Fálkinn - 15.03.1930, Blaðsíða 6

6
F k L K I N N
skipun mennningarþjóöanna.
Gullmyntfóturinn er löggiltur að
kalla má hjá öllum menningar-
þjóðum og því fyrirkomulagi
fyleir, að peningastofnanirnar
manna á milli. Seðlarnir gera
sama gagn, ef þeir eru gulltrygð-
ir, en gullið sparast við þetta fyr-
irkomulag, þvi þegar það er
geymt í kjöllurunum slitnar það
Gullið er brætt.
verða að eiga svo og svo mikið hvorki nje týnist, en hvort-
fyrirliggjandi af gulli, sem trygg- tveggja getur komið fyrir um
ingu fyrir seðlum þeim, sem þær gullpeninga, sem fara manna á
gefa út. Þessir miljarðar eru milli.
geymdir í kjöllurum seðlabanlc- Sjaldan mun önnur eins lireif-
Nutisku vjelar til vinslii á (julli úr kvartslögum.
anna, sumpart í mótuðum pen- ing hafa komist á gullið eins og
ingum og sumpart í stykkjum á ófriðarárunum. Viðskiftin
(börrum). Gullið er jafnmikils gjörbreyttust og þær þjóðirnar,
virði hvort það er mótað eða ó- sem mest höfðu útgjöldin veiktu
mótað, og þess vegna verður það svo gjaldþol sitt, að seðlar þeirra
Nú hafa ÞjúOverjajr aftur gert myntina innleysanlega meö gulli. I>aÖ er gnll
til i kjallara ríkisbankans jnjska, eins og sjá má af þessari mynd. Allar
hillurnar eru fullar af gullpokum.
æ almennara, að hankarnir
kaupa ómótað gull og sífelt að
verða sjaldgæfara, að gullpen-
ingar sjeu notaðir í viðskiftum
og tryggingarbrjef hættu að
njóta tiltrúar. Og þá varð að
gripa til þess gulls, sem til var og
nota það. Á þann hátt tæmdust
gullhirslur ýmsra þjóða, en gull
safnaðist fyrir lijá öðrum, ekki
síst Ameríkumönnum. Þjóðirn-
ar feldu úr gulli skyldur seðla-
bankana til þess að innleysa
seðlana með gulli og juku seðla-
útgáfuna út úr neyð, og afleið-
ing þess varð svo sú, að gjald-
miðillinn fjell von úr viti og varð
verðlaus hjá sumum þjóðum.
Annarsstaðar fjell verðgildið
minna, svo að tilraunir voru
gerðar til að láta seðlana komast
upp í sitt gamla verð og hefir
það tekist sumstaðar, t. d. í Eng-
1 a ndi,: Dan m örk u, Svíþjóð ogNor-
egi. En hjá öðrum þjóðum fjell
gengið svo langt, að ekki þótti
reyndi að koma því í samt lag
aftur og var gengi myntarinnar
þá verðfest á
likum grund-
velli og' það
stóð og seðlarn-
ir gerðir inn-
leysanlegir með
líku gullverði
og þeir stóðu i.
Þannig hefir
gullgildi ýmsrá
peninga breyst
mikið síðan fyr-
ir stríð t. d. í
Frakklandi,
Belgíu, Italíu
og víðar. Hjer
á landi er gull-
gildi krónunnar
rúmum 18 aur-
um lægra en
það var fyrir
strið og krónan
tæplega 82 guil-
aura virði.
Gullþvottur, hin œfagamla aðferð við gullvinslu.
Árið 1928 var stolið gimsteinum í
Lóndon fyrir rúmar 16 miljónir kr.
Á sama tíma var aðeins stolið rúmri
miljón í peningum.
Vasaþjófúr í París, illræmdur mjög,
sem lögreglan lengi hafði reynt að ná
í, var handtekinn um daginn. Hann
var nefnilega svo óheppinn að stinga
hendinni í vasa þess leynilögreglu-
þjóns, sem einmitt var að leita að
honum.
----x-----
í Krakau seldi kona nýlega mann-
inn sinn á uppboði. Rík ekkja keypti
manninn fyrir þúsund krónur.
Kvæðal)ók, sem H. C. Andersen
gaf út árið 1833 og hafði gefið söng-
konunni frægu Jenny Lind, var ný-
lega seld á uppboði í London fyrir
1225 krónur.
Um daginn var ekið á 76 ára gaml-
an mann í Bristol á Englandi. Hann
slasaðist svo mjög, að læknir sem
þar kom að, áleit það hættúlfegt fyrir
líf mannsins að flytja liann undir-
eins á sjúkrahús. Hann afrjeð því
að gera á honum lioldskurð á göt-
unni. Og skurðurinn hepnaðist ágæt-
llega.
----x-----
i