Fálkinn - 29.09.1944, Side 6

6
F Á L K I N N
Operur, sem lifa
-JLITLfl SflBflri -
Marcel Benoit.
Það lifir
í gömlum glæðum.
Fernand Dalbret gekk inn í lyft-
una niðursokkinn í blaðið, sem hann
var nýbúinn að kaupa. Hann þrýsti
utan við sig knappinn að þriðju
hæð.... utan við sig, því að í raun
og veru þrýsti hann á knappinn að
fiórðu hæð. Lyftan rann upp og stað-
næmdist með dáiitlum rykk. Delbret
braut blaðið hirðuleysislega sam-
an og lauk upp dyrunum, en stað-
næmdist undrandi á þröskuldinum.
Út úr íbúðinni hans kom ung kona.
Hver í ósköpunum gat það verið,
hugsaði Fernand, jeg er þó vonandi
sá eini, sem hafði lykil að ibúðinni!
Konan sneri sjer við til þess að
ganga inn í iyftuna og var næstum
búin að ryðja honum um koll.
„Fernand!“
„Marie-Louise!“
Maður og kona, sem ekki höfðu
sjest í sex ár eftir hjónaskilnaðinn,
stóðu allt i einu andspænis hvort
öðru.
„Nú jæja,“ lireytti Marie Louise
út úr sjer, „þú hefir þá elt mig liing-
að?“
„Nei, jeg hefi ekki elt þig. En
mjer leyfist ef til vill að spyrja,
hvaða erindi þú áttir í íbúðina ína.“
„í þína íbúð. Jeg fór þangað til að
afhenda tvö liandrit.“
Hún benti á hurðina, sem var að
falla að stöfum.
Hann leit á hurðina. A nafnspjald-
inu stóð Lebrun. Fernand sá, að
honum hafði skjátlast.
„Jeg bý hjerna,“ sagði hann, „það
er að segja á hæðinni fyrir neðan,
jeg hefi farið einni hæð ofar af
vangá.“
Marie Louise hló glaðlega og gekk
niður. íbúðin var lítil, meira að
segja mjög litil. Hún var ein af
þessum nýtísku eins lierbergja i-
búðum, sem eru mjög þægilegar, þó
að þær sjéu litlar.
„Hjer er allt sem einlileypur mað-
ur þarfnast," sagði Marie Louise og
gægðigt inn í snotra hvítmálaða
baðherbergið. Það tók ekki langan
tíma að skoða íbúðina.
Fernand greip tækifærið, þegar
Marie Louise sneri sjer við, . og
lagði niður mynd, sem stóð á arin-
hillunni og breiddi dagblað yfir
hana. Marie Louise sá það reyndar
í spegli, en ljet sem ekkert væri.
Þau fengu sjer sæti í stofunni og
voru bæði glöð yfir endurfundunum,
þó að hvorugt vildi láta á því bera.
„Þú hefir ekkert breyst í þessi
sex ár,“ sagði hann eftir dálitla
þögn.
Hún hló. „Þú hefðir ef til vill
heldur viljað sjá mig gamla fyrir
tímann af sorg og söknuði.“
„Nei, alls ekki. Hvernig líður
þjer annars? Ertu hamingjusöm —
ánægð?“
Hún svaraði ekki undir eins,
heldur sat og hugsaði um, að hann
hefði ekki breyst heldur, og allt
í einu langaði hana til að hlaupa
upp um liálsinn á honum, en hún
stillti sig og svaraði mjög snöggt:
„Mjög vel.“
Það var auðsjeð að hann hafði
búist við öðru svari — kvörtun
yfir skilnaðinum. En fyrst hún ljet
ekki i Ijós neinn söknuð, þá ætlaði
hann ekki að gera það heldur.
Þau höfðu skilið beisk og von-
svikin, en samt sem vinir. Raunar
var það Marie Louise, sem átti sök-
ina aðallega. Hún hafði smitast
af þessu sem kallað er frelsi. Hún
vildi vera frjáls. Þau áttu engin
börn, og svo lagði hún af stað út
í hið nýja dsamlega líf, sem heið
hennar.
En þetta dásamlega frelsi, sem
hún hafði vænt sjer svo mikils af,
olli henni vonbrigða. Hún var of
frjáls. Kvöldin voru einmanrdeg, löng
og leiðinleg. Enginn tók á móti
henni, enginn hirti um það, hvernig
henni leið, hvort hún lifði eða dó.
