Fálkinn - 11.10.1940, Síða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar: Skúli Skúlason,
Ragnar Jóhannesson.
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Aðalskrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Sími 2210
Opin virka doga kl. 10-12 og 1-6.
Skrifstofa i Oslo:
Anton Schjötsgade 14.
Blaðið kemur út hvern föstudag.
kr. 6.00 á ársfj. og 24 kr. árg.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura miltim.
HERBERTSprent.
Skraddaraþankar.
Mikið er það flóð bókmenta, illra
og góðra, sem nú steypist árlega yfir
land vort, ljóð, sögur, fræðirit og.
fíflskaparmál. Mikið af þessu er er-
lent rusl, sem mesti óþrifnaðm' er
að, og engum kemur að gagni. En
auðvitað slæðist margt góðra bóka
með, svo er fyrir þakkandi. En
margt liefir furðulítil áhrif og skil-
ur lítið eftir hjá lesendunum. Það
er þá oft efni, sem liggur of fjarri
eðli og högum íslendingsins, sem
snertir ekki hugsanalif hans og vit-
und, svo að spor markist. En þrátt
fyrir þetta eigum vjer bókmentaarf,
sem samgróinn er þjóðarást vorri
og' sýnir hugsunarliátt hennar í skýru
ljósi. En vér notum ekki þessa and-
legu fjársjóði svo sem vert væri.
Hvað ætli það sje t. d. mikill liluti
yngri kynslóðarinnar, sem les rit
Snorra Sturlusonar sjer til ánægju,
sem lirifist hefir af stilsnild hans og
sannleiksást? Og hversu margt af
sömu kynslóð sjer í raun og veru
fleira i sálmum Hallgríms Pjeturs-
sonar en leiðinlegt trúarbragðastagl
lútersks sveitaklerks aftur undir
miðöldum? Vel væri, ef sá hópur
væri stór, en að þvi er bezt verður
sjeð er ekki ástæða til að vera bjart-
sýnn á þetta. Vjer þurfum að leggja
stund á að festa þjóðbókmentir vor-
ar í hugum uppvaxandi kynslóðar,
kenna þær og halda þeim á lofti
heima fyrir. Með þesum orðum er
alls ekki átt við, að við eigum að
taka upp einangrunarstefnu og þjóð-
ernisrembing. Siður en svo, það
veldur einmitt mestu bölinu nú á
tímum, spillir sambúð þjóðanna og
eflir mannvonskuna og ofbeldið. Nei,
en hitt er það, að vjer, íslendingar,
eigum að viðhalda þjóðarbókment-
um vorum með sjálfum oss og halda
áfram að vera þeim samgrónir. Ger-
um við það ekki missir þjóðlíf vort
þá festu, sem því er nauðsynleg til
þess að þjóðin haldi áfram að vera
andlega frjáls og sjálfstæð og haldi
einkennum sínum, þeim sem góð
eru. Og þótt siðgæðishugmyndir sjeu
nokkuð aðrar nú en á dögum Edd-
unnar, þá getum vjer þar alltaf mik-
ið lært af þeim hugsunarhætti, sem
þar birtist og sem lýsir sjer t. d. i
liessum orðurn:
Eldur es beztur
með ýta sonum
ok sólarsýn,
heilyndi sitt
ef hafa náir
ok án löst at lifa.
Því má þjóð vor aldrei gleyma.
Síst þegar um bókmenningu er að
ræða.
Vjelskólinn í Reykjavík
25 ára.
Á þessu hausti eru liðin 25 ár
frá því að Vélskólinn í Reykja-
vík var stofnaður.
Með lögum frá Alþingi sumar-
ið 1915 var stofnun skólans á-
kveðin og hann siðan settur i
fyrsta sinn 1. október 1915.
Á þeim tíma var vjelatæknin
hjer á landi ekki á háu stigi og
þvi æði örðugt um val á hæfum
manni td þess að hafa á hendi
vjelfræðikensluna og veita slík-
um skóla forstöðu.
Fjórum árum áður, árið 1911,
hafði verið stofnuð deild við
Stýrimannaskólann og var lienni
ætlað að veita mönnum nauðsyn-
legustu fræðslu til vjelgæslu á
fiskiskipum. Var fenginn dansk-
ur vjelfræðingur, M. E. Jessen til
þess að kenna við deild þessa.
