Fálkinn - 26.11.1943, Blaðsíða 6

6
F ÍL K .INN
- LlTLfl 5flBfln -
Sá fátækasti
Þrír menn sátu og töluðu saman
um fátœkt. Allir þektu þeir fólk,
sem hafði ekki átt matarbita tit
nœsta drgs, og gciik sársoltið tii
hvílu. En þrátt fyrir það verið von-
glatt og brosandi. Hin verald'ega
neyð fjekk eigi yfirbugað það. Það
vissi að matur og peningar ern
valtir vinir.
„En liver var þá fátækur?“
Svo sögðu mennirnir hver sína
sögu um fátækt. Sá fyrsti mælti:
„Jeg þekki mann. Hann var blind-
ur, heyrnarlaus og mállaus. Hann
misti þetta ekki alt í einu heldur
smámsaman. Jeg sá liann um þrí-
lugt. Þá var hann fagur og hraust-
ur og vel gefinn. En svo kom ó-
hamingjan. Hann unni sólskini og
fegurð, en sá stöðugt ver og ver, þar
til algert myrkur umlukti hann. —
Hann hrópai á ljósið. Hann elskaði
Ijósið. Hann tilba'o ljósið. Hann
stundi og grjet. En myrkrið yfirgaf
liann ekkil
Hann unni tónum, unni hljómlist.
En hann varð þess var að öll hljóð
urðu lægri og lægri í eyrum hans.
Hann heyrði ekki þytinn í laufi
trjánna, nje fuglasönginn. Eyru hans
lokuðust fyrir öllum hljómum. .Hann
varð heyrnarlaus.
Nú var aðeins málið eftir. Hann
var gáfaður, hugsaði mikið, lagðist
djúpt. Hafði yndi af því að ræða
við aðra. En dag nokkurn biluðu
raddbönd hans. Hann var orðinn
mállaus.
Hann var lifandi. Hjartað starfaði.
Hann gat hreyft sig. Heilinn hugs-
aði. En hann sat, og honurri virtist
hann svo fádæma fátækur, svo voða-
lecn fátækur.
Fjelagarnir þrír sátu þegjandi um
stund og stúrnir á svip. Þá sagði
einn þeirra: „Hann hefir ef til vill
átt börn?“
„Jó, hann átti yndislega konu og
son og dóttur. Konan og bórnin
elskuðu hann og gerðu alt, er þau
gáíu til hæginda."
Þá sagði næsti mnður: „Jcg hefi
heyrt um persónu miklu óhamingju-
samari, en þann er þú sagðir frá.
Það var kona. Hún var ung og fög-
ur og biðlar hvar sem hún fór. O;
hún eignaðist m^nn, er hún unni
af öllu hjarta. í faðmi hans leið
henni svo vel að englarnir hefðu
mátt öfundn hana. Hún áleit að lif-
ið yrði ósrgienlega haminmusamt.
En svo kom óhamineien. Árin liðu
og hún eignaðist ekki bn”n. Fún
vonaði og vonaði að einhve>'nt’ma
kæmi sú stund, er hún hahaði borni
að brjósti sínu og kvsti elskulegí
barn, er hún ætti. Fún vnrð hrukk-
ótþ nugun mistu lióma sinn. Hún
bað, hún grjet, hún vonaði. Hún
vnrð ellileg fvrir tímann. Henni
virtist lífið inniha'dslaust og þvð-
ingarlaust. Maðurinn dó. Korten
varð gömul. Hún sat ng <?at ekki
leníjue crátið. Hún hnfði úthe’t öll-
um fórum sínum. Hún hnfði nldrei
eiennst barn. Hún var svo fnfæk! —
Je<r álít hana hafa verið fátækasta
allra.“
Þá sagði þriðji maðurinn:
„Jeg þekti mann, sem var enn
óhamingjusamari, en konan sú, er
þú talaðir um. Ungi maðurinn elsk-
aði stú.ku. Hún var svo fögur að
allir dáðust að henni. Hár hennar
var þykt og falleg't, augun djúp og
dökk, tennurnar hvítar og skína-
andi, kinnarnar yndislegar, vöxtur
og limaburður óviðjafnanlegur. Hún
elskaði unga manninn. En hún vildi
ekki að hann snerti sig eins og gift-
ur maður snertir konu sína. Hún
kvað það ærumeiðandi. Hún neit-
aði unnusta s'num, hvernig sem
liann bað. „Þegar brúðkaupsklukk-
urnar hljóma verð jeg þín,“ mælti
hún, „fyrr ekki.“
Svo skeði það að ungi maðurinn
veiktist, tók banasótt. Unnustan sat
við rúm lians og hjúkraði honum.
