Fálkinn - 14.02.1947, Blaðsíða 4

4
FÁLKINN
HOLLENDINGRR berjast við sjóinn
heiminn, nema Holland. Þaö
sköpuöu Hollendingar sjálfir.“
í gamla daga flæddi bæði
Norðursjórinn vestanVerður, og
Suðursjórinn yfir jarðirnar í
Hollandi. Til varnar þessu fóru
bændurnir að lilaða varnar-
garða með ströndum fram, og
dæla vatninu burt með vind-
myllum.
Eyjan W,alcheren, sem kunn
er m. a. af oruslunum vorið
1945, er ef til vill frjósamasti
bletturinn í Hollandi, og eru
Berfættir vaða heimamennirnir síðasta áfangann að húsinu sínu.
þar víðast háir sandhólar með
slröndum fram. Aðeins á ein-
um stað var eyjan óvarin gegn
Norðursjónum. Þessvegna voru
lilaðnir þar sterkir sjávargarð-
ar, nálægt þorpinu West Kap-
elle. Varð nú friður fyrir sjón-
um og bændunum tókst að
gera eyna að samfeldum aldin-
garði. Helstu bæirnir á Walcli-
eren eru Middelbury og Flusb-
ing. I gamla daga var fræg
böfn þar, sem Vere hét, en liún
er lögð niður fyrir löngu.
Eftir að herir Bandamanna
gengu á land í Frakklandi 1944
og höfðu náð Antwerpen, var
Walcheren mikilverðasta vig-
stöðin, sem Þjóðverjar höfðu
í Hollandi, því að siglingaleið-
in til Antwerpen liggur með-
fram eyjunni. Þjóðverjar reistu
virki um alla eyjuna og settu
upp langdrægar fallbyssur með-
fram ströndinni. Neyddust því
Bandamenn til að sprengja
flóðgarðanna við West Kap-
elle til þess að setja fallbyssur
Þjóðverja undir sjó. Hauslið
’44 voru flóðgarðarnir sprengd-
ir í tætlur af Royal Air Force,
og hafið tók aftur það, sem
bændurnir böfðu verið marga
mannsaldra að ná frá þvi.
Verkfræðingar Hollendinga
hófust þegar eftir stríðið banda
um að gera áæílanir um endur-
reisn flóðgarðanna. Haustið ’45
var ekki liægt að aðhafast neitt
vegna storma, en i ársbyrjun
1946 tókst að loka skörðunum i
görðunum og dæla sjónum burt.
Eyjan var eins og eyðimörk.
Þúsundir af húsum höfðu eyði-
lagst af vatni og önnur tætst i
smátt við sprengjukast og fall-
byssuhríð. íbúarnir höfðu flest-
ir verið fluttir á brott, en komu
aftur undir. eins og fært þótti
og fóru að byggja aftur það,
sem eyðilagt liafði verið.
Þó að hændurna vantaði bæði
tælci, dráttarvélar, efni og hesta
tókst þeim samt að anna vor-
yrkjunum að mestu leyti í fyrra.
En þá varð ekkert sagt um
hvaða breytingum jarðvegur-
inn hafði tekið vegna seltunn-
ar úr sjónum. Var lialdið að það
tæki að minnsta kosti 5 ár að
jarðvegurinn kæmist í lag aftur.
Þetta reyndist þó elcki svo, —
jarðvegurinn var óspilltari en
menn höfu lialdið. Uppskeran
í haust sem leið varð um helm-
ingur þess, sem verið hafði
fyrir stríðið. Þar sem jarðvegur-
inn var leirkenndastur liöfðu
áhrif seltunnar orðið mest og
því varð upskeran lökust þar.
En þar sem jarðvegurinn var
sendinn gætli seltunnar lítið.
En nú kom annað vandamál.
Akrarir höfðu verið ræstir fram
með holræsum og skurðum, en
nú voru þeir fullir af leðju og
aur. Og víða liafði efsta og frjó-
samasta jarðlagið sópast burt
af ökrunum þegar flóðaldan
skall yfir, en hvítur skeljasand- »
ur komið i staðinn. Það er gislc-
að á að það taki tíu ár að
hreinsa þá akra, sem fyrir þessu
liafa orðið, og flytja á þá frjó-
mold í staðinn.
Annað viðfangsefnið var að
Steinsteypuker úr innrásarhöfn Bandamanna við Frakklandsströnd voru notuð til að fylla upp í flóðgarð-
skörðin á Walcheren.
HOLLAND var fyrir styrj-
öldina eitt þrautræktað-
asta land veraldar, þar
skiptust á akrar og blómgarð-
ar, engi og grænmetisekrur. En
verulegur hluti þess lands, sem
þjóðin hafði gert frjótt, liggur
undir sjávarbotni, og þessvegna
hafa Hollendingar öldum sam-
an barist eigi aðeins gegn á-
gangi hafsins lieldur og fyrir
því, að herja á sjóinn og gera
grunnan hafsbotn að þurru
landi. Með hinu mikla mann-
virki, sem fullgert var 1928,
gerðu þeir mikinn hluta Zuider-
eða Suðursjávar að þurru landi.
En á styrjaldarárunum voru
fyrirhleðslurnar hollensku ým-
ist sprengdar af Þjóðverjum
eða Bandamönnum. Sjórinn
flæddi á ný yfir landið og sóp-
aði á burt með sér liúsum og
mannvirkjum og hlóð auri og
leðju á akrana. En undir eins
og stríðinu lauk hófust Hol-
lendingar handa á ný, og hafa
nú þurrkað aftur lieila lands-
hluta, sem voru undir vatni í
maí í hitleðfyrra.
Það er einkum vesturhluti
landsins, hið eiginlega Ilolland
og Zeeland, sem fyrrum var
undir sjó. En þar hófst líka
þurrkunin og: kvað svo mikið
að henni, að danskur rithöfund-
ur.fann ástæðu til að lcomast
svo að orði: „Guð skapaði