Hún steypfi sjer út i iðu sam-
kvæmislífsins, fór i leikhús og daðr-
aði við pilta, en ef þeir vildu kvæn-
ast henni, dró hún sig í hlje. Þegar
hún bar þessa menn saman við
Fernand, fannst henni lítið til þeirra
koma. Að lokurn langaði hana jafn-
vel ekki til þess að vakna að morgni
þegar liún átti langan leiðinlegan dag
í vændum. En fyrst tilfinningum
hans var ekki þannig varið, þá ætl-
aði hún heldur ekki að gera honum
það til geðs að gefa honum í skyn,
hversu hamingjusöm liún yrði, ef
hann — ef........
„Og hvernig líður þjer?“ spurði
lmn til þess að hrinda frá sjer þess-
um dapurlegu hugsunuin.
„Ágætlega eins og þú sjerð. Jeg
hefi búið um mig samkvæmt nýustu
tísku og er orðinn mesta vana-
skepna.“
„Þú ert þá hamingjusamari nú
heldur en þú varst?“
Hana langaði til að spyrja, hvort
það væri „önnur“.
„Það sagði jeg ekki. En auðvitað
játa jeg, að piparsveinalífið hefir
sína kosti. Maður getur komið og
farið, borðað, sofið og unnið þegar
maður vill.“
„Þarna sjerðu! Þú mátt vera mjer
þakklátur, að jeg skyldi fara.“
„Eða fyrir áð hafa eyðilagt ham-
ingju mína.“
„Segðu ekki svona heimskulegt.
Jeg er viss um, að þú hefir ekki ver-
ið Iengi að fá þjer aðra í minn stað.“
„Bæði já og nei! Við skulum vera
einlæg. Hversvegna ætti jeg ekki að
fá mjer aðra, fyrst þú vilt mig ekki/1
En allt í einu varð rödd lians
blíð.
„Nei, Marie Louise, það er ekki
rjett. Það hefir aldrei verið nein
önnur. Jeg elskaði enga nema þig.“
„Þú notar þátið? Hvernig er hún
í sjón? Svaraðu mjer í einlægni!“
„Það er satt að það er engin.“
ITún stóð á fætur, tók dagblaðið
eins og ef tilviliun „uppgötvaði“
myndina og sneri henni við hugs-
andi.
Hún kipptist við, og tór komu
fram í augu hennar. Það var mynd-
in af henni sjálfri.
Hún gekk til hans með myndina
í hendinni og spurði skjálfrödduð:
„Og þetta?“ Áður en hún vissi af,
faðmaði hann liana að sjer og kysti
hana — aftur og aftur.
„Hvað er að okkur?“ hvíslaði hún.
„Jeg ímyndaði mjer að öllu væri
lokið á milli okkar.“
Theodór Árnason:
L’Amicð Fritz
(Vinur vor Fritz)
Efniságrip:
Gamanópera í þrem þáttum eftir
ítalska tónskáldið Mascagni (f. 1863)
Textinn eftir samnefndri skáldsögu
eftir Erckmann — Chartrian, stíl-
færður sem ópertexti af P. Suardon.
Frumsýningar: Rómaborg 31. 10. ’91,
London 23. 5. ’92, Philadelphia U. S.
8. 6. ’92.
Þessi ópera Mascognis kom fram
á sjónarsviðið næst á eftir Cavalliera
Rusticana, sem allt frá upphafi vakti
fádæma fögnuð og varð vinsæl um
allan hinn menntaða heim, svo að
segja á svipstundu. Beðið var því
með mikilli eftirvæntingu effir L’
Amico Fritz“. En fyrst í stað þóttust
menn verða fyrir vonbrigðum, þó;
að ýmsir hjeldu þvi þó fram þá strax
að meira væri í þessa tónsmíð spunn
ið, en liina fyrri. Á frumsýningum
í 'Berlin og Vínarþorg, var óperunni
jafnvel tekið fálega. Þetta virðist þó
hafa verið einskonar „sjónhverfing1*
cf svo mætti orða það. Menn kom-
ust brátt að raun um, í hverju þetta
lá: texta-efnið virtist vera of fábrot-
fyrir hina miklu dramatísku liæfi-
leika Mascagnis, og þegar menn
skildu þetta, var að því dáðst,
liversu snildarlega tónskáldinu hafði
tekist að skapa svo snilldarlegt og
göfugt dramatískt verk utan um
jafn litilf jörlegt og fábrotið efni.