Dauðinn sat við liöfðalagið. ITún
grjet upp við brjóst hans. Þá hvísl-
aði hann: „Jeg dey sem fáiækur
maður, því aldrei hefi jeg notið þín
til fulls. Þú barst of lítið traust til
min.“
Sögumaðurinn þagnaði augnablik.
Svo sagði hann: „Jeg álít þennan
mann hafa verið mjög fátækan, fá-
tækastan allra. —“
Og þessir þrír menn sátu þögulir
með álút höfuð. Þeir skildu það a’lir
að þessum manni hefði verið betra
að hafa aldrei elskað.
NINON------------------
Samkvæmis-
□g kuöldkjóiar.
Eíiirmiðdagskjálar
PEgsur og piis.
Uaiteraðir
siikisÍDppar
□g suefnjakkar
Plikið Iita úrual
5ent gegn pósikröíu
um ailt iand. —
Bankastræti 7.
ThEDdör Rrnason:
Qperur, sem lifa
Drainingin af Saha
Efnis-ágrip
Fjögra þátta ópera, eftir tón-
Skáldið C. Goldmark (ungv. Gyð-
ingur, 1830—1915), tekstinn
eftir S. H. Mosenthal. Frumsýn-
ing i Vin 10. mars 1875.
Höfundur þessarar óperu, ungverj-
inn Charles Goldmark, hefir ekki
verið talinn meðal hinna „stóru spó-
manna“ i hópi tónskáldanna, en
þessi ópera hans er þó talin með
bestu verkum hliðslæðum, sem telj-
ast til tónsmíða vorrar aldar. Þyk-
ir það nuðfundið, að verkið er af-
kvæmi göfugs og frumlegs anda,
þar sem af miklu er að taka bæði
að því er snertir hugkvæmni, kunn-
áttu og leikni í notkun hljómsveit-
ar-hljóðfæranna á áhrifamikinn hátt.
Og tekstahöfundurinn mun hafa þótt
sjerlega snjall í sinni grein og hafa
tekist vel upp, er liann samdi þenn-
an teksta fyrir Goldmark.
Gangur leiksins er, i stuttu máli,
þessi:
í glæsilegri höll Salomons lcon-
ungs, í Jerusalem, á að halda brúð-
kaupsveisiu með mikilli viðhöfn.
Stendur til að Assad uppáhalds-
sveinn Salomons, gangi aö eiga Súla-
mít dótlur æðsía prestsins. En sveinn
þessi héfir ferðast til fjarlægra
landa. Og eitt sinn, er hann hafði
'átt leið um skóglendi í ókunnu landi
varð honum æðið starsýnt á for-
kunnarfríða konu, sem var að baða
sig í skógartjörn. Iíona þessi liafði
reynst stór'át mjög, en liann orðið
ástfanginn af henni og gleymt heit-
mey sinni heima í Jerusalem.
Assad kemur nú heim og játar
yfirsjón sína fyrir hinum spaka kon-
ungi, en Salomon skipar honum
að kvongast Súlamít og gleyma hinni
heiðnu konu. Heitir Assad þessu og
biður Drottinn að gefa sjer aftur
frið í hug og hjarta.
En nú kemur drotningin frá Saba
i salinn, virðuleg, og glampar i hana
alla. Er hún með fríðu föruneyti og
fjölda þræla og ambátta. Næst henni
gengur í skrúðfylkingunni, — upp-
áhalds-ambátt hennar, Astarot.
