Fréttablaðið - 17.09.2009, Qupperneq 8

8 17. september 2009 FIMMTUDAGUR
1. Hvaða fangelsi stendur til að
loka um leið og önnur úrræði
fást?
2. Hverjir skipa Dónadúettinn?
3. Hvað heitir ný skáldsaga
rithöfundarins Dans Brown?
SVÖRIN ER AÐ FINNA Á SÍÐU 42
UMHVERFISMÁL Íbúi í Grindavík
hefur kært til bæjaryfirvalda upp-
setningu á átján metra háum GSM-
sendi í tuttugu metra fjarlægð frá
húsi hans.
Byrjað var að reisa sendinn áður
en hann var grenndarkynntur, en
eftir kæru Guðmundar Sverris
Ólafssonar er það ferli hafið. Guð-
mundur safnar nú undirskriftum
gegn sendinum.
„Ég á börn og barnabörn og kæri
mig ekkert um svona geislun. Svo
er dónaskapur að útskýra ekki fyrir
fólki hvað er á
ferðinni áður
en framkvæmd-
in er hafin,“
segir Guðmund-
ur. Ofan á allt
hafi verið lagð-
ar fram rang-
ar teikningar á
síðbúnum fundi
með íbúum.
Hann bendir
á að í um hundr-
að metra fjarlægð frá mastrinu sé
Grunnskóli Grindavíkur, leiksvæði
barna í um sextíu metra fjarlægð
og leikskóli skammt undan. „Það er
allt ungviðið okkar hérna meira og
minna undir þessu,“ segir hann.
Afar skipt sjónarmið eru uppi
meðal vísindamanna um áhrif
GSM-bylgna á heilsufar. Ríkjandi
skoðun á Íslandi var lýst í blaðinu
í gær, með viðtali við fagstjóra hjá
Geislavörnum. Þar er talið að þörf
sé á varkárni, sérstaklega um GSM-
notkun barna, en þó stuðst við staðla
ESB, sem leyfa mun sterkari bylgj-
ur en víða annars staðar.
Síðasta haust var sett upp GSM-
mastur ofan á Klébergsskóla á Kjal-
arnesi. Andrína G. Jónsdóttir kenn-
ari fann fljótlega fyrir áhrifum af
sendinum en ábendingar hennar
fengu ekki hljómgrunn meðal eftir-
litsstofnana: „Ég fékk són í höfuðið
og var óeðlilega þreytt og dofin eftir
daginn. Átti erfitt með að einbeita
mér,“ segir hún.
Einnig hafi hún tekið eftir
breyttri hegðun nemenda: „Mjög
klárir krakkar og áhugasam-
ir hættu skyndilega að bæta sig í
lestri og urðu eirðarlausir,“ segir
hún. Andrína er nú í veikindaleyfi
frá kennslu.
Slík möstur standa nú á mörgum
skólum, elliheimilum og sjúkrahús-
um í borginni.
„Ég leitaði til Vinnueftirlitsins og
þar sögðu þeir mér að fara til sál-
fræðings. Hjá Geislaeftirlitinu kæra
þeir sig ekki um aðrar skýrslur en
þær sem þeir hafa nú þegar.“
Loks leitaði Andrína til bygginga-
fulltrúa hjá borginni. „Hann sagð-
ist ekki hafa veitt leyfið og að hann
vissi ekki hvert ég ætti að leita. Ég
held að það sé engin kortlagning um
hversu mörg svona möstur eru hér í
Reykjavík,“ segir Andrína.
klemens@frettabladid.is
Óttast um börnin og
berst gegn GSM-sendi
Íbúi í Grindavík kærir uppsetningu GSM-sendis nálægt húsi sínu og skólalóð.
Evrópuþingið leggst gegn því að GSM-sendar séu ofan á skólum. Kennari segir
sig og nemendur sína hafa fundið fyrir óþægindum af sendi ofan á skólanum.
GUÐMUNDUR OG GEMSINN Guðmundur hefur áhyggjur af áhrifum GSM-útsendinga
á börnin í hverfinu. Evrópuþingið vill banna slíka senda á skólum. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
ANDRÍNA G.
JÓNSDÓTTIR
ESB GEGN GSM
Í apríl lagði Evrópuþingið til við
framkvæmdastjórn ESB að bannað
yrði að setja upp GSM-senda nálægt
skólum og heilbrigðisstofnunum.
Þetta var gert í ljósi óvissu um áhrif á
heilsufar. Á sama tíma voru símafyrir-
tæki hvött til að vernda fólk með því
að setja upp loftnet sín á hættulítinn
hátt. Þá vill þingið að kort verði sett
á netið, sem sýni landfræðilega hve
mikil geislunin er á hverjum stað.
VIÐSKIPTI Álverð hefur lækkað á
heimsmarkaði um tæp átta pró-
sent undanfarinn mánuð eftir
mjög hagstæða verðþróun nær
allt sumarið. Verðið er þó enn 17
prósentum hærra en um síðustu
áramót.
Greining Íslandsbanka fjall-
ar um málið í Morgunkorni sínu.
Þar segir að skráð verð á gæða-
áli á hrávörumarkaði í London
hafi verið 1.834 Bandaríkjadalir
á tonnið á mánudag. Það sem af er
ári hefur verðið hæst farið í 2.070
dollara á tonnið í upphafi síðasta
mánaðar. Lægst varð verðið hins
vegar 1.288 dollarar á tonnið undir
lok febrúar á þessu ári.
Sérfræðingar á markaði eru
fremur bjartsýnir á þróun álverðs
í nánustu framtíð. Samkvæmt
samantekt Bloomberg telja sér-
fræðingar að jafnaði að verðið á
áltonni verði að meðaltali 1.918
dollarar á næsta ári og ríflega
2.200 dollarar árið 2011. Gangi
þær spár eftir verður það jákvætt
fyrir íslenskt efnahagslíf.
