Fálkinn - 07.05.1938, Blaðsíða 3

FÁLKINN
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
Bankastræti 3, Reykjavik. Sinii 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1-—6.
Skrifstofa i Oslo:
A n I o n Schjöthsgade 14.
Blaðið keinur út hvern laugardag.
ýskriftarverð er kr. 1.50 á mánuði:
kr. 4.50 á ársfjórðungi og 18 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter
Herbertsprent.
Skraddaraþankar.
í gamla daga var litið niður á
fátæklinga, sem lifðu mikið á róf-
um og kartöflum og sumir köll-
uðu þá grasbiti og þóttust fyndnir.
Það þarf nú samt engra sannana við,
að maðurinn er í eðli sínu jurtaæta,
og aldrei hafa heilsufræðingarnir
brýnt það meir fyrir mönnum en
nú, að grænmetið sje hollasta fæða,
sem yfirleitt sjc völ á. Mjólk og
grænmeli.
Siðasta kynslóð trúði þvi undan-
tekningarlítið, að lijer á landi væn
ekki hægt að rækta annan ætilegan
jarðargróða en rófur og kartöflur.
Síðustu áratugir hafa gert þennan
átrúnað að bábylju. Og hverir og
laugar benda þjóðinni á, að hún
geti orðið grænmetisframleiðandi i
stórum stii ekki síður en þær þjóð-
ir, sem búa nær miðjarðarbaugn-
urn.
Kringum Reykjavík er orðið mik-
ið af ræktuðu landi og þó er enn
til allmikið af ónotuðu landi, sem
hægt er að rækta. Mest af þessu
landi hefir verið gert að túni, en
sumt hlutað sundur i skákir og leigt
erfðafestu til þcss að gera þar mat-
jurtagarða. Þegar tímar líða fram
eiga túnin að breytast í matjurta-
garða líka. Það er fásinna, að nota
landið kringum bæinn til þess að
framleiða fóður handa kúm — það
má eins vel gera fyrir austan fjall.
En hvert það Reykjavíkurheimili,
sem á garðholu ekki fjær heimilinu
en svo, að hægt sje að bregða sjer
þangað í frístundum og noslra þar
við matjurtir er betur sett en ella.
Það er ótrúlegt, hve mikið búsilag
garðholan gefur, þó að hún sje ekki
stór, og nú vitum við, að það sem
úr garðinum kemur er hollasti mat-
urinn, sem kemur á heimilið. Starf-
ið við garðinn er tilbreyting frá
daglegu störfunum. Börnin læra að
þekkja moldina og það sem upp úr
henni grær, Jiau kynnast lífinu i
stað steinsins og sjóndeildarliring-
nr þeirra víkkar.
Með heita vatninu vex notagildi
þessara litlu garða stórum. Það get-
ur margfaldað uppskeruna og gert
hana fjölbreyttari en áður og stytt
vaxtartímann. Það er ekki óliklegt,
að eftir svo sem tuttugu ár verði
mest af umhverfi Reykjavíkur orðið
að fallegum samfeldum matjurtaakri,
sem gefi af sjer alt það grænmeti,
sem bærinn þarfnast — framleitt af
bæjarbúum sjálfum. Og þá hefir
Reykjavík fengið búsiíag, - sem um
munar og er eigi minni heilsugjafi
er. afnám kolareyksins og kuldans.
Hörður Bjarnason:
ÚTLIT OG SKIPULAG REYKJAVÍKURBÆJAR
— Það er tíska nú á dögum
að tala um hinn mikla „hraða
tímanna“. Vjelamenningin gerir
það að verkum að afrek, sem
íyrir lilutfallslega fáum árum
hefði tekið langan tíma er nú
aflokið með miklum hraða.
Breytingar í atvinnuháttum eru
örar og hafa í för með sjer ger-
breytingar á lífi lieilla þjóða.
Hjer á landi liefir þessi hraði
og hinar öru hreytingar á lifn-
aðarháttum þjóðarinnar mark-
að djúp spor, og taka menn þá
ekki síst eítir þeim breytingum,
sem það hefir liaft í för með
sjer, að þjóðin tók alt í einu að
hyggja sjer hæi, sem eru stórir
miðað við fólksfjölda í stað þess
að húa í dreifbýli upp til sveita
og með ströndum fram.
Breyting atvinnuháttanna skap-
aði Reykjavik, og allar aðslæður
voru á þann veg, að Reyltjavík
þurfti að vaxa ört — mjög ört
lil að fullnægja aðstreymi fólks
utan úr landsbygðinni.
I.
Byggingaþróunin í Reykja-
vík hefir einnig tekið á sig hin-
ar fáránlegustu myndir, og ber
það með sjer, að viðfangsefnið
var okkur ofvaxið. Lítið hefir
þess orðið vart, að gætl væri
fyrirhyggju um framtíðarvöxt
hæjarins. Það ern ekki mörg ár
siðan að stórir bæjarhlutar vest-
an, austan og sunnan miðhæjar
voru algjörlega óbygð land-
flæmi og vaxnir grasi. En nú
hafa vellir þessir verið bútaðir
niður í smálóðir, sem ósamstæð
steinhús hafa verið reist á, og
oft þannig komið fyrir, að
möguleikar fyrir betri framtíð-
arlausn skipulagsins hafa ver-
ið algjörlega eyðilagðir um ó-
fyrirsjáanlega framtíð, auk
þess, sem nú sjest þar hvergi
grænt gras, engin opin svæði
skilin eftir. Slíkt fyrirhyggjuleysi
i stjórn þessara mála í bæ, sem
talinn er standa á einu fegursta
hæjarstæði Norðurlanda er ó-
fyrirgefanlegt og liafa þar mikil
sameiginleg verðmæti allra liæj-
arhúa farið l'orgörðum.
Til atliugunar í því sambandi
vil jeg benda á, að skv. skýrsl-
um um byggingar þá er ctð jafn-
að þessu mikla fje sje varið á
þann hátt, að sem mest verði
notagildi þess, en forðast alt
bruðl.
II.
Jeg hefi áður reynt að benda
á orsakir þessa fyrirliyggjuleys-
is, sem raðið hefir byggingu
AÐ OI'AN: I‘ar sem húsagarðar og leikvellir barnanna verða að víkju
fyrir geymsluskúrum og sorpilálum, þvi kjallarar og geumslur hús-
anna hafa verið teknar til íbúðar.
AÐ NEÐAN: ,,Villu-hverfið“ við Skúlagötu! — Leikvöllurinn við Lœkjar-
götu með hinni fögru „Móðurást“
lausu húsaröð að baki.
aði bygt fyrir 6 milljónir krótui
árlega af nýbyggingum, og þar
af eru ca 3,5 milljónir notaðar
i Reykjauik. Er þvi auðsjeð öll-
um, áð lijer er um allverulegan
útgjaldalið að ræða í saman-
burði við aðrar framkvæmdir i
landinu, og er því nauðsynlegt
Nínu Sæmundsson og hinni smekk-
Reykjavikur, og það er helst nú
á síðari árum, að menn eru
að vakna til vitundar um nauð-
syn þess, að skipulag og hygg-
ing bæja sje tekið ákveðnum
lökum og eftirlit haft með þvi
hvernig bygt er. Brautryðjandi
Framliald á bls. 14.
Við margar aðalgötur bœjarins má enn sjá ryðgaðar og sundurtættar bárujárnsgirðingar, sem ekki sqttu
að sjást. Hinsvegar má víða sjá fagurtega gerðar girðingar, sem eru til mikillar prýði fyrir bæinn.