Drotningin er komin i „opinbera“
heimsókn til Salomons hins mikla
og vitra konungs, o^g færir honum
dýrar gjafir, enda hefir hún af miklu
að taka. Ilún hefir slæðu fyrir and-
litinu, og ’enn hefir enginn sjeð,
hvernig hún er ásýndum því að hún
vill ekki taka af sjer slæðuna fyrr
en hún heilsar konungi.
Þeir, sem viðstaddir eru standa
á öndinni, þegar hún tekur slæðuna
af sjer, því að svo fagra konu þykj-
ast þeir aldrei hafa sjeð. En mest
verður þó Assad um, því að hann
kannast við þetta fpgra andlit. Þetta
er skógardisin hans, lconan, sem
Iiann hafði sje'ð baða sig í skógar-
tjörninni og orðið ástfanginn af. En
hin drambláta drotning læst ekkert
við hann kannast og lætur, sem
hún sjái hann ekki. Salomon og
Súlamít sjá, að Assad er miður sín
og gera sjer far um að hafa ofan af
fyrir honum og koma honuum í gott
skap. En drotningin dramblóta heyr-
ir síðustu orð Salomons: „Á morgun
munt þú verða vígður brúði þinnil“
Henni verður hverft við þetta, og
lítur nú til vesalings Assad heldur
en ekki brennheitum ásturaugum.
Grípur drotninguna nú heiftug af-
brýðisemi í garð hinnar ungu brúð-
ur. Hún er of stórlát til þess að
sleppa kórónu og völdum í ríki sínu,
en krefst þó óstar Assads sjer til
lianda. Á liún i nokkurri baráttu
við sjálfan sig um þetta, baráttu milli
ípetorðagirndarinnar og ástarinnar,
en útkoman verður sú, að hún
liugsar sjer að ná sjer niðri á hinni
ungu brúði. Á næturþeli' lætur hún
Astarot ambátt sína ginna Assad til
fundar við sig, hjá gosbrunni ein-
um í skemtigarði konungs. Hún neyt-
ir nú allrar kænsku sinnar og listar
í ástaleilc, að sigra lijarta Assads að
nýju. Og hann fellur auðvitað fyrir
hcnni, vesalingurinn!
Daginn eftir á brúðkaupið að
standa, þeirra Assads og Súlamít.
Saiomon konungur og æðsti prestur-
inn leiða hinn unga mann upp að
altarinu. En rjett í þvi, að hann er
að taka við hringnum, sem faðir
brúðarinnar rjettir honum, kemur
drotningin frá Saba á vettvang með
gullbikar, barmafullan af dýrum
perlum, og er þetta brúðargjöf henn-
ar. Verður Assad nú enn svo heill-
aður að dásamlegri fegurð drotning-
ar, að hann missir alt taumhald á
sjálfum sjer, fleygir frá sjer hringn-
um og kastar sjer fyrir fætur drotn-
ingar. Prestarnir freista þess að
halda aftur af honum, en Salomon,
sem veit undan og ofan af í málinu,
biður drotninguna að gefa á því
skýringu. Assad þylur nú upp end-
urminningar sínar, um unaðslegar
stundir, sem þau hafi átt saman.
Drotningin hikar að vísu nokkur
augnablik, — en drambsemi hennar
sigrar öðru sinni, og aftur afneitar
hún hinum unga manni. Halda nú
allir að Assad sje haldinn illum
anda, og prestarnir fara þegar að
gera tilraunir til að reka andann ,út
af honum“. Og svo virðist sem þeim
ætti að takast þetta, að minsta kosti
virðist Assad vera að verða allsgáður
aftur. En þá ónýtir drotningin þetta.
Nefnir hún Assad með nafni og
mjög ástúðlega. Hann er aftur á
valdi hennar og í annað sinn varpar
hann sjer fyrir fætur hennar, og
gerir bæn sína til liennar, svo sem
væri hún guðleg vera. Prestarnir
fyllast nú gremju yfir þessum helgi-
spjöllum i musterinu, og krefjast
þess, að Assad verði tekinn af lífi.
Sjálfur oskar liann einskis frekar.
Súlamít verður yfirkomin af harmi
og örvæntingu, — og loks iðrast nú
drotningin þess, að hafa gengið of
langt. Þegar hún situr að snæðingi
með konungi, nokkru siðar, biður
Frh. á bls. 11.