Fálkinn - 08.10.1938, Blaðsíða 8

8
F Á L K I N N
A LLIR ÍBÚAR þorpsins Vezi-
era- le-Rethel liöfðu verið
viðstaddir útför M. Badon-Lere-
mince: lireppsjórinn hjelt minn-
ingarræðuna og endaði liana
með orðunum:
„Hann var manna heiðarleg-
astur.“
Já, M. Badon-Leremince var
heiðarlegur maður í lifanda lífi,
ráðvandur og góður. 1 fram-
komu og tali var hann öðrum
til fyrirmyndar, hann gaf ekki
svo ölmusu að ekki fylgdu ráð-
leggingar með, og blessun virt-
ist hljóta af öllum hans gjöfum.
Hann Ijet eftir sig tvö börn.
Sonur hans var ráðgjafi, en
dóttirin var gift embættismanni,
M. Peirel de la Voulte, og var
því í miklum virktum í Veziers.
Þau liörmuðu lát föðurins
mjög, enda hafði hann alla tíð
verið þeim hinn hesti.
Þau hjeldu lieimleiðis þegar
að athöfninni var lokið, og
brutu upp innsiglið að erfða-
skránnin. Á umslaginu stóð, að
þau ein, börnin og tengdason-
urinn, skyldu viðstödd þegar
hún væri Iesin, en ekki mátti
það ske fvr en að afstaðinni
útför.
M. Peirel de la Voulte, sem
reynslu liafði fengið í þessum
efnum, braut upp innsiglið, hag-
ræddi gleraugunum og lióf lest-
urinn:
„Kæru börn! Jeg gæti ekki
notið hins eilífa svefns án þess
að segja ykkur frá þeim glæp,
sem alla tíð hefir spilt ham-
ingju minni. Já, jeg framdi
glæp, ógurlegan glæp.
Jeg var þá tuttugu og sex ára
og fjekst við lögfræðistörf í
París. Jeg var einmana, þekti
engan og var eins og staddur á
eyðiey.
Jeg tók mjer hjákonu. Þeir
menn eru til, sem ekki mega
heyra þetta orð nefnt, en svo
eru aðrir, sem ekki ])oIa einver-
una. Jeg var í hóp hinna síðar-
nefndu. Einveran gerði mig
dapran og leiðan, og einkum
á kvöldin þegar að skyggja tók
og arineldurinn var kveiklur.
Mjer fanst jeg vera einasta ver-
an á jarðríki, einmana og yfir-
gefinn, og alstaðar biðu mín
hættur; mjer fanst nágrannar
minir eins fjarlægir eins og
stjörnurnar, sem jeg sá út um
gluggann. Jeg var gripinn
stjórnleysi og ótta; kyrðin var
mjer um megn. Hún var svo
djúp og döpur, kyrðin, sem
umlykur þann, sem engan á að.
Og ef að marraði í húsgögnum,
þá var jeg gripinn ólýsanlegri
hræðslu.
Hversu oft talaði jeg ekki við
sjálfan mig, talaði, í þeim til-
gangi einum að rjúfa þögnina.
En rödd mín virlist hjáróma,
og jafnvel hún gerði mig skelfd-
an. Er nokkuð ömurlegra til,
en að tala við sjálfan sig í
mannlausu húsi? Röddin kem-
ur manni ókunnuglega fyrir;
talað er út í loftið, því að eng-
inn er til að hlusta og enginn
til að svara, og maður veil hvað
sagt muni verða, löngu áður en
orðin eru mynduð. Og svo tek-
ur dauflega undir í hinu mann-
lausa, önnirlega lierbergi.
Jeg tók mjer hjákonu, eina
af þessum ungu stúlkum Par-
ísarborgar, sem ekki geta liaft
ofan fyrir sjer með atvinnu
sinni. Hún var viðfeldin, góð
og einfeldnisleg. Hún átti for-
eldra á lífi í Peissey, og lieim-
sótti þau endrum og eins.
