Fálkinn - 18.07.1947, Blaðsíða 11

FÁLKINN
11
Kven-njósnarar í Englandi
Eftir Peter Leighton.
Jæja, maður minn, vantar yður
atvinnu?
MaSurinn sat á beklc 1 eiiiuui
garðinum í London og starði á ó-
kunna mannin'n, seni hafði ávarpáð
hann. Síðustu árin hafði hann verið
í sífelldri, árangurslausri atvinnu-
leit, og síðustu mánuðina, jjetta var
seint á árinu 1938. hat’ði hann hfað
frá hendinni til munnsins af ýmsum
smásnúningum.
Hann var auralaus og átti ekki
iiema, sem svaraði 25 auruin, sern
liann ætlaði að nota fyrjr kaffi,
ti! þcss að taka úr sér hrotlin í elt'r
kalda nóttina þarna á hekknur.i.
Hverskonar atvinnu?
— Afar létta vinnu. Aðkomumað-
urinn hvíslaði einhverju að honum.
„En jj.að er atvinna, sem aðeins
einliverjir menn geta tekið að sér.
Eruð þér kvæntur? Maðurinn hristi
höfúðið. Ág'tett. Þá getið þér unnið
yður inn tíu pund á einum hálf-
tíma.
Maðurinn á bekknum var tortrygg-
inn enn. En aðkomumaðurinn hafði
skýrt fyrir honum málið áður en
fimm mínútur voru liðnar.
Málamynda-hjúskapur.
Það kom talsvert af kvenfólki frá
útlöndum til Englands um þessar
mundir, sem vinnukonur eða til
skemmtiferða, en erfiðleikarnir lá'gu
í þvi, að þær máttu ekki dvelja
í landinu nema takmarkaðan tima,
þær urðu að sækja um allskonar
leyli, nema því aðeins að þær gætu
orðið breskir ríkisborgarar, því að
])á gátu þær gefið útlendingaeftir-
litinu langt nef. Og eini vegurinn
til að verða breskur ríkisborgari
i flýti var sá, að giftast enskum
rikisborgara.
Það var engin ástæða fyrir mann-
inn til að vera hræddur við þetta.
Hann ])urfti ekki að sjá konunni
farborða, hann þurfti ekki annað
en liitta hana nokkrum mínútum
áður en þau færu saman til fógetans
og svo gátu þau farið hvort i sína
áttina undir eins og húið var a'ð
g'efa þau saman.
Þessi leikur var leikinn oft ög með
ýmislegu móti árin fyrir stríðið og
virtist ekki eiga neitt skylt við
njósnir. En þó var þetta emmitt
sú aðferðin, sem Þjóðverjar notuðu
mest þegar njósnarastofnun heirra
i Carlton House Terrace þurfti að
koma nýjum agentum til Englands.
Aðferðin varð smámsaman svo
kunn að J. Sandeman Allen ofurstJ
og þingmaður vakti athygli á því í
maí 1939 hve margar þýskar stúlk-
ur væru í Englandi, ýmist sem vinnu
konur eða á skemmtiferðalögum, og
giftust svo enskum ríkisborgurum.
Sir John Anderson þáverandi ráð-
herra svaraði því, að ráðstafanir
liefðu verið gerðar til að liafa gát
á þessum kvensum, sem fengið liefðu
breskan ríkisborgararétt. Og i
„Secrct Service" var til spjaldskrá
með nöfnum meira en 4000 þýskra
kvenna, sem grunaðar voru um að
vera flugumenn fyrir þýsku leyni-
þjónustuna.
Að svar sir Jolms Anderson var
ekki út loftið mátti sjá í hinu
fræga máli lrú Marie Ingram, liún
cr nú fangelsisnúmer i bresku fang-
elsi, þar sem hún afplánar langa
refsingu l'yrir njósnir.
Frú Ingram bústin og girnileg
kona, sem þrátt fyrir 42 ár að baki
vissi enn hvernig hún átti að ná
tökum á karlmönnum. Fyrstu stríðs-
árin átti hún góða daga þrátt fyrir
störf sín sem vinnukona hjá flota-
skipstjóra cinum í Portsmouth. Hann
starfaði fyrir þá deild flotamála-
ráðuneylisins, sem sá um lagningu
tundurdufla.
