Fálkinn - 05.09.1931, Blaðsíða 5

F Á L K I N N
D
Sunnudags hugleiðing.
Eftir Pjetur Sigurðsson.
„Sælir eru þeir, sem hungr-
ar og þyrstir eftir rjettlætinu,
þvi að þeir munu saddir
verða“.
Menn sækjast eftir mörgu. Þá
hungrar og þyrstir. Þar er auð-
æfaþorsti, girndaþorsti, skemt-
anaþþrsti, upphefðarþorsti og
valdaþorsti, en þeir einir finna
svölun og sanna fullnægingu,
sem lmngrar og þyrstir eftir því
að lifa og breyta rjett. Hina
þyrstir æ meira, sem leita svöl-
unar í því, er kveikirmeiri þorsta.
Mannlífið er margþætt, maður-
iun getnr því fundið liálfgerða
fullnægingu i ýmsum eftirsótt-
um gæðum, en hinu guðlega cðli
mannsins verður ekki fullnægt
ncma á einn veg, og það er: að
rjelllætið iiafi frámgang. Það er
aðeins ein leið til hamingju. Það
er að gera aðra hamingjusama.
Engin önnur er til. Guð er al-
sæll af því að hann er hið góða,
er hinn eilífi kærleikur, sem
skapar hamingju og sælu alls og
allra.
Sá, sem leyfl hefir guðseðlinu
að þróast það mikið i sálu sinni,
að kærleikurinn sje orðinn hon-
um knýjandi orka, Iiann hungr-
ar og þyrstir eftir réttlætinu á
þessa tvo vegi: 1. Þegar liann leit-
ast við að brevta rjett, og opnar
sál sína fvrir innstreymi kraftar-
ins, þá finnur hann samt lil
sinna litlií móttökuhæfileika og
vanmáttar síns. Honum mishepn-
ast oft.Þetta særir og margsær-
ir rjettlætistilfinningu lians. Sál-
ina lningrar og þyrstir eftir full-
komnara rjettlæti. Iliin hrópar
eftir hinum lifanda Guði og að-
sloð kraftar hans. Þetta undirbýr
sálina og þroskar mótökuhæfi-
leika hennar fyrir fyllingu hins
góða, fyrir sigursæla kraftinn.
Innstreymið verður mögulegt í
ríkum niæli og saðning og svöl-
un sálarinnar verður hið sigur-
sæla líf. 2. Sá, sem hfir rjettlæt-
inu, lifir lil þess að l)æta kjör
annara. Þannig fær rjettlætið
framgang. Hann kynnist lúnu
margþætta böli manna og sjer
að það stafar alt frá því, að
menn kunna ekki að lifa rjett og
breyta rjetl. Þetta skapar ó-
slökkvandi löngun íil að ráða
bót á meinum manna. Þörfin
skapar starfslöngun, starfslöng-
unin knýr lil l'ramkvæmda og
framkvæmdirnar bera árangur
og veita svölun. Miljónir manna
gætu risið upp og borið þeim
sannleika vitni, hversu sælt það
er að lijálpa öðrum og bæta
kjör þeirra; að þjónusta rjett-
lælisins er hamingjulíf.
Hlýna mundi og birta víða á
heimilum manna, og mörg sálin
finna svölun og saðningu ham-
ingjulífsins, sem nú andvarpar
og mæðist af samúðarskorti og
vöntun á kærleika, ef alla þar
Imngraði og þyrsti eftir því að
lifa og breyta rjett; ef allir elsk-
Næststærsta eyja í heimi.
Dajakarnir bij(/í/ja að jafnaði iuis s ín á siauriim úti í vatni og er þetta til þess gert, að geta betur liarist
aðsúg villidýra eða fjandmanna. G era þetta þó einkum þeir, sem lifa í nágrenni viö hvíta menn og þgkja
skárst siðaðir.
Kona af kgnþætti Kenghaha, sem lifa
inni i frumskógum Borneó eins og
dajakarnir. Kenghaha-þátturinn er
talinn sjerlega frítt fólk ásgndum.
Konan ber barn sitt i goka á bakinu,
og er þessi poki gerðiir af niiklum
hagleik og góðum smekk.
uðu það að rækja skyldur síilar
nákvæmlega. Enginn leikur fer
vel nema reglum sje fylgt, og liið
sama gildir um samlíf manna.
Kærleikurhm nærist af rjettlæt-
inu, og kærleikurinn gerir aftur
öll skyldustörf inndæl.
Sönn Guðsrikisöld mun renna
upp með þjóð vorri, þegar alla
þá, er við trúnaðarstörf hennar
fást, lmngrar og þyrstir eftir
rjettlætinu. Þegar þeir, eins og
meistarinn, „elska rjetilæti, en
hata ranglæti“.
Borneó er stærst af öllum
Sunda-eyjunum við suðurströnd
Asíu og gengur næst Nýju-
Guineu að stærð, en hún er
stærst eyja í heimi, síðan menn
hætu að kalla Grænland eyju. Er
Borneó svokölluð meginlands-
eyja, þ. e. hefir verið áföst meg-
inlandi Asíu áður en losnað frá
vegna landsigs og umróts, en
ekki mynduð á liafsbotni við
eldsumbrot eða þvílíkt, eins og
Ivyrrahafseyjarnar. Hún er að
kalla eintómt háléndi, en j)ó ekki
liá út við ströndina heldur l'ara
fjöllin smáhækkandi eftir því
sem fjær dregur sjó, og verða á
hæð við Öræfajökul þar sem þau
eru hæst. Ber náttúran j>arna
margt fjemætt i skauti sínu, svo
sem gull og platinu, demanta og
kol, en lítið hafa menn gert til
þess, að færa sjer jjessl auðæfi í
nyt.
Portúgalsmenn l'undu Borneó
árið 1521. Hófu þeir þegar versl-
un við j>etta milcla eyland og fór
alt skaplega fvrst í stað, en urn
1(500 komu Hollendingar til sög-
unnar þarna; var veldi þeirra
mikið um þær mundir og urðu
þeir fljótlega ofjarlar Portugals-
mönniun, sem urðu að láta und-
an síga og hypja sig' burt. Næsl
komu Englendingar og hafa þeir
náð undir sig norðurhluta eyjar-
innar en Hollendingar hinum
hlutanum, nema hvað varla verð-
ur annað sagt, en að miðbikið
alt, sje ekki enn á v.aldi hvítra
manna, heldur ráði hinar inn-
fæddu villijyjóðir þar lögum og
lofum, alveg eins og áður en
livítu mennirnir koinu lil sög-
unnar. Og þrátt fyrir nábýlið
við hvitar þjóðir hal'a jæssir inn-
fæddu menn til þessa haldið trútt
við forna siði; eru sumir þeirra
eklci til fyrirmvndar. Til dæmis
eru mannætur enn til á Borneó
og talsvert þar um svokallaða
höfðasafnara, sem drepa menn
til jæss að safna af þeini liöfuð-
kúpum, eins og villimennirnir i
Formosa, sem áður hefir verið
sagt frá hjer i blaðinu.
Menn giska á, að um tvær mil-
jónir manna eigi heima á Bor-
neó. Er manntal látið fara fram
þar á ákveðnum fresti eins og i
Kengharnir hafa ekki úr, eins og
gcta má nærri. En þeir hafa eigi að
siður ráð með að vita hvað tímanum
liðnr. Til þess nota þeir stöng og
mæla lengdina á skugganiim af
henni. Mennirnir tveir eru að at-
huga, lwort tími sje kominn til að
sá i jörðina.