Stúdentablaðið - 01.12.1939, Side 25

STÚDENTABLAÐ
17
Níels Dungal:
Á að takmarka aðgang
að læknanámi?
Efvér eigum að svara þeirri spurningu,
hvort þörf sé á að takmarka aðgang að lækna-
námi hér á landi, þá liggur fyrst fyrir að at-
huga, hvort of mikið sé af læknum í land-
inu. Við skulum þá fyrst athuga, hvað hæfi-
legt er, að læknafjöldinn sé samanborið við
íbúatölu landsins. Ef við lítum fyrst á Norð-
urlöndin sjáum við að í Danmörku kemur 1
læknir á hverja 1300 íbúa, í Noregi 1 á 1450
og í Svíþjóð 1 á 2400 manns. Samkvæmt taln-
ingu landlæknis hafa verið hér á landi 1. jan.
1939 starfandi 138 læknar á öllu landinu, og
hefi ég þá dregið frá alla þá lækna, sem
hættir eru störfum. Við þessa tölu bætast í
raun og veru 31 læknir, sem nú eru við fram-
haldsnám, en við skulum sleppa þeim að svo
stöddu og reikna aðeins með þeim 138, sem
nú eru starfandi, og miða hlutfallstölurnar
við það. Ef íbúar landsins eru taldir 120 þús-
und, fáum við 1 læknir á hverja 862 íbúa.
Við höfum því að tiltölu langflesta lækna
samanborið við önnur lönd á Norðurlöndum
og þó víðar sé leitað. Hvergi í neinu öðru
landi í Evrópu eru tiltölulega eins margir
læknar eins og hér. Samkvæmt tölum, sem
ég hefi frá 1927, hafa tiltölulega flestir lækn-
ar verið í Sviss, þar sem var 1 læknir á 1250
manns. í Englandi er t. d. 1 læknir á 1500
manns, Frakklandi 1 á 1700 manns í Hollandi
1 á 1800, í Finnlandi 1 á 3200 o.s.frv. Það
virðist því vera óhætt að svara þeirri spurn-
ingu, hvort hér sé of mikið af læknum, ein-
dregið játandi.
Fyrir utan þessa 138 lækna, sem nú eru
starfandi, er von á 20 ungum læknum á næsta
ári frá framhaldsnámi erlendis og auk þess
eru nú i læknadeildinni 82 stúdentar.
Margur myndi nú segja, að það geri lítið
til, þó að læknafjöldinn verði allt að því tvö-
falt meiri, heldur en hann hefir verið og að
það sakaði landslýðinn ekki neitt, þótt lækn-
arnir yröu til muna fleiri. Það kæmi þá aðeins
þannig út, að þeir hefðu ekki eins miklar
tekjur og ekki eins mikið að gera, gætu kann-
ske stundað sína sjúklinga betur, lagt nieiri
rækt við þá og útkoman yrði sennilega að-
eins til góðs eins fyrir fólkið. Þetta er mikill
misskilningur. í fyrsta lagi er hætt við
því að læknarnir verði miður vandir í starfi
sínu að því að taka nægilegt tillit til peninga-
pyngju sjúklinganna, láta þá ganga lengur til
sín heldur en annars, til þess að fá sem mesta
peninga frá þeim, taka upp á ýmsu í störfum
sínum til þess að græða peninga á, sem þeir
mundu ekki gera, ef þeir hefðu nóg að gera,
eins og t. d. að framkvæma fósturlát, láta úti
deyfilyf fyrir peninga o. s. frv., því að lækn-
arnir eru menn eins og aðrir menn, og freistast
til að gera ýmsa hluti fyrir peninga, þegar
þeir vita ekki.hvernig þeir eiga aðlifa. Það eru
því sýnilega ýmsir agnúar á því, að lækna-
fjölgun verði of mikil, ekki aðeins frá
sjónarmiði læknanna, heldur fyrst og fremst
frá sjónarmiði almennings og þjóðarheild-
arinnar, þótt ekki sé tekið tillit til þess,
hvaða tap það er fyrir þjóðfélagið, þegar
margir vel gefnir menn fara út á starfs-
braut, sem þegar er 'full, svo að það er ekki
þörf fyrir þá þar.
Hvað ættum við þá að segja, að hæfilegt