Samvinnan - 01.04.1964, Blaðsíða 14

TVEIR MENN
Smásaga eftir Gunther Weisenborn
Þýðing: Heimir Pálsson
í febrúar þessa árs gekk á
með skýfalli í Argentínu.
Þegar stytti upp, stóðu allar
vonir plantekrueigendanna
í Santa Sabina undir vatni.
Þar sem áður var iðjagrænt
gull í mynd vel sprottinna
teakra, var nú víðáttumik-
ið stöðuvatn.
Bóndinn vissi vel, að hann
var kominn á vonarvöl.
Hann sat á maískistu úti fyr-
ir húsi sínu og taldi stóru
loftbólurnar sem rak að skó
hans og sprungu þar. Mais-
akurinn var eins og stöðu-
vatn yfir að líta. Þar hafði
aleiga vinnumannsins farið.
Stráþakið af kofa hans rak
með straumnum. Það ýtti á
undan sér dauðum strúti,
sem virtist kinka kolli í sí-
fellu. Vinnumaðurinn hafði
flúið til húsbónda síns og
sat við hlið hans. Breiðleit-
ur Indíáni, sem starði út í
fjarskann. Kona hans hafði
drukknað, þegar hún sleppti
takinu til aö fórna höndum
í bæn til guðsmóður. Hann
hafði talið þrjár loftbólur.
Hönd hennar sprengdi þá
síðustu, um leið og hún sökk.
Bóndinn átti konu sína í
borginni. Þar mundi hún nú
árangurslaust bíða fótataks
hans á varinhellunni. Því að
bóndinn bjóst ekki við að
lifa af nóttina.
Fyrir koma þær stundir,
að menn skipta síðustu síga-
rettunni. Þegar bóndinn ætl-
aði að brjóta hana, greip
vinnumaðurinn í hann.
„Húsbóndi,“ hrópaði hann,
„Parana, — fljótið kemur“.
Það var satt. í fjarska heyrð-
íst þungur niður. Parana
flæddi nú, sollið af vatni og
vindí, yfir héraðið. Parana
er stærsta fljót Argentínu,
og þessi niður var dauða-
dómur yfir mennina í Santa
Sabina. Þeir skildu þessa
tungu. Þeir höfðu áður
horfzt í augu við dauðann.
Þeir höfðu séð hvítuna í
augum púmunnar og frán
augu kóralslöngunnar,
horfzt í augu við jagúarinn
og séð kóbraslönguna blása
upp blöðruna. Þeir höfðu
farið með sigur af hólmi í
öll þessi skipti, því að auga
þeirra var rólegt og höndin
styrk.
En nú hjálpuðu engin skot,
ekkert skotmannsauga. Þessi
óvinur, vatnið, var grimmt
eins og hundrað hvæsandi
|slöngur, blóðþyrst eins og
stærsta púma. Það var hægt
að berja vatnið, það óx. Væri
skotið á það, sótti það á.
Vatnið hvorki beit né hjó,
þaö leitaöi handfestu köid-
um fingrum einhvers staöar
á manni. Leitaði uppi munn-
inn til að fylla hann, unz
loftbólur streymdu frá lung-
unum. Vatnið var gult og
hljóðlaust. Og himinninn
sást ekki fyrir skýjum og
regni.
A lítilli eyju, sem varla
sást í rökkrinu, sátu bónd-
inn og þjónn hans.
Þá kom Parana. Það kom
ekki með hornablæstri og
bumbuslætti. Nei, maður tók
ekki eftir þvi. En allt í einu
rann vatn yfir skó bóndans.
Hann færði sig, en brátt var
aftur runnið yfir hann, —
hvernig sem á því stóð. Og
þótt maískistan væri flutt,
varð brátt að flytja hana
aftur, því að enginn situr
sér til gamans í vatni.
Þetta var allt og sumt, en
þetta var Parana.
Þegar leið að kvöldi,
hrundi hænsnakofinn. And-
artak heyrðist gargið í hálf-
dauðum fuglunum, svo varð
aftur hljótt. Seinna heyrðist
snark inni í íbúöarhúsinu,
þegar vatniö seytlaði inn í
arininn.
Þegar myrkrið skall á,
stóðu mennirnir tveir í vatni
upp í klof. Þeir klifu upp á
stráþakið. Þar sátu þeir þegj -
andi á mæninum, tveir
myrkir skuggar í myrkustu
nótt allra nótta, meðan pott-
ar og kistlar flutu út úr hús-
inu. Niðri braut stóll rúðu.
Vatnið niðaði, loftbólur
sprungu. Dauð hæna flaut í
hringi úti fyrir húsdyrun-
um.
Þegar vatnið náði upp á
þakið, ruddi það veggjunum
um. Þakið losnaði af brotn-
um stoðunum, vó salt, brak-
aði í því, snerist í hring og
rak með straumnum í
myrkrinu.
Þakið barst langt. Það rak
Framhald á bls. 22.
Teikning: Helga
Sveinbjarnardóttir
Gúnther Weisenborn fæddist árið 1902 í bænum Velbert
í Rínarhéruðum Þýzkalands. Fluttist síðar til Berlínar. Nam
læknisfræði og germönsk fræði. Dvaldist langdvölum í
Argentínu og N.-Ameríku. Sneri aftur til Þýzkalands und-
ir dulnefninu Christian Munk. Tók þátt í and-nazistahreyf-
ingu og var varpað í fangelsi árið 1942. Sat þar til ársins
1945.
Stofnaði ásamt Karl-Heinz Martin Hebbel-leikhúsið í
Berlín og pólitíska ádeiluritið „UIespiegel“ (Ugluspegill).
Réðst árið 1951 sem sjónleikafræðingur (dramaturg) að
Kammerleikhúsinu í Hamborg. Stofnsetti þar „das Drama-
tische Kollegium.“ Hefir gefið út allmargar bækur, þar
á meðal eina með Bertolt Brecht. — H.P.
14 SAMVINNAN