Fálkinn - 18.05.1929, Blaðsíða 7

F A L K I N N
7
Eyjafjallajökull. Frcmsí á mynclinni Þuerá.
inenn að hafa gott taumhald á
hestinum og hlýða leiðbeining-
um fylgdarmanna, því annars
getur slys hlotist af.
Venjulegast er fyrst komið i
Stórenda, sunnan í Mörkinni.
Er það dalkvos, skógi vaxin með
bröttum hlíðum. Þar upp af
heita Tindafjöll, en Stöng og
Búðarhamar eru rjett fyrir inn-
an. Gefist tími til langrar við-
stöðu er rjett að fara eftir mörk-
inni inn uridir Goðalandsjökul,
því altaf koma þar fram ný og
ný tilbrigði i landslagi. En leið-
in í Mörkina vestanverða liggur
um Langadal, fyrir vestan Stór-
enda. Liggur sá dalur undir Vala-
hnúk, sem er hátt fjall utarlega
i Mörkinni. Er þá kornið i Húsa-
dal í norðanverðri Mökinni; þar
var hygð lengi fram eftir öldum.
Gamlar rústir eru innar í Þórs-
mörk að norðan. í Húsadal verða
menn að skoða Snorraríld, eins
konar vígi torsótt, sein munn-
nneli segja að fyrrum hafi verið
athvarf sakamanns eins, og Sótt-
arhellir.
Ætli menn að halda áfram
austur undir Eyjafjöll liggur
leiðin út með Eyjafjallajökli og
fjöllunum vestan hans, um
Langanes, hjá Nauthúsagili —
þar sem l'rægasta reyniviðarhrísla
landsins á heima — og um Merk-
urbæi niður að Seljalandi. Er
viðlika leið úr Þórsmörk að
Stórumörk eins og út í Fljóts-
hlíð innanverða.
Hjer skal ekki gerð tilraun til
að lýsa náttúrufegurðinni á þeim
slóðum, sem nú hafa verið rakt-
ar. En i stuttu rnáli má segja,
að þær hafi til sýnis flest af þvi
blíðasta og striðasta sem til er
í íslenskri náttúru. Annars veg-
ar hið frjósama land Fljótshlíð-
ar, þar sem grasið er eins og
faldur á öllum vegarbrúnuin og
ilmandi blóm fylla loftið angan,
lækjafossar og silfurtærar ár,
íagrar brekkur og grænar grund-
ir. Hins vegar kolmórauð jökuls-
á, sem veltur „ólgandi yfir
sanda“, auðnir og ömurleikur,
og í fjarska Eyjafjallajökull
tignarlegur og lirikalegur í senn,
með blágræna skriðjökla niður
undir jafnsljettu og æðar undan
rótunum, mettaðar af jökuleðju,
fleygjandi fram stórgrýti og
stundum óbráðnum stykkjum af
jöklinum, fyllandi vit manna af
ódaun. Og sá er staddur í tveim-
ur heimum sem liggur og baðar
sig í sólskini í skógarlundunum
í Þórsmörk, en lætur augun leita
til auranna og jökulvatnanna
fram undan og staðnæmist við
iskalda og hvíta fannbreiðu
Eyj af j alla j ökuls.
Það hljóta að vera einkenni-
lega gerðir menn, sem ekki verða
fyrir áhrifum í ferð um Fljóts-
hlíð og Þórsmörk á góðviðris-
degi, og sem ekki „langar svo
oft“ þangað aftur, eins og góð-
skáldið, sem kvað um sólskríkj-
una þann óð, sem Þórsmörk hef-
ir verið kveðinn fegurstur.
Myndirjiar frá Stórenda og af Merkj-
árfossi tók Sveinbj. Ingimundarson en
hinar Ólafur Magnússon kgl. liirð-
Ijósmyndari.
hólma, Rauðuskriður og margt
annað, svo að þeim, sem kunn-
ugir eru Njálu dvelst oft lengi á
Hlíðarenda, því rnargt er að
skoða, ef vel nýtur útsýnis.
Móts við Hlíðarenda hefir
Þverá brotið afarmikið land,
svo að undirlendi er þar ekki
teljandi undir brekkunum. Verð-
ur nú ekki komist lengra á bif-
reið neina því að eins að far-
vegur ái-innar sje þur undir
blíðinni, þá er þar gott akfæri.
En annars verður að fá hesta á
næstu bæjunum og halda áfram
’>upp á gamla nióðinn". Þegar
kemur inn fyrir öxlina austan
við Hlíðarenda breytist Iands-
lagið alveg og stórfríkkar. I stað
uflíðandi fláa, taka nú við sljett-
ar grundir, sein ganga upp að
snarbröttum grasþöktum brekk-
um og háum hömrum. Lækir
falla i fossum niður af heiðunum
en undir brúnunum standa flest-
ir bæirnir. Hlíðarendakot sem er
fyrsti bærinn þegar inn fyrir öxl-
ina er komið, hefir þó staðið
fram á grundinni — of nærri
Þverá, því hún hefir jetið upp
mikinn hluta túnsins og komist
heim að ánni. — Stærsti fossinn
°g einkennilegasti á þessum
slóðum er Merkjárfoss, afar ein-
kennilegur og fallegur, en skamt
þar fyrir innan er Múlakot, og
er sá staður frægur orðinn fyrir
trjáa og blóinaræktina þar. Innar
®r Múli (Eyvindarmúli); stend-
ur sá bær í einkar fögru um-
hverfi, en þar fyrir innan tveir
bæir, Árkvörn og Hái-Múli. Þar
fyrir innan lokar ný öxl undir-
lendinu. En þegar inn fyrir
hana er komið opnast nýtt svið,
ukki ósvipað hinu fyrra; þar
tellur Bleiksá í dimmu og
drungalegu gljúfri, niður á
grundirnar og er stórfenglegt um
að Iitast þegar komið er inn í
gljúfrið. Skamt þar fyrír innan
ýru Barkarstaðir, næstinsti bær-
uin í Hlíðinni, en nokkru innar
er Fljótsdalur. Á Barkarstöðum
er sjerlega fagurt, gil með slcóg-
arhríslum skerst niður brekk-
urnar og lækur fellur þar í smá-
fossum stall af stalli austan vert
við túnið, en vestast i túninu
hefir nátúran gert skemtilegt
„steypibað“ í helli einum, en
geta má þess að það er kalt.
