Fálkinn - 02.07.1938, Síða 12

12
F Á L K I N N
CARL ZUCKMAYER:
LIÐSFORINGINN
ina. „Jeg var vitlaus þá“, sagði liann, „og
nú er alt komið í lag aftur. Vinir?“
„Vinir“, endurtók Jost og þrýsti hönd
hans.
„Ágætt“, sagði greifinn. „Nú getuni við
fvrst talast við í fullri einlægni“.
Hann lagði hendumjar á axlirnar á
Jost. „Þú ert hamingjusamur eða er ekki
svo?“ sagði hann.
„Jú, jeg er mjög hamingjusamur," sagði
Jost alvarlega.
„Jæja, jeg öfunda þig nú samt ekki af
hamingjunni“. Hann helti á glösin og Ijet
síðan fingur sina líða vfir nóturnar á
hljóðfærinu.
„Það var húið með mig og liana“, sagði
hann. „Hún ætlar víst að hella blíðu
sinni yfir alla herdeildina, ofan frá og
niður úr gegn“. Hann liló.
Jost stóð upp. „Talið þjer ekki svona",
sagði liann kurleislega. „Jeg skoða hana
sem konuna mína“.
„Hvað segið þjer?“ æpti Prittwitz og
glápti á hann.
„Sem konuna mína“, endurtók Jost og
horfði í augun á greifanum án þess að
hika.
Það leit út fvrir að Prittwitz væri að
búa sig undir að reka upp skellihlátur,
en liann þagði, og það komu óljósir
krampadrættir fram i andlitið á hönum.
„Segðu mjer“, sagði liann eftir nokkra
þögn, „hafið þjer nokkurnlíma verið með
konu áður?“
„Hvað haldið þjer“, sagði Jost. „En
það hefir engin kona elskað mig fyr en
nú“.
„Elskar hún yður?“ spurði Prittwitz.
„Já“, sagði Jost, sannfærður.
„Ef svo er, óska jeg yður til hamingju,“
sagði Prittwitz frennir þurlega.
„Þakka yður fyrir“, sagði Jost.
Svo sögðu þeir ekki neitt.
Jost rjetti fram höndina. „Verið þjer
sælir“ sagði hann.
„Bíðið þjer augnablik" sagði Prittwitz.
Og í staðinn fj’rir að taka í höndina á
Jost, byrjaði hann að ganga fram og aft-
ur um lierbergið. Alt í einu nam hann
staðar fyrir framan Jost. „Býrðu með
henni?“ spurði hann.
„Já“, sagði Jost. „Jeg fer aldrei til lier-
mannaskálans nema þegar jeg er skvld-
ugur að mæta“.
„Hafið þjer heyrt hvað fólkið er farið
að segja?“ sagði Prittwitz með miklum
myndugleik.
Jost ypti öxlum. „Jeg verð að fara ‘,
sagði hann.
„Ájgætt“, sagði Prittwitz. Hann þreif
hönd Jost og horfði fast í augun á lion-
um. „Hegðaðu þjer ekki eins og fífl, ungi
maður“, muldraði hann í grófum rómi.
„Gætið þjer yðar i öllum bænum, svo
að þjer getið snúið við áður en það er
of seint.“
„Mjer er fullkomlega Ijóst hvað jeg er
að gera,“ svaraði Jost brosandi, „betur
en nokkru sinni fvr. Og það er mjer til
mikillar gleði, að við eruin orðnir vinir
á ný“.
„Sömuleiðis mjer,“ sagði Prittwitz og
ljet höndina síga. Hann leit ekki aftur
framan í Jost, og uin leið og liann sá
unga liðsforingjann hverfa út úr lierberg-
inu, nam hann fullkomlega staðar og var
eins og múlhundinn.
"1 7ETUBINN er á förum og fyrstu vor-
* merkin að koma i ljós. Erægur óperu-
söngflokkur frá Vín gisti borgina. Hann
ætlaði að láta til sín hevra i stórum sam-
komusal á aðalhóteli hennar. Þar eð salur
þessi var venjulega aðeins notaður til dans-
leika, var honum þannig breytt, að upp var
sett einskonar leiksvið fyrir óperufólkið og
hálfhringshekkjum síðan komið fyrir.
Um kvöldið átti að sýna óperuna. Liðs-
foringjarnir í einkennishúningum sínum
gengu inn í salinn ásamt konum sínum.
Þeir settust í virðingarsætin og sjónir
fólksins beindust að þeim. 1 allra mestu
virðingarsætunum sat yfirhershöfðinginn
ásamt frú sinni og þremur dætrum.
Fredersdorff yfirforingi fylgdi Lili Scliall-
weis lil sætis. Hún var í kjól úr hvítu silki,
sem bryddaður var með loðskinni um háls
og ermar. Yfirforinginn beið þangað til liún
liafði sest, lagði því næst slæðuna, sem
hann hafði borið á handleggnum yfir um
axlirnar á henni.
Hann stje lítið eitt fram og hneigði sig
mjög kurteislega, fyrst fyrir yfirhershöfð-
ingjanum og fjölskyldu lians, og þvi næst
fyrir liðsforingjunum og konum þeirra.
Öllum brá í brún. Öllum konum, sem
þarna voru, bæði eldri og yngri var kunn-
ugt um æfi Lili Schallweis og þann orðróm,
sem var á sveimi i kringum liana. En áður
en liðsforingjarnir voru búnir að átta sig á
því þvaða kurteisisreglur ættu hjer við,
sloknuðu Ijósin og sýningin hófst, en dauða-
þögn varð i salnum.
