Fálkinn - 28.09.1945, Blaðsíða 12

12
F Á L K 1 N N
Qvve
Cerani sat í hnipri á legubekkrium. And-
lit hans var náfölt, og augasteinarnir í
sviplausum augunum voru óeðlilega stórir
þegar hann hlustaði á þar sem veslings
litla Mími kvaddi þennan heim. Skyldi
liana gruna það að dauðinn biði henn-
ar, ef til vill áður en sólin risi yfir nýj-
um degi ?. .. . Pietro Cerani var gripinn
hyldjúpum sársauka. Hann var ekki einn
af þeim sem þjást af samviskuhiti. En
honum gramdist það, að það skyldi ekki
vera á valdi hans að bjarga þessari guð-
dómlegu veru í annað sinn frá tortím-
ingu. Hann þekkti Morton og liann þekkti
O’Neill. Þeir mundu hengja liana, eins og
livert annað kvikindi, án nokkurrar líkn-
ar eða miskunnar.
Geraldine Farrar sat fyrir framan pianó-
ið löngu eftir að siðustu tónarnir af meist-
araverki Puccinis voru liljóðnaðir. — Hún
hafði aldrei vei-ið jafn hrifin af eigin
söng og á þessari stundu. Mildan andvar-
ann lagði inn um opinn gluggann. Myrkr-
ið hafði sveipað láð og lög hinum dökka
hjúpi sínum. -— Og stjörnur hitabeltisins
tindruðu eins og smá sólir á dökkbláum
kvöldhimninum.
— Við hljótum öll að deyja, tautaði
Cex-ani. Það var eins og orðin lxrytu af
vörum hans á móti hans eigin vilja.
Svo stóð hann upp.
—- En Gei*aldine Farrar er ódauðleg,
flýtti hann sér að segja. Hún mun lifa
um alla tíma. Og næturgalinn á Bennuda-
eyjum mun syngja henni lof og dýrð.
Hann hneigði sig, með lotningu og gekk
í áttina til dyranna en staðnæmdist á
miðri leið, eins og honum hefði dottið
eitthvað í liug. En það kom ekki orð af
vörum hans. Svo gekk hann hljóðlega út.
Geraldine Farrar horfði lengi á eftir
honum. Hún var eitthvað svo undarlega
æst í skapi. Henni fannst hún hafa það
á tilfinningunni að einhver liætta ógnaði
henni Það var eins og hún nú þegar fyndi
risavaxna hönd lierða að liálsi sér.
Hún gekk yfir að glugganum, til þess
að geta náð andanum. Langt fyrir neðan
sig heyi'ði hún æstar í-addir, sem töiuðu
hver i kapp við aðra.
— Bíddu þangað til ég er farinn, sagði
rödd, sem liún þekkti að var Ceranis. Eg
fer héðan eftir nokkrar klukkustundir.
Hin hljómfagra í'ödd Italans dxukknaði
i dynjandi villimannaöskri.
Þá hóf sig djúp skínandi rödd yfir há-
vaðann. Öll óhljóðin þögnuðu eins og við
töfra.
— Við blöndum okkur ekki i þetta mál-
efni, sagði röddin. Eg sendi negrann til
hennar. Það er blátt áfram og þjáningar-
laust.
Geraldine P'arrar reikaði inn herbei'gið
og fálmaði eftir einhvei-ju til að styðja sig
við. Hún féll ofan á píanóið og nótux-nar
oi'guðu undan fögi'um, hvítum örmum
hennar.
XXXIX. Reikningsskil.
James Morton sat í stóra, skinnklædda
hægindastólnum. Stór wliiskyflaska stóð
á borðinu fyrir framan liann og dreypti
hann á henni, við og við.
Cerani stóð líka fyrir framan hann og
studdi annari hendinni á hoi'ðið. I aug-
um hans var þessi einkennilegi fjarræni,
slai'andi svipur, sem er svo einkennandi
fyrir þá, sem þjást af sjóndepru. Brúnir
hans voru hnyklaðar og ef Morton hefði
getað séð framan í starfsbi'óður sinn á
þessai'i stundu, er ekki vist að liann hefði
vei'ið jafn áhyggjulaus. En þessi gamli
vísindamaður sat með aftur augun og
anægjubros á vörum og hamraði með fing-
ui'gómunum á borðplötuna.
— Jæja, svo að þú ert búinn að komast
að því, sagði hann kæruleysislega.
—- Já, og þú átt sök á því. Þú hefir
tælt okkur alla út í hina verstu bölvun.
Hvaða gagn liöfum við nú af öllum auðn-
um og ei'fiðinu, sem liann kostaði. James
Morton, varaðu þig.
Það var kominn einhver undarlegur liiti
í rödd hans, senx kom þeim gamla til að
fara að hlusta.