l^æjarstæðið er tilkomumikið, á
dálitilli hæð undir hlíðinni óg
rennsljettar grundir fram und-
Ljúfur, þýður lækjarniður,
iangt í fjarska hegrist mjer,
fiækkar, stígur strengja kliður
'iterkur gnýr um loftið fer.
Milda, blíða ástar áma,
endurtckur hvcr ein sál.
Kirtir háa helgidóma
aá heyra þvilíkt dýrðar mál.
iúinar loft af lóu kvaki
ipfífjörð ómar, hclg og dýr.
f einu slíku andartaki,
eiHfð minninganna býr.
-iörðin Ijómar gulinu gliti,
gleðst og tignar skaparann.
J^lt sem lýtur vilja og viti, .
l,egsami og prísi liann.
Steinn K. Steindórsson.
an. Útsýni til Eyjaf jallajökuls
er þar mjög fagurt, eigi sist þeg-
ar degi tekur að halla og jök-
ullinn roðnar í geislabliki und-
ir sólsetrið.
Ferð í Þórsmörk úr Hlíðinni
tekur einn dag, og þarf þó að
fara vel með tímann og taka
daginn snemma. Frá Barkarstöð-
um inn í Stórenda er altað
þriggja tíma ferð, nema þvi bet-
ur standi á vötnunum, og er þó
ekki talinn með viðstaða í
Stakkholtsgjá, en hana skyldu
allir sjá, sem gera sjer ferð í
Mörkina. Leiðin liggur austur
yfir Þverá og Markarfljót, sem
falla þarna um aurana í mörg-
um kvíslum. Verður að hafa
fylgd kunnugs manns og dug-
andi i Merkurferð, en þeir eru
margir á þessum slóðuin, góðir
menn sem vanist hafa vötnun-
um frá barnæsku. Þegar kemur
austur á aurana opnast landið
austanvert við Þórsmörk; er það
líkast æfintýraheimi að líta inn
þangað: Eyjaf jallajökull gnæf-
andi við suðurhimin, Goðalands-
jökull í baksýn, en á vinstri
hönd íellin og hnjúkarnir i
Þórsmörk hver inn af öðrum.
Tvær árnar sem yfir þarf að
fara eru oft slæmar, Steinsholtsá
og Krossá; falla þær í miklum
halla og oft aðþrengdar, en stór-
grýttar í botninn. Þar verða
Merkjárfoss.
HARÐSKEYTTI
PRESTURINN
Andlegrar stjettar mcnn eru því
vanari aö liafa kraftana í tungunni
en handleggjunum, en þó eru undan-
tekningar til eins og t. d. sænski prest-
urinn, sem útrýmdi öllum uppvöðslu-
hætti i kalli sínu með því einfalda
móti að fljúga á verstu áflogaliund-
ana og flengja þá. Annar prestur
svipaður þessum er í Leadville, Col-
orado í Ameríku. Þar er ný bygð og
fult af æfintýramönnum, sem ekki
þekkja annað rjettarfar en linefans.
Nýlega bar svo við i bygðinni, að
flysjungur einn fór að draga sig eft-
ir dóttur lieiðvirðs bónda. Bóndinn
sendi sonu sína tvo til hans ineð þau
skilaboð, að annaðhvort yrði hann að
giftast stúlkunni strax eða að gera
arfleiðsluskrá sina. Kuus maðurinn
fyrri kostinn og var nú haldið beina
leið til prestsins. Hann vigði þau og
hjelt kjarnorða hjónavigslu, sem eink-
um virtist vera áminning til brúð-
gumans, og hvatti Iiann til betra líf-
ernis. Iin brúðgumanuin var ræðan
ekki að skapi og tólc hann upp
skammbyssuna meðan á ræðunni stóð
og Ijet laílu livina rjett við eyrað á
prestinum. En liann lijelt áfram eins
og ekkert liefði í skorist. Eftir vígsl-
una kysti prestur brúðurina á kiun-
ina að þarlendum sið, en það líkaði
brúðgumanum ekki og rak prestinum
löðrung. En presturinn gerði sjer lítið
fyrir, leysti niður um brúðgumann
og rassskelti liann i viðurvist safnað-
arins.
28. inars ár hvert liittast sex nienu
á veitingahúsi í London og borða
miðdegisverð saman. A fyrirfram á-
kveðinni stundu, standa þeir allir upp
og drekka skál Mr. Warners. Warner
er sjálfur aldrei viðstaddur, þvi lianu
er dauður fj-rir mörgum árum. En
hann liafði mælt svo fyrir að 6000
krónum af eignum hans skyldi verja
til miðdegisverðar fyrir 6 af lians
bestu vinum, með þvi skilyrði þó, að
þeir drykkju skál lians.