M. E. Jessen var nú falin for-
staða hins nýstofnaða Vjelskóla
og má með sanni segja að þar
hafi verið giftusamlega af stað
farið. Jessen hefir með óþreytandi
elju leitast við að brjóta á bak
aftur hina margvíslegu örðug-
leika, sem ávalt hljóta að verða
hlutskifti brautryðjandans. Munu
fiestir nemendur hans vera sam-
mála um framúrskarandi kenn-
arahæfileika hans og árvekni í
öllu því er rekstri skólans við
kemur.
Með stofnun skólans var til-
ætlunin að geta veitt mönnum
nauðsynlega fræðslu til þess að
M. E. Jessen.
geta haft á hendi vjelgæslu á
binum stöðugt vaxandi gufu-
skipaflota.
Síðan skólinn var stofnaður
hafa margvíslegar breytingar orð
ið á atvinutækjunum og þá ekki
hvað síst á sviði vjeltækninnar.
Forráðamönnum skólans var
þvi ljóst að nauðsynlegt var að
breyta nokkuð kenslufyrirkomu-
lagi hans og auka um leið verk-
sviðið. Kensla í einföldustu und-
irstöðuatriðum rafmagnsfræð-
innar var nú ekki lengur talin
nægileg og þess vegna ákveðið
með lögum árið 1937 að stofna
sjerstaka rafmagnsdeild við skól-
ann. Er deild þessari ætlað að
veita vjelstjórum framhaldsnám
í rafmagnsfræði og að veita raf-
virkjum nauðsynlega bóklega
fræðslu.
Skólinn starfar nú í þrem
deildum: Vjelgæsludeild, Vjel-
stjóradeild og rafmagnsdeild.
Flest allir vjelstjórar, sem sigla
nú á íslenskum skipum hafa hlot-
ið mentun sína i Vjelskólanum i
Reykjavík, en auk þess hefir
fjöldi annara manna notið þar
kenslu, bæði til þess að fást við
vjelgæslu í landi og til undistöðu
undir framhaldsnám erlendis.
Þegar litið er á húsakost og að-
búð þá, sem skólinn hefir mátt
una við í þau 25 ár, sem liðin
eru frá stofnun hans, verður ekki
annað sagt, en að árangurinn sje
langt fram yfir það sem hægt er
með nokkurri sanngirni að ætl-
ast til.
Allir velunnarar Vjelskólans
vona að þessi tímamót marki
nýjan áfanga, og að Alþingi Is-
lands sjái sjer fært nú þegar í
nánustu framtíð að bæta úr hin-
um raunalegu heimkynnum, sem
hann á og hefir átt við að búa.
Þ. R.
Einkennismerki
Kristján Helgason, verslunarm.,
Akureyri verður 70 ára li. þ. m.
í síðasta tölublaði Fálkans birt-
ist mynd af einkennismerkjum
yfirforingja úr breska landhern-
um. Fálkanum hefir tekist að’ná
i mynd af einkennismerkjum
undirforingjanna úr landhernum
breska og má sjá þau á mynd-
inni hjer að ofan.
1. Aðalfyrirliði herdeildar
(Regimental Sergeant-Major). 2.
Vistafyrirliði herdeildar (Regi-
mental Quarlermaster-Sergeant).
3. Aðalfyrirliði hjá herforingja-
ráði (Staff Sergeant-Major). 4.
Vistafyrirliði hersveitar (Com-
pany Quartermaster-Sergeant)
eða fyrirliði hjá herforingjaráði
(Staff Sergeant). 5. Aðalfyrirliði
hersveitar (Company Sergaent-
Major). 6. Fyrirliði (Sergeant),
liðþjálfi (Corporal) og undirlið-
þjálfi. (Lance-Corporal). 7.Lúðra-
sveitarstjóri. 8. Yfirskytta, 1.
flokks. 9. Yfirskytta, 2. flokks.
10. Yfirskytta, 3. flokks. 11. Skot-
fimikennari. 12. Leikfimikennari.
13. Aðstoðarkennari merkjamáls.
14. Stórskotakennari! 15. Reið-
kennari.