Og raunar stóð ekki lengi á því, að
komist væri að þessari niðurstöðu,
því að þegar óperan var sýnd i
Dresden, 2. júní 1892, og hin ágæta
hljómsveit, sem þar skilaði verkinu,
gerði því þau skil, sem því voru
lustu áheyrendur upp fagnaðarópi,
einum rómi. Þar hafði þá verið fund
inn „kjarni málsins“ - eða öllu held-
ur kjarni þessa ágæta verks Mas-
cagnis, sem síðan hefir notið óskiftr-
ar aðdáunar og vinsælda.
„Það áleit jeg líka. En jeg held,
að þegar maður er búinn að vera
saman eins margar yndislegar stund-
ir og við, daga og jafnvel ár, þá
skapist varanleg ást, og það þýðir
ekki að reyna að kæfa þann eld.
Það lifir í glæðunum undir öskunni.
Sá eldur kulnar aldrei út!“
Hún leit á hann undrandi og ljóm-
aði af liamingju.
„Hvernig er það nú viðvikjandi
íbúðinni minni?“ sagði Fernand
hlæjandi. „Ætli hún sje ekki nógu
slór handa tveimur. En hvernig er
það með piparsveinavenjurnar þin-
ar?“
„Háðfuglinn þinn! Jeg fórna þeiin
með ánægju á altari þitt. Ef jeg á
að segja lijer eins og er, þá hefir
mjer aldrei geðjast að einlífinu.
Jeg naut þess ekki, af þvi að jeg
var allt of frjáls. F.n það fer hrollur
um mig við þá hugsun, að það er
aðeins hugsunarleysi mínu að þakka,
að jeg hefi ekki frelsi mitt lengur.
Hugsum okkur ef jeg liefði nú farið
úr lyftunni á þriðju hæð....“
1 liinum fábrotna texta er rakinn
þráður hinnar frakknesku skáld-
sögu.
Fyrsti þáttur liefst á því, að vin-
ir Fritz Kobusar, sem er auðugur
jarðeigandi í sveit, heimsækja liann
og óska honum heilla á fertugs af-
mæli lians. Gámall vinur hans,
Babbi David, sem að sínu leytinu
er jafn áfjáður í að koma kunningj-
um sínum í heilagt hjónaband, —
eins og Fritz er lítið um það gefið,
að giftast, — nolar þetta tækifæri
til þess að fá að láni hjá Fritz 1200
dali, sem hann kveðs ætla að verja
til þess, að hjálpa fátækri stúlku,
svo að hún geti giftst manninum,
sem hún ann. Fritz lætur fjeð fús-
lega af hendi rakna, en lætur þess
um leið getið, að mjög telji líann
sjálfan sig hamingjusaman, að vera
ekki fjötraður þeim helgu hlekkjum.
Hann lætur gera vinum sínum
dýrlega veislu, en meðan þeir sitja
að sumbli, kemur inn í salinn dóttir
eins landseta Fritz, Susel að nafni,
og færir honum blómvönd. Fritz
býður lienni að setjast sjer við hlið;
— tekur hún boði jiessu feimnislega
og liikandi, en sest þó lijá honum
og venst brátt glaðværðinni, og
allt eru þetta hæverskir menn. En
Fritz fer nú að veita því athygli, i
fyrsta sinn, hvað stúlka þessi, sem
Frh. á bts. 11.
Ef þjer viljið láta Rinso yð-
ar verða sem drýgst skuluð
þjer nota þessa aðferð. Með
henni endist hver pakki þriðj-
ungi lengur.
MINNA VATN ER
GALDURINN.
Notið helming þess vatns,
sem þjer voruð vön, og að-
eíns tvo þriðju af Rinsó, móli
þvi sem þjer voruð vön. Lát-
ið hvíta þvottinn fyrst iiggja
1 Rinsobieytinu i 12 minutur,
og siðan mislita þvottinn i
sama bleyti. Þvoið þvottinn
siðan og skoiið liann.
Þessi aðferð fer svo vel með
þvottinn uð hann endist leng-
ur.
RINSO
X-R 209-786
t