Fálkinn - 18.07.1947, Blaðsíða 6

6
FÁLKINN
Hyndasaga:
1 ¥e§aling:arnir »,<»..H.s.
Hinn voldugi, franski keisari,
Napoleon, hitti einu sinni hjá kard-
inála nokkrum prest a'ð nafni Myriel.
Keisarinn beindi til hans nokkrum
orðum og fékk svo skjótt svar og
greinargott, að Myriel var skömmu
síðar gerður að biskupi í Digne.
Úr prédikunarstól dómkirkjunnar
flutti l>essi virðulegi og ákveðni
klerkur margar ræður, sem hvöttu
menn til hugsana, ekki einungis
trúarlegs cfnis, heldur einnig þjóð-
félagslegs. „Vinir mínir,“ sagði liann.
„Bændurnir i Frakklandi búa i
gluggalausum kumböldum, af því að
stjórnin hefir lagt skatt á glugga.
Þeir eiga ekki hjólbörur, heldur
bera þeir skarnið á túnið á bakinu.
Þeir liafa ekki annað brenni en
kúamykju!“
Myriel biskup réðst ætíð beint að
meinsemdum þjóðfélagsins i ræðum
sínum. Hann varði hina fátæku.
Hann gaf hinum fátæku. Aldrei lét
hann neitt hindra för sína, ef ein-
hver þarfnaðist hjálpar hans. Hann
fór oft einsamall yfir lieiðar, þar
sem ræningjar voru, til þess að
heimsækja sjúka og deyjandi menn,
og iiinum dauðadæmdu var fróun í
að fá heimsókn hans i fangelsin.
Svo var það einn haustdag árið
1815, að förumaður kom til Digne.
Hann virtist vera nokkuð á fimmtugs
aldri, og farinn mjög og beygður
af vinnu. Hann hafði tösku á baki
og prik í hendi. Skeg'g hans var
óskorið og svitinn bogaði af enn-
inu. Hann kom sýnilega langt að.
Hann nam staðar við fyrsta brunn
inn, sem hann rakst á. Hann svolgr-
aði stórum úr fötunni og gekk svo
að næsta brunni, þar sem sagan
endúrtók sig. Unga fólki'ð i bænum
þótti hann kynlegur og tíndist brátt
að honum. Hann fór til ráðhússins,
og þar staldraði hann við í stund-
arfjórðung. LögregJuþjónninn tók
ekki kveðju hans, þegar hann gekk
niður ráðhúströppurnar. Síðan lagði
hann leið sína til krárinnar „Colbas
krossinn* og gekk inn í etdhúsið.
Veitingamaðurinn stóð sjálfur við
etdstæðið, og ilmsætan matarþef bar
að vitum komumannsins.
„Hvað er yður á höndum?“
„Eg vil fá mat og húsaskjól.“
„Getið þér borgað?“
Sá ókunni tók fram leðurpyngju.
„Hér eru peningar." Gcstgjafinn
hvislaði nokkrum orðum að vika-
piltinum, sem hljóp nú í áttina til
ráðhússins.
Drengurinn kom aftur að vörmu
spori, og þegar gestgjafinn hafði
innt hann frétta, sagði hann.
„Eg get ekki haft ])ig hér“.
„Já, en ég get borgað fyrirfram“.
„Maturinn er öðrum ætlaður“.
„Get ég fengið að sofa hér i nótt?“
„Öll herbergi full“.
„Leyfið mér þá að sofa í hest-
húsinu.“
„Nei, þér megið fara. Nafn yðar
er Jean Valjean". Maðurinn varð
álútur og fór. Örmagna af þreytu
og' kvalinn af hungri gekk hann
nú fram og aftur um göturnar. Hann
kom svo að upplýstum glugga, fá-
tæklegri krá. Gestgjafinn sat við
arininn í hópi gestanna.
Maðurinn fór inn og fékk í fyrstu
góðar viðtökur. Einn gestanna, sem
hafði komið frá „Colbas krossinum"
hvíslaði þá nokkrum orðum að g'est-
gjafanum, sem brá skjótt við og
kastaði komumanni á dyr.
Nokkrir drengir, sem höfðu elt
hann, fóru nú að grýta steinum á
eftir honum. Maðurinn knúði á
allar dyr, sem hann gekk framhjá,
en það var eins og allir vissu, hver
hann væri, og forðuðust hann. Að
lokum leitaði hann hælis í skúr og
lagðist þar flötum beinum í bæli,
sem hann bjó sér. Ekki varð lionum
samt lengi vært þar, því að óður
hundur rak hann á brolt.
Þegar hann svo haltraði út á Dóm-
kirkjutorg, mætti hann gamalli konu,
sem sá aumur á honum. „Reynið
þér að berja á dyrnar þarna," sagði
hún. Hún benti á hús sjálfs Myriels
biskups. Hann bjó þar með systur
sinni og ráðskonu.
Ráðskonan liafði éinmitt farið i
búðir um daginn og lieyrl talað um
einhvern flæking, sem væri óhugn-
anlegur maður og hættulegur. Hún
kvartaði yfir þeim vana Myriels
að hafa alltaf ólæstar dyr.