Neisti - 20.08.1984, Blaðsíða 10

BYLTINGIN ER
í HÆTTU
Ungir Nicaraguabúar í byltingarhemum læra meöferö vopna gegn heimsvaldasinnum.
N icaragua_____________________
Ríkisstjórn
verkamanna
og bænda
Framhald
komist á fót. Kúba er hins vegar dæmi
um verkalýðsríki.
Sandinistarnir.
Það segir auðvitað ekki nærri allt
varðandi Nicaragua í dag, að þar sé við
völd ríkisstjóm verkamanna og bænda.
Þótt slíkar ríkisstjómir hafi ákveðin
mikilvæg sameiginleg einkenni, verður
þó alltaf heilmikið sem greinir þær
hverjar frá annarri. Einn af þessum þátt-
um felst í því hvers konar forysta er fyrir
ríkisstjóminni. í Nicaragua hafa Sand-
inistamir ótvírætt forræði í ríkisstjóm
landsins og í fjöldasamtökum fólksins.
Þessi forysta ljáir nicaragönsku bylting-
unni svip og gerir hana heillandi. Sand-
inistarnir hafa ekki aðeins sannað bylt-
ingarsinnað eðli sitt með því að leiða
byltingu til sigurs og taka völdin, heldur
hafa þeir gert það með því stöðugt að
virkja f jöldann til átaka og leitast við að
auka lýðræði meðal hans. Oll framsækn-
ustu öflin í landinu hafa dregist að Sand-
inistunum og æskulýðurinn hefur geng-
ið til stuðnings við þá í stómm hópum.
Þetta fyrirbrigði liggur í því að Sand-
inistarnir em uppmnnir utan raða hinna
hefðbundnu kommúnistaflokka, utan
stalínismans. Þeir em undir áhrifum for-
ystunnar á Kúbu, en hafa einnig lært af
reynslu hennar, einnig mistökunum.
FSLN var stofnað í upphafi sjöunda ára-
tugarins. Aðalstofnandi FSLN var
Carlos Fonseca Amador, sem klauf sig
út úr Sósíalistaflokki Nicaragua, sem
var flokkur stalínista þar í landi. FSLN
þróast síðan í andstöðu við Sósíalista-
flokk Nicaragua.
Mikilvægi nicaraguönsku byltingar-
innar felst því ekki aðeins í því að þar
hefur komist til valda fýrsta ríkisstjóm
verkamanna og bænda á meginlandi
Mið-Ameríku, heldur einnig því, að
hún kemst til valda undir forystu, sem
allan tímann hafnar þrepakenningu
stalínistanna, en hún felst í því að að-
skilja verkefni hinnar lýðræðislegu
andheimsvaldabyltingar, og verkefni
hinnar sósíahsku byltingar, sem á að
gerast einhvem tíma seinna. Þótt svo að
Sandinistamir gerðu taktísk bandalög
við borgaraleg öfl, höfðu þeir enga trú á
neinum hlutum borgarastéttarinnar í
Nicaragua í baráttunni gegn Somoza og
heimsvaldastefnunni. Þeirra mottó var:
aðeins verkafólk og bændur munu fara
alla leið. Þeir grundvölluðu sig því allan
tímann á hinum undirokuðu. Þeir
stefndu að því að komast til valda á
grundvelli þeirra og það tókst.
Hluti borgarastéttarinnar tók virk-
an þátt í baráttunni gegn Somoza. Eft-
ir sigurinn lýstu þessir aðilar því yfir
að þeir væru tilbúnir að hafa samstarf
við hina nýju ríkisstjóm. Tveir full-
trúar borgarastéttarinnar sátu í fimm
manna júntuni.
Með tímanum hefur þó tónninni
breyst og stéttaátök harðnað. Leið-
andi talsmenn borgarastéttarinnar
hafa hver á fætur öðmm gerst and-
stæðir stjóminni. Fyrstu dæmin vom
Alfonso Robelo og Violeta Chamorro
þegar þau yfirgáfu júntuna í apríl
1980 sem mótmæli við því að sandin-
istar mundu fá meirhluta í hinu nýja
ríkisráði.
Það vakti mikla athygli þegar Edén
Pastora einn af leiðandi skæmliðafor-
ingjunum klauf sig út úr FSLN í maí
1982. Ásamt Robelo stofnaði hann
ARDE í Costa Rica, Lýðræðislega
byltingarbandalagið.
Eftir að leiðandi burgeisar hafa
yfirgefið landið hefur það falliö í hlut
kirkjunnar manna að safna saman
andstöðunni gegn FSLN. Viðleitni til
þess að nota trúarbrögðin sem vopn
gegn stjóminni komu hvað skýrast í
ljós þegar páfinn heimsótti Nicara-
gua í mars 1983.
I efnahagslífinu er einkageirinn
ennþá sterkur og skemmdarverk
vinnuveitendanna víðtæk. Þeir neita
að fjárfesta og þeir flytja út fjármagn.
Efnahagslífið í Nicaragua á þegar við
djúpa kreppu að stríða vegna Iækk-
andi verðs á hráefni og vaxandi inn-
flutningskostnaðar. Þessi kreppa
kveður dyra í öllum löndum róm-
önsku Ameríku. Þessi kreppa verður
bara verri í Nicaragua vegna þess að
landið hefur enga alþjóðlega lána-
möguleika, vegna skemmdarverka
borgarastéttarinnar, og vegna efna-
hagsþvingana Bandaríkjastjómar.
I sumum tilfellum hafa Sandinistar
svarað skemmdarverkunum með því
að þjóðnýta fyrirtæki. En fyrst og
fremst hefur stjómin takmarkað vald
atvinnurekenda með því að hafa sí-
fellt meira eftirlit með lánastarfsemi
og utanríkisverslun.
10