Samvinnan - 01.06.1958, Side 18

Þau gömlu
(Framh. aí bls. 9)
unglinganna, sem gátu rifið í sundur bíl-
vél og sett hana saman á réttan hátt,
var óbrúanleg.
Þar sem þau gátu ekki fundið neina
staðfestu utan dyra, leitaði gamla fólkið
eftir öryggi innan heimilis Elsu. Björn
hlustaði á tengdason sinn ræða lagaflækj-
ur og undraðist stórum lærdóm hans og
leikni hans í að dæma fólk, og Ragna
virti dóttur sína fyrir sér í hlutverki hús-
móður, er veitti af rausn í tilgerðarlegri
sjálfsánægju, sem virtist kveða niður all-
ar efasemdir. Hún sá að heimilisstarf
Elsu var til fyrirmyndar, börnin glæsi-
lega klædd og heilsugóð, og þó —. Smám
saman rann það upþ fyrir gamla fólkinu,
að Magnús væri of öruggur með sjálfan
sig, og hvernig gat einn maður vitað allt?
Og svo virtist sem undir hinu glaðlega yf-
irborði skorti Elsu einhverskonar öryggi.
Skiljanlegt var að Reykvíkingar legðu
mikið upp úr þægindum; Ragna hug-
leiddi oft, hversu líf hennar hefði orðið
auðveldara, hefði hún átt helming þeirra
dásamlegu hjálpartækja, sem dóttir
hennar átti. En Björn og hún höfðu ver-
ið svo miklir þátttakendur í lífinu. Þeim
fannst markmið fólgið í lífi þeirra, eða
eitthvað, ef til vill trú á landið, en eitt-
hvað sem vantaði á þetta bjarta heim-
ili. Um tíma beið Ragna þeirrar spurn-
ingar, sem mundi færa henni heim sann-
inn um, að Elsa vissi af þessum tómleika,
spurningarinnar sem mundi færa hana
nær einkabarni sínu að nýju, en hún kom
aldrei. Elsa og Magnús voru alltof önnum
kafin við hitt og þetta til að undrast,
óttast eða spyrja. Svo Ragna hörfaði inn
í hlýtt herbergið, sem ætlað var gamla
fólkinu.
Það var enn mikill erill hjá þeim; heim-
sóknir til gamalla vina, sem fannst þeir
eins utangarna og þau, endalausar fata-
viðgerðir og prjón að inna af hendi, þótt
Elsa segði henni hlæjandi, að þau væru
það vel efnum búin, að þau gætu nú orð-
ið keypt öll föt á börnin. Þá komu börnin
í tíðar og óvæntar heimsóknir, sem þurftu
ennþá að láta segja sér sögur á dimm-
viðrisdögum og höfðu enn óslævða for-
vitni. Hugur Björns var fullur af ein-
kennilegum hástemmdum hugmyndum,
sem gerðu það að verkum, að búskapur
hans virtist næsta lítilfjörlegur. Hann
hugsaði um garðinn fyrir framan húsið
og hlaut fyrir mikið þakklæti frá Magn-
úsi. En einn dag leit hann flötina bak við
húsið nýjum augum.
Elsa og Magnús áttu stóra lóð, og að-
eins helming hennar þurfti undir húsið.
Dagslátta eða svo handan lóðarinnar
hafði enn ekki verið afgirt eða úthlutað,
svo þar var stórt opið svæði, þar sem
grasið bylgjaðist óskert í sólskininu. í
fyrstu hafði Björn gert sér bekk og kom-
ið honum fyrir upp við húsið. Þar sátu
þau Ragna stund úr degi hverjum og
hresstu sig við að hugsa um hina horfnu
bújörð. Stundum urðu þessar hugsanir
óþægilega sárar. En Birni hafði dottið
dálítið í hug.
Elsa og Magnús létu sér það lynda, þeg-
ar hann færði í tal við þau að fara með
orf og Ijá út á blettinn. Það gerði hann
tvo hlýindadaga í röð, og þegar hann
kom heim, ljómaði hann allur. Hann
sagði Rögnu að sér liði vel að vera aftur
farinn að vinna, og hlýviðrið hefði ekki
haldizt jafn lengi um árabil. Ragna hlust-
aði og gladdist með honum. Næstu daga
fór hún út með hannyrðir sínar og hafði
nautn af að horfa á hinar stílhreinu
hreyfingar hans, þegar hann sló og sneri
og rakaði. Hún hjálpaði honum jafnvel
einu sinni við raksturinn, en þreyttist
svo fljótt, að Björn hló að henni og sagði
henni að hún tefði aðeins fyrir. Þá sett-
ist hún aftur á bekkinn. Og þetta voru
góðir dagar. Tvær vikur liðu; ekki gerðist
þess þörf að flýta sér og grasið lá hnetu-
brúnt í görðum á óhirtum vellinum.
„Láttu okkur vita þegar þú tekur sam-
an heyið, og þá munum við fá mann til
að sækja það,“ sagði Magnús eitt sinn við
kvöldverðarborðið um leið og hann leit til
heysins út um gluggann.
„O, það liggur ekkert á, liggur alls ekk-
ert á,“ sagði Björn í flýti og einbeitti at-
hygli sinni að diskinum.