Hún hafði gifst og var orðin
breskur borgari, en maðurinn henn-
ar var fyrir löngu farinn að heim-
an til ])ess að taka við einhverri
sýslun í einni af nýlendunum. Með-
al þeirra, sem ekki stóðust yndis-
þokka frú Marie Louise var sjóliðs-
foringi einn í Royal Tank Corps.
Hann vann á aðalstöðvunum og
einn góðan veðurdag vottaði hann
henni tilfinningar sínar með því að
færa lienni teikningar af nýrri skrið-
drekategund, sem þá átti að fara að
smiða. Hún hafði nfl. liaft orð á
því við liann, að sér þætti svo
einstaklega gaman að skriðdreka-
teikningum.
Svo var það 57 ára starfsmaður
á fiotastöðinni í Portmoutli, sem
hét William Swift. Hann hjálpaði
Marie Louise til að ná í áríðandi
leyndarmál viðvíkjandi strandvörn-
unum.
Þegar ])ýsku herirnir brunuðu
inn i Frakkland í maí 1940, óx
metnaður frú Ingram mjög. Nú þótti
henni víst timi til kominn að stofna
„5. herdeild“ i Englandi, og að ná
í enn merkari leyndarmál. Hún hafði
kynnst einum manninum enn, sem
var fús til að hjálpa henni sem
einn af fremstu mönnum enska
fasistaflokksins og mikill aðdáandi
Hitlers.
Hinn 9. maí 1940 hauð hún þess-
um manni til sín i hús, sem hún
hafði fengið aðgang að i Porls-
niouth, en að vísu gekk hún nú
ekki undir nafninu frú Ingram. Mr.
R. reyndisl hinn liprasti og frú
Ingram skýrði nú fyrir honum á-
form sín. Mr. R. átti að ná saman
öllum þeim vinum sinum, sem höfðu
sömu skoðanir á fasismanum og
hann, og fá þá til að gefa sig fram
við ýmsar sjálfboðaliðssveitir, sem
Eden, þáverandi aðalritari hcrnað-
arstjórnarinnar, var að koma á fót
um þær mundir. Þegar rétta stund-
in væri komin mundi verða mjög
auðvelt fyrir þá að ná völdum yfir
þessum sveitum.
Mr. R. var hrifinn af að hitta
svona gáfaða konu. H-ann spurði
hvort hann mætti taka með sér
vin sinn og kynna henni, þegar
hann hitti hana næst. Nýr fundur
var ákveðinn og frú Ingram út-
skýrði áform sín enn betur. Hún
óskaði sjálfri sér til haming'ju með
dugnað sinn og lieppni sína, en
hún hafði gert slæma skyssu.
Því að Mr. R. hafði ekki frckar
með fasistasamband að gera en
sjálfur forsætisráðherrann. Hann var
á föstu kaupi lijá leyniþjónustunni.
Hinn 23. maí voru þau fangelsuð
frú Ingram og William Swift. Leyni-
þjónustan hafði haft gát á þeim í
vikur, mánuði cða jafnvel ár. Hann
þurfti ekki einu sinni að sjá teikn-
ingaafritin, sem frúin liafði viðað
að sér, til þess að sannfærast um
sekt liennar. Og vafalaust hefir leyni
þjónustan lika liaft gát á því, að upp
lýsingarnar, sem frú Marie Louise
hafði safnað með svo mikilli sam-
viskusemi, kæmust aldrei lil Þýska-
lands, eða að minnsta kosti ekki í
réttri mynd.
Leyniþjónustan ,Secret Service, gat
g'ert lieildáryfirlit um allt, sem
kvendið hafði tekið sér fyrir hend-
ur frá því að hún kom til Englands,
og sagt henni hvar hún hefði verið
vinnukona og hve lengi á hverjum
stað. Lika var hægt að fræða Marie
Lopise á því, að liún væri alls ekki
venjuleg vinnukona heldur systir
þýsks liershöfðingja, Staffs, og dótt-
ir fyrrv. háttsetts embættismanns
við þýsku ríkisjárnbrautirnar og
hefði menntast á kunnum kvenna-
skóla í Rínarlöndum. Hún liefði
orðið enslcur borgari og frú Ingram
með því að giftast enskum manni,
sem einmitt þá átti að fara til lang-
dvalar út í nýlendurnar.