Jeg hjó með henni í eitt ár,
en var staðráðinn í því að segja
skilið við hana, þegar jeg hitti
þá konu, sem jeg hafði hug á
að giftasl. Jeg ætlaði að borga
lienni fyrir samveruna; það eru
óskráð lög þessa þjóðfjelags, að
konum sje borgað fyrir ástina,
þeim fátæku í peningum, en
þeim ríku með gersemum.
En einn góðan veðurdag sagði
hún mjer, að hún ætti von á
barni. Jeg var steini lostinn,
en sá þó samstundis, að nú
væri líf mitt eyðilagt. Alt mitt
líf yrði jeg að hafa konu í eftir-
dragi, konu, sem jeg elskaði
ekki, og harn, sem vaka þyrfti
yfir nætur og daga. Alt mitt líf
yrði jeg að reyna að fela þau,
jáfnvel sjálfan mig, fyrir um-
heiminum. Jeg gat ekki á heil-
um mjer tekið vegna þessarar
frjettar, en insl i hjarta mínu
fann jeg (il óljósrar og glæp-
samlegrar hvatar, sem daglega
magnaðist.
Jeg óskaði ekki að hjákona
min dæi. Veslings stúlkan, mjer
þótti innilega vænt um hana.
en inst i hjarta mínu óskaði
jeg kanske, að barnið fengi al-
drei dagsljósið að sjá.
Barnið fæddist. Það var eins
og öll önnur börn. Mjer var
ómögulegt að láta mjer þykja
vænt um það. Ásl föður á harni
vaknar ekki fyr en seinna. —
Hann finnur ekki til þeirrar
ólýsanlegu ástar, sem móður-
inni er í hlóð borið; væntum-
þykja hans vaknar smám sam-
an, og einkum eftir að barnið
er farið að stálpast að mun.
Þannig leið ár. Jeg flýði úr
ibúð minni, sem nú var of lítil,
og sem orðin var að einskonar
þvottahúsi. Blæjuir, svif og sokk-
ar, eins og dúkkuföt, voru hvar-
vetna lögð til þerris, og einkum
á skrifborð mitt og hæginda-
stól. Annars flýði jeg helst
vegna barnsgrátsins; hann grjet
öllum stundum, þegar að skift
var á honum, þegar að honum
var þvegið og þegar að hann
var snertur.
Jeg hafði nú kynst nokkru
fólki, og meðal annars þeirri
konu, sem siðar varð móðir
ykkar. Jeg elskaði hana heitt
og bað hennar; hún tók bón-
órði mínu.
Og nú var um tvent að velja:
að giftast henni og segja ekkert
um barnið, eða að segja henni
allan sannleikann, glata þannig
henni og gerspilla lífi mínu;
foreldrarnir hefðu aldrei gefið
mjer hönd hennar, ef þau liefðu
vitað um mitt fyrra líferni.
Þannig leið mánuður, sá
versti tími, sem jeg nokkru
sinni hefi lifað; jeg leið allar
sálar kvalir, og um huga minn
Ijeku hinar ljótustu hugsanir.
Hatrið á syninum fór dagvax-
andi, þetta litla gerpi, sem gerði
ekki annað en að öskra, og sem
var valdur að því, að allir mín-
ir fegurstu draumar urðu að
engu.
Móðir hjákonu minnar liafði
veikst; dóttirin fór til hennar,
en jeg var einsamall eftir með
barnið. Það var í desember-
mánuði og ógurlega kall. Hvi-
Iik nótt! Jeg hafði lokið við
kvöldverðinn og gekk nú ldjóð-
lega inn í lierhergið, þar sem
barnið svaf.
Jeg settist við arineldinn. Úti
var kalt og hvast, frostrósir á
gluggunum, en stjörnur hins al-
lieiða liimins blikuðu fjörlega.
