Stúdentablaðið - 01.12.1939, Síða 38

30
STÚDENTABLAÐ
íslenzkir stúdentar þekkja þetta allt. En
hugsunarleysi þeirra er á svo háu stigi, að
flestir þeirra láta sem þeir sjái hvorki né
viti neitt slíkt, hvað þá heldur, að þeir telji
það ómaksins vert að verja neinu af tíma eða
kröftum, til þess að reka þennan ósóma af
höndum sér.
Stúdentar virðast yfirleitt fjarri því að beita
áhrifum sínum gegn þeim ómenningar-
straumi, sem áfengisneyzla þjóðarinnar or-
sakar.
Þeir eru of hugsunarlausir og latir á þessu
sviði. Þar nægir ekki þekking, heldur sá hugs-
unarháttur göfugmennis: Að heimta sífellt
meira af sjálfum sér en öðrum, og leyfa sér
aldrei neitt, er til mannskemmda getur orðið.
Því hærra þroskastig, þeim mun harðari
kröfur. Stúdentar mega sízt vera ánetjaðir
möskvum leti og hugsunarleysis, og liggja
þar úrræða- og athafnalausir gagnvart vanda-
málum þjóðarinnar. Þeir verða að beita kröft-
um sínum ófjötruðum. Ganga heilir til verks.
Vera vakandi, gætnir, reiðubúnir til alls er
til heilla horfir. Ekkert er of erfitt, sé það
unnið í bjartri von um að gera þjóðina að
einhverju leyti frjálsari, sjálfstæðari, betri.
Önnur meginorsök að áhugaleysi stúdenta
í bindindismálum, er kreddufesta.
Þó góðar venjur geti verið mikils virði, ætti
enginn að ganga blindandi þeim á hönd. Svo
eru til þeir siðir, sem geta verið hinir fegurstu
í fyrstu, en breytast fyrir taumleysi iðkend-
anna í verstu ósiði. Það er fallegur siður i
sjálfu sér, að ungu, nýbökuðu stúdentarnir frá
Menntaskóla Reykjavíkur helgi fyrstu frelsis-
stundir sínar að prófi loknu unaði og fegurð
íslenzka vorgróðursins austur á Þingvöllum.
En komi það fyrir, að yfir hinn fagra, glaða
og vondjarfa hóp sígi elliblær áfengistöfra,
verður að snúa við í tíma og hrekja þann óvin
af höndum sér. Á Þingvöllum ættu nýju
stúdentarnir að strengja þess heit, að verða
landi sínu og þjóð til heiðurs og hróss, hvert
svo sem leiðir þeirra kynnu að liggja síðar.
Þá rynnu raunverulegir lífsstraumar frá þess-
um fornheilaga hjartastað landsins hvert vor:
Menntuð æska með eld í æðum og vonarljóma
í leiftrandi augum.
Hið sama má segja um hið svonefnda Rússa-
gildi, þar sem ungir stúdentar eru boðnir vel-
komnir af hinum eldri til náms og félags-
skapar. Það hefir oft, sökum áfengisneyzlu,
verið Háskólanum lítt til sóma. Þótt vel hafi
tekizt núna síðast. Það gæti verið umvafið
birtu og yndisleik fagurra óska og fleygra
vona. Þar ætti að vera mikið af snjöllum,
stuttum ræðum, léttum söngvum og leikjum.
Ég treysti stúdentum vel til þess að laga
svo til, að það verði aldrei framar talið til
vanza. Ef þeir aðeins reynast köllun sinni
trúir, munu gáfur og kraftar vera á svo háu
stigi, að ekki þurfi úr að bæta, þótt vel sé, að
þar sé sem flest af prófessorum og kennurum,
sem gleyma fræðum sínum rétt í svip, fyrir
saklausri gleði og æskuminningum. Hátíða-
höldin fyrsta vetrardag, sem byrjað var á nú
í haust, þurfa að vera holl og fögur venja, með
lífi og litum, en aldrei dauð erfðavenja, með
áfengisnautn og fíflalátum.
í þessu sambandi er svo eftir að minnast á
fyrsta desember, sem nú er að verða aðalhá-
tíðisdagur stúdenta, jafnvel fremur en nokk-
urs annars hluta þjóðarinnar.
Svo að segja öll sú viðhöfn og glæsimennska
andleg og líkamleg, sem íslenzk menntaæska
á yfir að ráða, þarf og á að skína í björtum
ljóma þennan dag. Því verða allir, sem unna
sæmd háskólans og heiðri þjóðarinnar, að
vera samtaka um að útiloka allt, sem setur
blett á gleöina og glæsimennskuna, sjálfstæð-
ið og menntunina. Það ætti sannmenntuðu
fólki að vera innan handar. Samt er ég ekki
að mæla móti því, að gera daginn skemmti-
legan. Ég dái skemmtanir og samkvæmislíf
um of að margra dómi. En geti fólk ekki dans-
að, hlegið, sungið og leikið sér, notið gleði
og æsku án eiturlyfja, hefir það bókstaflega
dreypt um of á bikar þeirrar elli, sem sannur
maður telur sér óvirðingu að, þrátt fyrir silf-
urhærur. Það fólk er dæmt úr leik af sjálfu
sér, unz það hefir aftur neytt Iðimnarepla
æsku og fegurðar.