Meðan hún stóð fyrir réttinum
í Old Bailey var hún svift' síðnstu
vörn sinni. Aðeins fáar manneskjur
voru viðstaddar þar og réttarhöldin
fóru fram fyrir lokuðum dyruni og
verðir við alla innganga og meira
a'ð segja breitt fyrir gluggana, svo
að ekkert skyldi leka.
Sannanirnar voru svo öflugár að
frú Ingram sá skuggann af gálg-
anum jútímorguninn sem rétturinn
dró sig í hlé lil að kveða upp dóm-
inn. Landráðalögin höfðu verið stað-
fest í febrúar, en þau ákváðu dauða-
refsingu við njósnum. Hún var fund-
in sek.
Hjólreiðaföt.
Þessi búningur er næstum þvi
tigulegur vegna hins undurfagra
lags. Hann er úr fjólubláu efni
með kirsuberjarauðu belti og
uppslögum. Svo þarf bara brúna
fætur og splúnkunýtt reiöhjól.
YTRA FORMIÐ.
Niðurlag af bls. 9.
vera ómetanlegt fyrir börn, að
alast upp með þér.
Þetta var svo óvænt, að ég
gat litlu svarað til. En ég fann,
að eitthvað var samt aðlaðandi
við þessa heimsókn.
Systir mín liafði farið fram
á það við mig, að fá liúsið, sem
ég bjó í, sem þó var algerlega
mín eign, því að liún bafði frem-
ur kosið sinn arf í peningum.
Hún gal þó fengið húsið, liugs-
aði ég.
- Eg held þið komið lil
með að iðrast eftir þessa bón,
sagði ég.
Þú mátt ekki segja þetta,
lirópuðu þau bæði í einu.
Eigum við ekki að hugsa
málið betur, varð mér að orði.
Þau horfðu á mig, og ég sá
deyfð og vonbrigði i augum
þeirra.
Jæja, fyrst þið viljið það
endilega, þá er best að ákveða
það strax, að ég komi.
Þakka þér fyrir Sólborg,
sagði Sveinn, en Anna ballaði
sér upp að mér. Eg fann mjúkt
hár hennar lcggjast að vanga
mínum, og mér fannst hún vera
vndislegt stórt barn.
Þú hefir þegar skilið Villa
lilla, að þetta eru húsbændur
mínir, sem ég er hjá. Þó að hús-
hóndinn sé nú alltaf kallaður
seinna nafninu, er fyrra nafn
hans Sveinn.
Það hefir atvikast þannig að
ég hefi kosið mér að taka virk-
an þátt í störfum heimilisins,
og það er allt orðið mitt fyrir
löngu, ekki síður en þeirra.
Sólborg þagnaði. Bros lék um
varir iiennar. Hún sá glögglega
í hugarlieim sinum, öll börnin
sem lnin liafði hjálpað til að
fóstra, og leiðbeina út í lífið.
Eg stóð upp, gekk til Sólborg-
ar, og þakkaði lienni fvrir sög-
una. Sólborg tók hlýlega i liönd
mína en leil um leið hálf ótta-
slegin á mig.
Þig skal aldrei þurfa að
i'ðra þess, a'ð þú liefir sagt mér
sögu þína, Sólborg mín. Eg segi
hana engum, fyrr en ég kann
skil á því, sem er kjarni og
kvndarmál lífsbamingju þinnar.
Þá lvftust augnalok Sólborgar,
og ég sá augu hennar ljóma.
Það er kjarninn í lífi livers
(instaklings, að vera trúr sjálf-
um sér, — Guði í sjálfum sér.
Það er mín reynsla, og ég hygg
að það verði þín líka, sagði
Sólborg um leið og hún stóð
upp, og þung augnalokin sigu,
svo að varla sást í augun.