Og þessar djöfullegu 'hugsan-
ir, sem í lengri tima höfðu ver-
ið efst í huga mjer, komu nú
aftur fram. Þær læstu sig um
huga minn, Iíkt og þegar
krabhamein læsir sig um liold
mannsins; jeg mátti ekki sitja
kyr, því að þá magnaðist djöf-
ullinn, sem í mjer bjó. Jeg
reyndi að hrinda þessum hugs-
unum burt, reyndi að opna
huga minn fyrir einhverju öðru,
iiýjum vonum, eins og þegar
að maðnr opnar gluggann á
morgnana til þess að lileypa
hreinu lofti inn. En árangurs-
laust. Jeg var algerlega á valdi
þessara sýktu hugsana. Jeg get
ekki lýst öllum þeim sálar kvöl-
um, sem jeg leið.
Lif mitt var nú einskis virði,
eða var til nokkur leið út úr
ógöngunum? Sannleikann mátti
ekki segja, og ekki varð snúið
við.
Og jeg elskaði þá konu, sem
síðar varð móðir ykkar, svo
lieitl, að engin bönd liefðu getað
haldið mjer fró henni.
Jeg var haldinn óstjórnlegri
reiði og hatri, brjálæði. Já, jeg
hlýt að hafa verið brjálaður þá
nótt.
Barnið svaf. Jeg gekk að
vöggunni og liorfði á það um
stund. Þarna lá það, þessi ó-
mynd, þessi vesalingur, sem
ineð tilveru sinni einni gerspilti
lífi mínu.
Það svaf með hálfopinn
munninn, i vöggunni, sem stóð
við rúmið mitt; en mjer var
ómögulegt að sofa.
Hvernig gat jeg gert það,
sem jeg gerði? Ekki veil jeg
það. Hvaða vald náði yfirhönd-
inni á mjer? Freistingin til að
fremja þennan glæp kom fyrir-
varalaust. Jeg minnist aðeins
að hjartað barði ákaft. Það
mátti heyra slátt þess langar
lciðir. Hugsanir mínar voru
allar á ringulreiði, vitið á hurtu,
mannúðin horfin. Jeg vissi
naumast hvað jeg gerði og var
viljalaust verkfæri alls hins illa.
Jeg lyfti sænginni, sem huldi
nekt harnsins, og Ijet hana á
rúmið. Hann vaknaði ekki við
það. Þá gekk jeg að glugganum
og opnaði hann hljóðlega.
ískaldan gust lagði inn í her-
hergið, svo kaldan, að hrollur
fór um mig allan. Það sloknaði
á kertunum. Jeg stóð lengi við
gluggann og þorði ekki að líta
við, en hið banvæna loft ljek
um hár mitt og andlit um leið
og það streymdi inn í herbergið.
Þannig leið drykldöng stund.
Jeg hugsaði ekki um neitt.
Jeg var eins og utan við mig.
En alt i einu heyrðist smá-
hósti, og fansl mjer þá sem
stungið væri með hnif í hjart-
að. Jeg gleymi þeirri stundu
aldrei. Jeg lokaði glugganum i
skyndi og flýtti mjer að vögg-
unni.
Hann svaf ennþá, munnurinn
var hálf-opinn og hann hafði
ekki spjör utan á sjer. Jeg kom
við hann; hann var kaldur sem
ís og jeg flýtti mjer að breiða
ofan á hann. Iljarla mitt var í
molum, og jeg fyllisl með-
aumkvun með þessari litlu veru
sem jeg liafði ætlað að svifta
lífinu. Jeg þrýsti honum að
mjer, kysti hann og grjet. Síð-
an settist jeg aftur við eldinn.
Jeg hugsaði með skelfingu
um ódæði mi'lt, og reyndi að
gera mjer ljóst hvaða kraftur
það er, sem fær menn til að
missa þannig stjórnar á sjálfum
sjer; fær þá til að fremja glæpi,
sem eru þeim þvert um geð.
Barnið hóslaði aftur, og
kölduin svita sló um mig allan.
Ef liann mundi deyja! Guð
minn góður! hvað yrði þá um
mig?
Jeg gekk að vöggunni með
kerti í hendinni. Hann svaf
Sa^a eftii* «le 9laiipa§§aut.
JÁTNINGIN