Það var ópera eftir Glúck og Jost sá
hvernig varir Lili bærðust undir hljóm-
listinni. Hendur þeirra mættust í hlýju taki.
Hún hafði ekki augun af leiksviðinu fyrir
því. Ilann horfði á hana. Frá sjer numinn
teigaði hann blíðu hennar og fögnuð, sem
gaf svip hennar sjerstakan ljóma á þessari
stundu. Þegar kveikt var, sátu þau stein-
þegjandi um stund og hreyfingarlaus, án
þess að líta upp.
í hljeinu milli þátta, stóðu áheyrendurn-
ir upp til þess að rjetta úr sjer og spjalla
saman og aðalumtalsefnið var nú ekki
óperan eins og liefði mátt ætla lieldur Jost
og Lili. Það var óspart hvíslað um þau.
Jost hafði alveg búist við þessu, og ljet það
ekki á sig fá. Lili og hann töluðu í fullri ró
um það sem fyrir augu og eyru liafði borið
mgðan óperan hafði staðið yfir.
Prittwitz var skamt frá þeim í mann-
þrönginni, hann leit snöggvast lil þeirra og
lmeigði sig. Því næst sneri hann við til þess
að kyssa á hönd konu og dætra yfirhers-
höfðingjans. Hann tók hann við arm sjer
og veik með hann til hliðar- Það mátti
lesa forvitnina út úr konunum er nálægar
stóðu að heyra hljóðskraf yfirhershöfðingj-
ans og Prittwitz. Prittwitz virtist ákafur en
andlit yfirhershöfðingjans bar vott um full-
komna ró.
Aðra liðsforingja bar þarna að og sain-
talið hækkaði. Yfirhershöfðinginn hneigði
sig kurteislega og sneri aftur til konu' sinn-
ar og' dætra, en skildi Prittwitz eftir i miðj-
um liðsforingjahópnum.
Eftir sýninguna bauð greifinn óperufólk-
inu og fáeinum liðsforingjum til veislu
heima hjá sjer. Þegar stemmingin hækkaði
þar harst talið að Jost og Lili. Það var nú
efni sem óperufólkið hafði áluiga fyrir, þvi
að Lili hafði sungið með því um mörg ár.
„Agæt rödd, en vantaði skapið“, stamaði
stjórnandinn, Schlumherger, út úr sjer. —
Lofyrði hans vakti tortrvggni samt sem
áður. Það var augljóst að hann var að
reyna að slríða frú Coronelli. Frú Coron-
elli fanst ekki eiga annað við á þessum
stað en tala uin Lili með samúð: hún ósk-
aði henni alls góðs.
Frú Zucherztátter dökk, fjörug Wienar-
dama, sem prússnesku liðsforingjarnir
veitlu sjerstaka athygli, sagðist ómögulega
geta haft nokkra samúð með fólki eins og
Lili og liðsforingjarnir tóku undir það.
Gleðin jókst, svo að Sclilumberger stjórn-
anda fór að þykja nóg um, einkum þótti
honum liðsforingjarnir vera farnir að gef-
ast nokkuð frekir í háttum, svo að hann
ákvað að óperufólkið skyldi hverfa burtu.
Mjög ungur liðsforingi hauðst til þess að
fjdgja frú Coronelli heim; hinar konurnar
voru teknar upp í vagn, og fylgt af varð-
mönnum þangað sem þær bjuggu í borg-
inni
Litla frú Zucherztátter varð kyr hjá greif-
anum eftir að hún varð þess vís að hún
hafði týnt lyklinum að herbergi sínu. Morg-
uninn eftir, þegar hún var farin, saknaði
greifinn gullúrs sins og tóbaksdósa er voru
mjög verðmiklar.
Hann ætlaði nú ekki að hafa hátt um
hvarfið, en þjónn lians, sem lijelt að grun-
urinn fjelli á sig, sótti lögregluna.
Fyrir hádegi hafði lögreglan haft upp á
mununum og aflient eigandanum þá. Og
um leið var frú Zucherstátter sett í fangelsi.
Að kvöldi þessa dags rakst Jost á mann-
veru framan við dyrnar á húsinu þar sem
Lili bjó. Hún var með hatt, sem slútti niður
fyrir eyru og í töturlegri ferðalcápu. Þegar
Jost gekk framhjá henni tók hún ofan,
hneigði sig og hvíslaði: „Sclilumberger er
þjer til þjónustu.“
Jost gaf þessu ekki frekar gætur, fyr en
liann var kominn inn úr dyrunum, þá fór
hann að setja þessa mannveru í samband
við Lili. Hann nam staðar augnablik og var
hálf vandræðalegur. Svo hjelt liann áfram.
Þegar liann var kominn upp stigann greip
liann einhver órói á ný. Hann hlustaði og
hjelt niðri í sjer andanum. Hann heyrði
hjarta sitt slá í ákafa.
Hann heyrði mjúka söngrödd eins og
kæmi hún úr fjarska. Hann hlustaði og
heyrði liana betur. Hún hækkaði og lækkaði
eins og alda. Hann varð hrifinn af mjúk-
leik og blíðu lónanna. Það var i fyrsta skift-
ið, sem hann heyrði hana syngja. Hann
hafði aldrei munað eftir því að hún átti
ríka og þroskaða listgáfu.