Samvinnan


Samvinnan - 01.10.1953, Blaðsíða 20

Samvinnan - 01.10.1953, Blaðsíða 20
anir í lækjum og sjó og önnur því lík í bæjum og sveitum, verða jafnan á meðan mæðurnar eru önnum kafnar við „skylduverk" sín. Lausn framtíðarinnar verður að færa mæðrunum fullt öryggi, án fag- urgala og glamuryrða um fórnfúsa móðurást. En liver er þá lausn þessa mikla vandamáls? Hún er í meginatriðum í því fólgin, að þjóðfélagið taki fullt tillit til sér- stöðu konunnar sem nióður, að heirn- ilisstörfin verði viðurkennd sem þjóð- nýt störf, af öllum mönnum, mæðrum sem öðrum, verði tryggður hæfilegur hvíldartími og reglubundið orlof, að allir menn, konur jafnt sem karlar, fái menntun og störf í samræmi við hæfileika sína og starfskrafta, og að krafan um sömu laun til karla og kvenna fyrir störf af sama verðmæti komist í framkvæmd. Anna Sigurðardóttir, Útgarði, Eskifirði. Járnnám... (Framh. aj bls. 13). lífsins þarf, er flutt að, keypt fyrir svart grjót, sem flutt er út í lönd frá Luleá og Narvík og selt dýrum dóm- um. SNYRTILEG BORG. Kiruna er snotur borg og vel skipu- lögð, enda byggð eftir fyrir fram á- kveðnu skipulagi þegar í upphafi, og hefur sloppið við alla kumbalda- óreiðu, sem oft fylgir örum vexti borga. Húsin eru mörg úr timbri, og hefur skógurinn verið ruddur jafnótt og byggðin færðist út. Víða eru ein- stök tré eða smárunnar skildir eftir á blettum við húsin, og á þann hátt er auðvelt að koma upp trjágörðum í Kiruna. Margir þeir, sem hjá námufélaginu vinna, hafa á leigu íbúðir, sem það hefur látið reisa, en það fer Jró í vöxt, að menn byggi yfir sig sjálfir. Auk barnaskóla eru í Kiruna gagn- fræðaskóli, vinnuskóli, kvennaskóli og menntaskóli. Hefur námufélagið stofnað suma, ríkið síðar tekið við rekstri þeirra, þótt félagið styrki þá enn. Félagið byggði og kirkju 1912 og gaf söfnuðinum. VETRARMYRKUR OG SUMARSÓL. Veturinn er kaldur, langur og dimmur í Kiruna, eins og vænta má 150 km norðan við heimskautsbaug. Snjór liggur Jrar á jörðu meira en 7 mánuði osr sretur orðið næsta mikill. I desember sér ekki til sólar nema eina stund um hádegið af Kirunavara, og Jrá er naumast lesbjart í borginni. En sumrin eru líka furðulega ltlý. Urkoma er lítil, stillur algengar og sólfar mikið, enda samfelldur sumar- dagur í tvo mánuði. Þar um slóðir eru kartöflur alls staðat ræktaðar og grænmeti og jafnvel harðgerðar korn- tegundir ná fullum Jnoska. Fólk unir sér vel þarna nyrðra, og rnargir, sem komnir eru af strafsaldri og flutzt hafa suður á bóginn, snúa til baka norður til að eyða ævikvöldinu í Kiruna. Það er víðsýnt og fagurt af Kiruna- vara. Á allar hliðar bylgjast hásléttan í hæðum og daladrögum. þakin óend- anlegum skógunt. En lengst í vestri sér til nakinna fjalla, og er mest þeirra Kebnekaise, hæsta fjall landsins, með jökulfaldinn hvíta. Engilrækjan... (Framli. aj bls. 11). rækjur, sem eru mörgum sinnum minni en venjulegar amerískar rækj- ur, en hafa annað og sérlega ljúffengt bragð. Taldi hann víst, að þessi vara hlyti að seljast fyrir allhátt verð vest- an hafs, og varð þetta til þess, að Sambandið tók saman höndum við tvo Isfirðinga, Guðmund Karlsson og Jóhann Jóhannsson, um veiðar og hreinsun rækjunnar, en hún er fryst í frystihúsi kaupfélagsins þar vestra. Tókst á skömmum tíma að vinna markað fyrir rækjuna vestra, þar sem hún er kölluð „íslenzk engilrækja“, og hefur sala hennar gengið mjög vel hingað til. Er hér urn að ræða all- mikið útflutningsverðmæti, hálfa aðra milljón króna, það sem af er þessu ári, og geysimikla atvinnu fyrir ísfirð- inga. Rækjan er veidd í botnvörpu og er afli bátanna oft rúm smálest. Á ísa- firði er rækjan soðin í stórum potti, en fer síðan til stúlknanna, sem plokka hana. Ekki mun nema einn fimmti til sjötti hluti rækjunnar vera kjöt, og er það lítið á hverju dýri, en fjöldi þeirra er hins vegar mjög mikill. Stúlkurnar verða ótrúlega fljótar við að plokka rækjurnar, og eru dæmi Jress, að þær plokki um 16000 rækj- ur á dag. Eftir plokkun er rækjunum pakkað og þær frystar á venjulegan hátt. Við þessar veiðar og vinnslu hafa oft á einn eða annan hátt um hundrað Isfirðingar atvinnu. Sjálf- sagt mundi þetta fólk hafa gaman af því að sjá rækjurnar sínar í sjónvarpi, en það verður að láta sér nægja vitn- eskjuna um það, að fólk í fjarlægum löndunr sækist eftir þessari vöru og greiðir vel fyrir hana. Hér á landi hefur alllengi verið seld niðursoðin rækja og hún aðallega borðuð á brauði, en vestra getur kaupandinn fengið smábækling, þar sem kennd er notkun rækjunnar í margvíslega, ljúffenga rétti. Hraðfrysta rækjan er nú einnig seld innanlands, en niður- suða hefur að miklu leyti lagzt niður. Fleiri aðilar hafa komið á eftir Sambandinu og flutt út frysta rækju, en helztu rækjustöðvarnar eru Isa- fjörður og Bíldudalur. Islendingar voru fyrstir manna til þess að selja smárækju á amerískum markaði og hefur sú tilraun tekizt mjög vel og vörunni verið tekið prýðilega. Hins vegar er smárækja til víðar en við Islandsstrendur og er nú, þegar skap- aður hefur verið markaður fyrir hana, hætta á að fleiri hugsi til hreyfings og taki að bjóða Ameríkumönnum hana frysta. Er til dæmis ekki óhugsandi, að Japanir geri þetta og ef til vill fleiri, og er þá með auknu framboði hætta á lækkuðu verði á hinum frjálsa markaði. En vonandi njóta íslending- ar framtaks síns við að ryðja þessu litla sjávardýri braut til markaðar og vonandi heldur þessi litla en mikil- væga grein sjávarútvegsins áfram að vaxa og blómgast. 20

x

Samvinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.