launuð með tugþúsund-
um króna á ári. En vinnan á heimil-
unum er aftur á móti talin einkis-
\ irði, sem gleggst sést á því, að hús-
mæður eru á manntölum ekki taldar
ineð vinnandi fólki, heldur sem fram-
færðar af eiginmönnum sínum, svo
sleppt sé að vitna í lagaákvæði í svip-
uðum anda.
Þessar kröfur ná skannnt, til þess að
leysa vanda þeirra húsmæðra, sem of-
hlaðnar eru störfum. Það er heldur
ekki sennilegt, að þær flýti fyrir ár-
angri af réttindabaráttu kvenna. Þann
misskilning, sem víða verður vart, að
þessar uppþvottakröfur séu eitt af að-
aláluigamálum kvenréttindakvenna,
verður að uppræta.
Frá því að iðnbyltingartímabilið
hófst, hefir þróunin stefnt í þá átt, að
hjón vinni bæði að fjáröflun, til þess
að framfæra sig og fjölskyldu sína.
Starfstími karla og kvenna í verk-
smiðjum og öðrum vinnustöðum er
jafnlangur og starfið er að jafnaði
svipað að erfiði. Giftar konur, sem
hafa jafnlangan vinnudag og eigin-
menn þeirra, hafa fyrstar komið með
kröfuna um að þeir hjálpi til við
heimilisstörfin, er heim kemur í stað
þess að hvíla sig, áður en þeir snúa sér
að tómstundastörfum sínum og áhuga-
málum.
Krafa þessara kvenna ætti að vera
öllum auðskilin, einkum þeim, sem
telja konur „veikara kynið“. Það er
öðru nær en að hún hafi mætt skiln-
ingi. Sennilega hefur henni ekki ver-
ið fylgt fast eftir, enda mun konunum
hafa verið bent á það, að á meðan þær
geta ekki lagt fram jafnmikla fjárhæð
og eiginmenn þeirra til að framfæra
heimilið, þá fái þær ekki að sleppa við
„skylduverk" sín.
Krafan um sömu laun fyrir sömu
vinnu, eða, eins og hún nú er orðuð,
sömu laun fyrir störf að sama verð-
mæti, hefur verið furðu kraftlítil og
mætt mikilli andstöðu. m. a. á þeirri
j--------------------------------------------- ' '
Frú Anna Sigurðardóttir, Eskijirði, rœðir í
bessu athyglisverða erindi uni vinnutíma hús-
mæðra, áhrif ofbjökunar á bær og hinn almenna
misskilning á starfi þeirra og hlutskipti. Hér er
fjallað um eitt alvarlegasta — og vanræktasta
vandamál bjóðfélagsins.
8