Samvinnan - 01.03.1966, Page 4

FÆREYINGAR
GÓÐIR HEIM AÐ SÆKJA
Rætt við Harry Frederiksen, framkvæmdastjóra,
nýkominn heim úr Færeyjaför
Fyrir ekki alllöngu fór Harry
Frederiksen framkvæmdastjóri
til Færeyja í erindum fyrir
Samband íslenzkra samvinnu-
félaga. Tíðindamaður Sam-
vinnunnar hitti hann að máli
eftir heimkomuna og spurði
hann frétta að gömlum ís-
lenzkum sið.
— Hvert var erindi þitt til
Færeyja að þessu sinni, Harry?
— Samband íslenzkra sam-
vinnufélaga hefur þó nokkur
viðskipti við ýmsa aðila í Fær-
eyjum. Ég fór til þess að ræða
við þá um samstarfið nú og í
framtíðinni.
— Hvernig er markaður fyr-
ir íslenzka framleiðslu í Fær-
eyjum?
— Færeyingar eru ekki fjöl-
mennir og þar er vitanlega
ekki um mikinn markað að
ræða af þeim sökum einum.
En eins og ég sagði áðan, við
seljum þó nokkuð til Færeyja.
Að undanförnu hafa Færey-
ingar keypt af okkur frosið
dilkakjöt, og þykir kjötið gott,
enda dr það mjög líkt þeirra
dilkakjöti. Upprunalega var
sauðfjárstofninn sá sami á
Færeyjum og Islandi, þótt hag-
lendi, veðrátta, fóðrun og
fleira hafi nú breytt honum
nokkuð í hvoru landi fyrir sig.
Sauðfé í Færeyjum gengur að
mestu úti allan ársins hring.
Þegar haglaust verður vegna
frosta og snjóa, leitar féð nið-
ur i bygerð og er þá gefið hey
ok fóðurbætir.
Mest af sinni kindakjöts-
framleiðslu nota þeir í skerpu-
kiöt, og það þykir þeim hið
mesta hnossgæti og borða það
á hátíðum eins og við hangi-
kjöt. Þú veizt að skerpukjöt er
þannig til búið, að þeir hengja
það upp í hjalla, þar sem það
er látið gerjast og vindþorna.
Við það fær það sérkennilegt,
sterkt bragð, sem ýmsum óvön-
um þykir ekki sérlega gott, en
Færeyingar kunna vel að meta.
Skerpukjöt er borðað ýmist
hrátt, soðið eða steikt.
En fyrir utan frosið kjöt
kaupa Færeyingar af okkur
saltkjöt, og þar er einnig mark-
aður fyrir alls konar innmat úr
sauðfé. Þá kaupa þeir einnig
smjör og osta og líkar hvoru
tveggja vel. Beitusíld hafa
Færeyingar oft keypt frá fs-
landi, og nú seinni árin kaupa
þeir ýmsar iðnaðarvörur, eins
og kuldaúlpur, sjófatnað,
vinnuföt o. fl.
Hins vegar hafa Færeying-
ar komið sér upp ýmis konar
iðnaði. Þeir eiga ullarverk-
smiðju, sjóklæðagerð, vinnu-
fataverksmiðju, öl- og gos-
drykkjagerð, smjörlíkisgerð og
veiðarfæragerð.
— Hefur þú trú á að hægt
sé að auka viðskipti við þá?
— Já, ég hefi trú á því.
Færeyingar eru okkar næstu
nágrannar og þjóðirnar líkar
um margt og hentar margt það
sama.
— Hefur samvinnuhreyfing-
in fest verulegar rætur í Fær-
eyjum?
— Þar er allmyndarlegt
kaupfélag og ýms fyrirtæki eru
rekin á samvinnugrundvelli, en
samvinnustarf á borð við það
sem hér er, hefur ekki enn
fest þar rætur. Verzlun og út-
gerð er mest í höndum hluta-
félaga og einstaklinga.
— Hvernig var umhorfs í
kaupfélaginu?
— Kaupfélagsbúðin í Thórs-
havn er kjörbúð og verzlar með
matvæli og annað það, sem
venjulegt er í kjörbúðum.
Kaupfélagið skiptir aðeins við
félagsmenn. Yfir búðardyrun-
um stendur: „KEYPSSAM-
TÖKAN — EINANS FYRI
LIMTR“.
— Ferðaðistu eitthvað um
eyjarnar og hvernig eru sam-
göngurnar?
— Ég ferðaðist nokkuð um
eyjarnar. Samgöngur eru eðli-
lega mest sjóleiðis, en byggð-
ar eyjar eru 17. Færeyingar
nota skip og báta til þess að
komast úr einni ey í aðra og
þar þykir eins sjálfsagður hlut-
ur að stíga um borð í báta og
skip, og á meginlandinu að
fara með járnbraut og almenn-
ingsvögnum. Bílar eru einnig
mikið notaðir milli staða á eyj-
unum, og sagði mér stöðvar-
bílstjóri, að það þætti gott ef
bíll entist í 3 ár. Eyjarnar eru
mjög hálendar og vegir víða
slæmir, eins og hér. Vegirnir
eru víða ruddir inn í fjalls-
hlíðarnar. Vatnselgurinn —
en í Færeyjum rignir mikið —
rennur þvert á vegina og ríf-
ur þá sundur. Frost fer líka
illa með þá á vetrum. Oft er
ófært yfir fjöllin vegna snjóa
og þoku. Þess vegna grafa
Færeyingar giarna göng í gegn
um fjöllin. Á Suðurey fór ég
í gegn um ein slík göng, sem
voru einn og .hálfur kílómetri
á lengd. Göngin töldu Suður-
eyingar mikla samgöngubót. Á
Borðey er nú verið að grafa ein
slík göng, og var mér sagt að
íslenzkur verkfræðingur, sem
er í þjónustu dansks verkfræði-
fyrirtækis, hefði stjórn verks-
ins á hendi.
— Hvernig eru Færeyingar
heim að sækja?
— Þeir eru góðir heim að
sækja. Mér var alls staðar mjög
vel tekið. Ég kom á nokkur
heimili og naut þar mikillar
gestrisni, sem mér virtist hús-
bændunum mjög eðlileg, svip-
að og þegar komið er á ís-
lenzk heimili, hvort heldur
sem er í bæ eða sveit.
Og þá koma mér í hug fyrstu
samskipti mín við Færeyinga,
þegar ég var smástrákur að
leika mér við höfnina í Reykja-
vík. Færeyingar komu oft á
vorin á fiskiskútum sínum, og
fórum við strákar þá oft um
borð og fengum lánaðan skips-
bátinn til þess að róa um
höfnina. Var það oftast auð-
sótt mál. Við kyrjuðum svo
íslenzka söngva fyrir Færey-
ingana, hver með sínu lagi,
en ekki held ég að sá samsöng-
ur hafi nú haft mikið listrænt
gildi. En hitt var annað, að
Færeyingar höfðu mikið gam-
an af og við fengum skips-
kex (beinakex) að launum,
sem jafnan var í heilum
t.unnum um borð í skútunum.
Þetta kex þótti okkur mesta
hnossgæti. Mér eru Færeying-
ar frá barnsárunum minnis-
stæðir sem góðir og drenglund-
aðir menn, og ég varð ekki var
við annað en þeir varðveittu
þessa góðu eiginleika enn, þótt
4 SAMVINNAN