Svo hló liann.
— Þú ert skrítinn náungi, Pietro Cerani,
sagði liann lxæðnislega. Þú ert eitthvað
svo ofsalegur. Þú hefir ekki ennþá tileink-
að þér stillingu þess skynsama. Þá still-
ingu sem er nauðsynleg hverjum þeim,
sem vill vei'a eða vei'ða mikilmenni. í
sannleika sagt, þá er kominn tími til
að þú missir sjónina.
Hendur Italans leituðu að vopni. Hann
tók fram langan Sikileyskan rýting og lét
hann á boi'ðið.
— Eg hefi einu sinni sagt þér að vara
þig, tautaði hann hásum rómi.
Morton yppti öxlum hirðuleysislega.
— Þú hefir alltaf vei’ið slæmur með að
bíta, Pietro Cerani, sagði hann um leið og
lxann kveikti í gildum, svörtum Key-West-
vindli. Þú átt það sameiginlegt með öðrum
þeim, sem af einhvei'jum ómerkilegum
kreddum fyrirlíta áfengi og tóbak. Góður
vindill, gerir skynsaman mann skynsamari.
Nikotinið verkar róandi á gallið. Hvað á-
fengið snertir, ertu kunnur áliti mínu á því
áður. Það ræður eðlisávísun mannanna.
Það er í ætt við skynsemisfrumur mann-
legs heila. Það er hin dásamlega næring
andans, töfralyf, sem gerir þann sterka
slei'kai’i og þann veikbyggða veikbyggð-
ari. Og fyrir þann sem er blindur. .. .
Cerani gx'eip um rýtinginn.
— Þú getur talað, sem hefir sjónina,
urraði liann.
—- Slúðurhaus! hvæsti Morton. Er það
ekki ennþá orðið þér Ijóst, hvað þjáir okk-
ur alla. Við verðum allir blindir. Það er
ekkei't við því að gera. Maður verður alltaf
að reikna með takmörkunum mannlegs
anda. Eg fann upp tæki til þess að sjá í
þoku. Það sýndi sig að vera mjög arðbært.
En þá datt inér ekki í liug að geislarnir,
sem rufu þokuna, gætu einnig haft áhrif á
mannsaugað. En nú er mér það fyllilega
ljóst. Augu okkar hafa hægt og þjáningar-
laust kulnað út, tærst upp.... frumu fyr-
ir frumu. Við erum allir blindir.
Cerani sleppti rýtingnum og fálmaði
stynjandi eftir einhverju til að sitja á.
— Það er sorglegt og það er mín sök, en
þá hafði ég ekki liugmynd um álirif þess-
ara nýju geisla á vefina. Eg liélt fyrst að
það væri ég einn sem væri blindur.
Það héldum við allir, hvíslaði Cerani.
— En svo þegar þú nefndir að það væri
eilthvað í augnum á þér, rann ljós upp fyr-
ir mér. Það er aðeins einn maður hér á
eynni sem liefir fulla sjón og það er negr-
inn Sam. Komist hann að þessu erum við
allir á lians valdi. Og svo er aðeins ein
kona sem hefir fulla sjón og það er Ger-
aldine Farrar. Við getum ekki gætt hennar
lengur. Málið er augljóst, svo að þú skilur
það að hún verður að deyja. Eg er einmitt
nýbúinn að senda negrann til að hengja
hana.
Cerani þaut upp af stólnum sem hann
hafði látið fallast á. En féll aftur niður í
hann og andvarpaði.
Jæja, tautaði liann. Við erum allir á
leiðinni til helvítis, svo það er aðeins eitt
að gera....
— Það er sorglegt að þú skyldir ekki
lesa lítilsháttar í heimspeki á þinum yngri
árum. Þú liefðir átt að leggja þig eftir
hinu djúpa og lieilbrigða rólyndi þeirra
Schopenhauers og Nietsches, sem gefur
mönnum lcraft til þess að lita milt og for-
dómalaust niður á lífið. Segðu mér, er ekki
nokkur huggun í því að líta til baka, á
það sem maður hefir afkastað. Og umfram
allt á okkar mikla og ódauðlega rán, sem
fvllir menn slcelfingu um alla tíma. Hero-
strates kveikti í musterinu í Eferus til að
geta sér ódauðlega frægð. Framtíðin mun
ef til vill skipa annara nöfnum við hlið
hans. .. . James Morton og Pietro Cerani..
— Hræðilegt tautaði Cerani. Þokan iðar
fyrir augnum á mér, rauða þokan. .. . Það
eru eins og blóðdropar, sem drjúpa á sam-
visku mína.... Heyrir þú ópið, Morton?
Eitt sameiginlegt óp af samanþjappaðri