„Afi gerir stórt hey handa Nonna til
að leika sér í,“ sagði litli drengurinn á-
nægjulega, og vissulega höfðu börnin
verið uppnumin í þessum nýja leik. Magn-
ús brosti. Það var vel gert af gamla fólk-
inu að afla börnunum svo hættulausrar
skemmtunar. Elsa brosti líka; engu
breytti það, hve gamall faðir hennar yrði,
hann áliti alltaf að ekkert skipti máli
nema búskapur. Ragna brosti ekki. Hún
kvað upp úr með spurninguna, sem Björn
gat ekki orðað.
„Hvað ætlar hann að gera við grasið?"
Elsa var upptekin við að gefa litlu
stúlkunni og svaraði því ekki strax. Síð-
an: „Hver? Ó, grasið. Ég býst við hann
fari eitthvað með það til að brenna því.“
„Brenna grasið?" hvíslaði Björn dol-
íallinn.
Magnús stóð upp og leit á klukkuna;
hann hafði mælt sér mót við annan lög-
fræðing þetta kvöld. „Kannski þeir gefi
það einhverjum eða hendi þvi. Ég veit
það ekki. Það er ekki mikið um búskap
hér í bænum. Jæja, vina mín, ég verð að
fara.“ Hann sneri sér að Elsku.
„Þú veizt það ekki,“ sagði Björn hægt.
Daginn eftir tók hann heyið saman í
þrjá garða, er bar gullna við fölgræna
grasrótina. Að því búnu dró hann það
saman í þrjá stóra bólstra. Þegar því var
lokið störðu Ragna og hann þegjandi á
þá og fundu til einskonar fullnægju.
Björn hafði fundið til hennar oft og tíð-
um, er hann hafði virt hey sitt fyrir sér,
vitandi að það var sterkt vopn gegn
hungri og dauða. Hey var betra en pen-
ingar í banka. Og hann sagði sjálfum sér,
að þetta hey yrði einhverjum bónda að
gagni; því yrði ekki hent.
Hann hjálpaði bílstjóranum við að
hlaða einum bólstranum á bílpallinn og
spurðist fyrir með gætni.
„Ja, ég veit um nokkra bændur, sem
hefðu kannski tök á að notfæra sér það
sem ég hef hérna,“ svaraði maðurinn,
„en ég veit ekki hvað skal segja um hina
bólstrana. Sonur þinn sagði mér að fara
með þá. Þið eigið engan búpening, er
það?“ spurði hann Björn.
„Nei, engan.“
Daginn eftir, þegar heyið var farið, fóru
Björn og Ragna aftur út í garðinn. Þau
urðu að fara. Magnús var að slá grasið
og völlurinn var eins og mjúkt flos. Nú
þegar grasið hafði verið slegið, virtist
landareignin vera öllu ræktarlegri. Elsa
var þarna einnig með barn á hvora hönd,
snotur og fersk úr morgunbaðinu.
„Við skulum afmarka lóðina með lágri,
hvítri girðingu. Við gætum gróðursett
eitthvað af valmúa hérna meðfram
veggjunum og keypt eitthvað af þessum
tilbúnu járnbekkjum og borðum og lát-
ið jafnvel bakgarðinn líta snoturlega út.
Hvað finnst ykkur?“ spurði hún kæru-
leysislega, án þess að yrða á nokkurn sér-
stakan. Hún var hamingjusöm og ung og
elskuð og hugmyndarík.
Ragna virti dóttur sína fyrir sér eins
og ókunna manneskju. Elsa veit það ekki,
hugsaði hún; hún mun aldrei vita það,
Magnús sagði: „Þetta er Ijómandi hug-
mynd. Ég fæ mann til að mæla fyrir
hellusteinunum á morgun.“
Björn sagði: „Það ætti að líta mjög ný-
tízkulega út.“ Hann beið eins lengi og
honum var unnt og leitaði síðan hælis í
herbergi sinu. Þegar Ragna kom inn á
eftir honum skömmu síðar, sá hún hann
standa við gluggann með kreppta hnefa.
„Heyið er farið,“ sagði hann.
Hún gat ekki umborið að horfa á
hann. „Gras sprettur að nýju,“ svaraði
hún reiðilega. „Og hvað er hey svo sem?
Það er aðeins gras.“
„Hey er hey,“ sagði hann strengilega
og þreifaði eftir stól.
:,Ég veit það,“ sagði hún hljóðlega.
Eftir stundarkorn klappaði Björn henni
hughreystandi. „Við gætum haft þörf
fyrir gamla bekkinn hér í herberginu.“
Ragna horfði kviklaust í augu hans og
vissi hvað mundi koma. Það var ein-
kennilegt, að hún hafði alltaf vitað að
það kæmi að því, en hafði alltaf vonað —.
„Svona nú,“ hélt hann áfram. :,Ég veit
að hún gamla mín mun búa til mjúka
sessu á hann. Gamals manns bein vilja
þreytast á sessulausum bekk.“
Hún leit snöggt og hræðslulega undan.
Aldrei mundi lífsgleði hennar rísa nógu
hátt til að falla eins og hún féll nú. Og
samt var enn hlýtt í veðri eins og um
mitt sumar.
„Jæja þá,“ sagði hún.
18 SAMVINNAN