Andvari - 01.01.1983, Page 60

58
AÐALGEIR KRISTJÁNSSON
ANDVARI
Það, sem áður unni eg,
er mér nú til kvalar,
einhver rödd því undarleg
innst í sálu talarr'
Enn skýrar kemst Gísli að orði í kvæði, sem hann yrkir til séra Jóns Norð-
manns Jónssonar, sem þá var prestur í Grímsey, þar sem hann greinir frá þeirri
lífsreynslu, sem hann hefir orðið fyrir, og í því eru þessi erindi:
Áður manstu unni eg mey
einni og sór að gleyma ei,
bláum augum baugagnár -
blessuð vættu hvarma tár.
Ástin hvarf í ævistraum,
og eg minnist sem í draum,
sælu, er burtu fló mér frá
svo framar aldrei líta már8
Grímur Thomsen gleymdi ekki gömlum skjólstæðingi, þó að margt bæri
fyrir augu á ferðum hans um álfuna. Hann skrifaði Brynjólfi Péturssyni frá
París í nóvember 1846 og spurði: „Hvað líður biskupinum okkar og dóttur-
inni hans?“29 Brynjólfur svaraði honum 6. desember 1846 og sagði honum, að
Helgi biskup lifði eins og blóm í eggi og væri fluttur í Laugarnes. „Dóttur
hans hef eg hvorki heyrt getið að góðu né illu, en hræddur eg er um, að Actier
hennar standi ekki mjög hátt þar, sem þær voru áður ,,ubetalelige““.30 Ekki
er að efa, að Brynjólfi hefir þá þegar skilizt, að Gísli væri orðinn Ástríði af-
huga. Grímur Thomsen víkur aftur að Gísla í bréfi, sem hann skrifar Brynjólfi
4. janúar 1847, og segir: „Aprópos, hverninn lifir Gísli litli Brynjólfsson, hvað
heldurðu hann eigi mörg stadia romantica, ideologica, lyrica, amorosa og hvað
margar fatasniðs epocher eftir, áður hann hann kemst á leiðina að verða kall-
maður?“31
Eitt er víst, að á þessum árum tók Gísli miklum framförum sem skáld, því
að síðast í febrúar lýkur hann við að yrkja eitt sitt bezta og frægastfr kvæði,
Grát Jakobs yfir Rakel. I því blandast saman tregi horfinnar ástar á Ástríði
Helgadóttur og þær tilfinningar, sem gyðingastúlkan hafði vakið. Brátt var
hann með annað mikið kvæði í smíðum, sem fjallaði um ástamál hans og Ást-
ríðar, og vinir hans voru ekki í vafa um, við hvað hann átti, og kemur það
fram í bréfum þeirra til Gísla. Þetta er kvæðið Faraldur, sem Gísli hóf að
kveða seint á árinu 1846, mest af því var ort á árinu 1847, en í apríl 1848
lauk hann því og prentaði bæði kvæðin í Norðurfara 1848. Þann þátt kvæðis-
ins, sem fjallar um hann og Ástríði, kallar Gísli sakakaflann, og eru það 8