Álútflutningur fyrstu sjö mán-
uði ársins nam tæplega 85 millj-
örðum króna, sem jafngildir
þriðjungi vöruútflutnings á tíma-
bilinu. Þótt ríflega þriðjungur
tekna af álútflutningi renni beint
til kaupa á hráefni og hagnaður
álvera á Íslandi renni á endanum
til erlendra eigenda þeirra skapar
hækkandi álverð álfyrirtækjunum
traustari rekstrargrundvöll.
Enn meiru skiptir þó að þróun
álverðs hefur umtalsverð áhrif
á lausafjárstöðu og arðsemi inn-
lendra orkufyrirtækja vegna
tengingar raforkuverðs við
álverð. Hækkandi álverð auð-
veldar þannig orkufyrirtækjun-
um, sér í lagi Landsvirkjun, að
standa straum af greiðslum vegna
erlendra lána og minnkar líkurnar
á því að þau þurfi á einhvers konar
aðstoð að halda frá ríkissjóði eða
Seðlabanka, jafnvel þótt aðgengi
þeirra að erlendu lánsfé kunni að
reynast takmarkað næsta kastið.
Útflutningur áls héðan fyrstu sjö mánuði ársins nam 85 milljörðum króna:
Álverð hefur lækkað á heimsmarkaði
ÁLVERIÐ Á GRUNDARTANGA Sérfræð-
ingar á markaði eru bjartsýnir á þróun
álverðs í nánustu framtíð.
LÖGREGLUMÁL Karlmaður var
handtekinn í fyrradag þar sem
hann var að reyna að brjótast
inn í íbúðarhús í austurborginni.
Hann var búinn að brjóta rúðu til
að geta smeygt sér inn.
Íbúi í nágrenni hússins sá grun-
samlegan mann fara inn í garð
hans. Skömmu síðar heyrði íbúinn
brothljóð og hringdi í snatri á lög-
regluna. Eitthvað fældist maður-
inn við iðju sína því hann ætlaði
að laumast út úr garðinum. Íbúinn
veitti honum eftirför en í næstu
andrá brunuðu þrír lögreglubílar
á staðinn. Maðurinn var færður á
lögreglustöð, yfirheyrður og síðan
sleppt. Í gær hafði lögreglan svo
afskipti af manninum vegna búð-
arhnupls. Hann kom sem ferða-
maður til landsins í síðustu viku.
- jss
Höfuðborgarsvæðið:
Handtekinn við
að brjótast inn
BRETLAND Fjögur börn, þar af tví-
burabræður, liggja nú alvarlega
veik á sjúkrahúsi í London eftir
að hafa sýkst af E-coli-bakteríu.
Börnin sýktust í heimsókn á
bóndabæ í Surrey. Fréttastofa
BBC greinir frá þessu.
Alls er talið að 36 E-coli-sýk-
ingar megi rekja til bóndabæjar-
ins frá 27. ágúst.
Í öllum tilfellum er um að
ræða börn undir tólf ára aldri.
Tracy Mock, móðir hinna
tveggja ára tvíbura Aarons og
Todds, sem liggja alvarlega
veikir á sjúkrahúsi, er reið heil-
brigðisyfirvöldum. Hún segir
þau ekki hafa komið í veg fyrir
heimsóknir á bæinn fyrr en
nokkrum dögum eftir að fyrstu
tilfellin greindust.
- kg
E-coli-sýking á bóndabæ:
Fjögur börn
alvarlega veik
Faxafeni 12, 108 Reykjavík
Glerárgata 32, 600 Akureyri
www.66north.is
Freyja pollagalli
Regnjakki
2.500 kr.
Smekkbuxur
2.000 kr
VEISTU SVARIÐ?
BRUSSEL, AP Belgískir kúabænd-
ur helltu niður samtals um þrem-
ur milljónum lítra af mjólk í gær
til að mótmæla lágu afurðaverði.
Bændurnir segja verðið sem þeir
fá fyrir mjólkina nálægt helm-
ingi kostnaðarverðs við fram-
leiðsluna.
„Auðvitað er það hneykslan-
legt að hella þessu, en við verð-
um að átta okkur á aðstæðunum,“
segir Erwin Schoepges, leiðtogi
bændanna. „Við þurfum uppreisn
í sveitunum.“
Víða er óánægja innan ríkja
Evrópusambandsins vegna lágs
afurðaverðs, sér í lagi á mjólk.
Sífellt fleiri bændur segjast nú
komnir í verkfall og neita að skila
mjólk til afurðastöðva. Sérfræð-
ingar búast við að mjólkurskorts-
ins verði vart í stórmörkuðum í
næstu viku.
„Þetta er alger vitleysa, það
getur enginn framleitt mjólk fyrir
þetta verð,“ segir Romuald Scha-
ber, forseti Samtaka evrópskra
mjólkurframleiðenda.
„Ef við höldum svona áfram
verða 40 prósent franskra mjólk-
urframleiðenda gjaldþrota innan
þriggja mánaða,“ segir Pascal
Massol, leiðtogi franskra kúa-
bænda.
Ekki komu mikil viðbrögð frá
Evrópusambandinu í gær. Tals-
maður sambandsins sagði þó við-
brögð bændanna „skiljanleg“. - bj
Kúabændur í Evrópusambandinu komnir í verkfall vegna lágs afurðaverðs:
Helltu niður 3 milljónum mjólkurlítra
MJÓLKIN FLÓÐI Mjólkin flóði í stríðum straumum í gær þegar um þremur milljónum
lítra var hellt niður. FRÉTTABLAÐIÐ/AP