Fálkinn - 06.06.1947, Blaðsíða 6

6
FÁLKINN
R. L. STEVENSON:
GITLLEYJAN
MYNDAFRAMHALDSSAGA
Í32. Mér heppnaðist að losa mif/
við rýtijiginn, en sárið btæcldi
mjög, þó að ég kenndi lítils sárs-
anka, af því að ég var í æstu
skapi. Niðri á þilfarinu sá ég lík
hins hásetans, og velti ég því fgr-
ir borð. Siðan gætti ég að seglum
og stögum og lagfœrði það, sem
ég gat og bjóst svo til að halda
í land.
133. Eg tét mig síga niður í sjó,
sem þarna var grunnur og því
auðvaðið í land. Og nú var ég
hýr á brá gfir því að geta fært
félögum mínum þær fréttir, að
„Hispaniola“ lægi ferðbúin skammt
frá landi. Það var orðið hálf
skuggsýnt, og þessvegna hljóp ég
við fót, til þess að komast til
varðhússins fgrir myrkur.
CopyrÍQht P. I. B. Bo* 6 Copenhagen
13h. Eg hló með sjálfum mér gfir
ævintýrum dagsins og hnaut því oft
um mishæðir, sem urðu á vegi mín-
um. Drátt kom ég að girðingunni,
og þá laumaðist ég að kofadgrun-
um, því ég hugðist ekki lúta
neinn vita, að ég væri kominn, fgrr
en næsta morgun. En þá mæltu
þeir reka uþp stór augu.
Copyright P. I. B. Box 6 Cosenhoo«»
135. Eg skaust inn, en hrasaði
um sofandi mann, sem lá á gólf-
inu. Við skarkalann vaknaði mann-
skapurinn i skálanum, og páfagauk-
ur skrikti - páfagaukur Silvers. -
Kyndill var kveiktur, og ég sá nú,
að sjóræningjarnir voru komnir
þarna.
138. Silver sá, að hverju stefndi,
og taldi liyggilegast úr því sem
komið var, að 'láta kné fylgja kviði.
Ilann dáðist að hugrekki minu og
dirfsku en hæddi bleyðuhátt þeirra,
svo uð þeir urðu œvareiðir.
139. Smátt og smátt hurfu þeir
allir út fyrir til að tala sig saman,
136. Eg stóð ttpp við vegginn, og
Silver og kumpánar hans mændtt
þöglir á mig. Þetta var vonlaust
fyrir mig. Örvilnandi og eins og i
æðiskasti sagði ég þeim nú frá því,
hvernig ég hafði ætíð unnið gegn
þeim allt frá því, að ég faldist i
eplatunnunni.
en Silver varð um kyrrt hjá mér.
„Jim, nú hjálpum við hvor öðrum.
Þú fœrð sættir fyrir mig hjá Trela-
wny, en ég bjarga þér úr klóm þess-
ara þorpara“.
ÍW „Læknirinn liefir fengið mér
kortið af eynni, ég veit ekki hvers
vegna, og skipið liggur í víkinni,
137. Einn af hásetunum, Morgan,
varð svo reiðttr, að hann réðst að
mér með brugðinn rýting, og senni-
lega hefði verið úti ttm mig, ef
Silver hefði ekki stöðvað hann með
blótsyrði. - Þetta kom kurr i menn-
ina, þvi að þeim þótti ekki sitja á
Silver að halda hlífiskyldi gfir mér.
þar sem þú skildir við það.“ Meðan
Silver lét dæluna ganga, ltorfði ég
út um skotgat, og ekkj sá ég betur,
en sjórœningjarnir vœru að gera
helgan samblástur með öllum til-
heyrandi kreddum, svo að við Silv-
er yrðum að taka skjótar ákvarð-
anir, ef við vildum halda Itfi.
Hver fann upp:
Utvarpið?
Þ-á8 cr greint á milli útvarps rits
og rœ@u, eða réttara sagt, á milli
loftskeyta og útvarps. Hið fyrra er
eldra, því að í fyrstu var ekki liægt
að senda þráðiaust annað en skeyti,
og var þá stafróf Morses notað við
sendinguna. Siðar reyndist fært að
láta hljóðið berast þráðlaust, og þá
hefst þráðlaust tal og útvarp. -
Þjóverjinn Heinrich Hertz (f. 1857,
d. 1894) má að vissu lcyti teljast
upphafsmaður þessarar furðutækni,
því að hann uppgötvaði fyrstur
sambandið milli ljóss og rafmagns
og öldurnar, sem útvarpssendingar
byggist á. Við tilraunir sinar nol-
aði hann neistana frá „induktions-
vél“. Hver af þessum neistum sam-
anstcndur al' aragrúa af smáneist-
um, sem fyrir auganu renna sam-
an i eitt, en hver smáneistinn verk-
ar á ljósvakann eins og' steinn, sem
kastað er í vatn, svo að hringmynd-
aðar öldur myndast á vatnsfletin-
um. Á sama hátt myndast öldur i
ljósvakanum fyrir áhrif neistans.
Hertz datt þó ekki loftskeytið i hug
í þessu sambandi, en þó er Ijað upp-
götvun hans, sem þau byggjast á.
ítalinn Gttiglielmo Marconi telst höf-
undur loftskeytanna. Hann gaf sig
í æsku mikið að allskonar grúski
viðvíkjandi rafmagni, sérstaklega
Hertz-bylgjunum svonefndu. Fór
hann að gera tilraunir með þessar
bylgjur í garði föður sins, skamml
frá Bologna, og loks tókst honum
að senda merki enda á milli i garð-
inum. Tuttugu og tveggja ára fór
liann til Englands og tókst að g'era
tilraunir ]jar, sem vöktu eftirtekt
um víða veröld. Hinn 27. mars 1899
sendi liann fyrsta loftskeytið yfir
Ermasund, milli Dover og Boulogne.
Og 7. des. 1901 heppnaðist hpn-
um, eftir margvíslegar tálmanir, að
senda fyrsta skeytið yfir Atlantsliaf,
frá New Foundlandi til Cornwall.
En margt mótdrægt hafði drifið á
daga Marconis áður en sá sigur
var unninn. Danski verkfræðingur-
inn Valdemar Pottlsen bjó til ann-
arskonar tæki til loftskeytasendinga,
og voru þau fyrst reynd árið 1905
og náðu mikilli útbreiðslu. Hann
hafði áður fundið svonefndan lele-
graphon, sem sýndur var á sýning-
unni í París árið 1900 og fékk
„Grand prix“. Marconi hafði notað
Hertz-bylgjurnar til skeytasendinga,
en þær reyndust ótækar til hljóð-
varps, af því að þær voru ósaman-
hangandi. írlendingurinn Duddell
hafði sýnt frain á það, 1899, að raf-
magns bogalampi, sem hafði jafn-
straum, og sem með ákveðnu móti
var tengdur við Leidnerflösku og
þráðspólu framleiddi samfelldar
bylgjur, og lýsti þetta sér í því að
frá ljósboganum kom suða, eða
tónn. Valdemar Poulsen fór nú að
rannsaka þetta nánar og komst að
því að rafmagnssveiflurnar verða
bæði liraðari og sterkari þegar ljós
bogalampans myndast í vatnscfni,
gasi eða þvílíku. Nú eru það há-
tíðnivélin og katóðurörið, se:n not-
að er til útvarþssendinga.

CoDvriohf P. I. B. Box 6