Fálkinn - 13.05.1949, Blaðsíða 5

FÁLKINN
5
Daginn eftir, á mánudaginn
klukkan 2, kallaði formaður-
inn okkur til skips.
Það sá ég fljótt, að sannarlega
liafði formaðurinn bætt við
skipshöfnina. Þarna stóðu nú
til viðbótar 20 garpar af Lagar-
fossi. Heídur fannst mér, sem
liáseta, fara að verða lítið úr
mér við liliðina á þessum görp-
um. Þetta voru allt knálegir
menn. Glaðir voru þeir og kát-
ir. En við og við virtist mér
sem einhvers konar viðkvæmni
hrygði við í svipum þeirra. Þeir
liöfðu yfirgefið Lagarfoss gamla.
Nú átti að fara að höggva liann
sundur. Aldrei mundi hann
hann framar sjá íslands strend-
ui-. Og það var vist, að fleiri
mundu sakna lians lieima, en
þessir sjómenn. Skipstjórinn á
Lagarfossi og tveir aðrir skips-
menn höfðu orðið eftir „til þess
að sjá um úlförína,“ sagði ein-
liver næstum þvi klökkur.
Við stigum nú upp í Gullfaxa
og léttum klukkan 3. Þá var
rok og rigning. Þó að sjómenn-
irnir á Lagarfossi væru dálítið
viðkvæmir til að hyrja með
lctlisl fljótlega á þeim hrúnin
þegar Faxi liafði snúið andlit-
inu í norður til Islandsstranda.
Og það var sannarlega glatt á
hjalla alla leiðina heim.
Og laust fyrir klukkan 10 á
mánudagskvöldið lenlum við á
Reykj avíku rf lugvelli.
Eg get ekki tmgsað mér ör-
uggari skipsljórnarmenn en á-
höfnina á Gullfaxa. Þar er allt
gert lit að þóknast farþegunum
og ekkert skortir á, að þar séu
öll hugsanleg þægindi.
Mér datt í hug á leiðinni lieim
tivoi-t hérna væri ekki einmitt
að líta sanna mynd af gróand-
anum i íslensku þjóðlifi. Gam-
alt, úrelt skip oklcar er liöggv-
ið upp, en skipshöfn þess flýg-
ur heim í Skymasterflugvél •—
tit þess að híða eftir nýju skipi
af fullkomnustu gerð. Einhvern
tíma bráðum flýgur Faxinn aft-
ur til Danmerkur með sjó-
mennina — og þar laka þeir
við hinu nýja skipi sínu.
Einn af görpunum segir frá.
í aldarfjórðung kyndari á
Lagarfossi.
Einn skipverjanna vakti sér-
stalca alliygli mína. Hann var í
senn hnipinn á svip og gáska-
fullur. Eg gekk lil hans og fór
að spjalla við hann.
Það kom á daginn, að mað-
urinn var Guðhrandur Jakobs-
son, yfirkyndari á Lagarfossi.
— „Hvers vegna ertu í svona
þungum þönkum, Guðhrandur
minn?“ spurði ég. „Er hugur
þinn allur lijá Lagarfossi enn-
þá?“
„Ekki gel ég neitað því. Það
er erfitt að slita samvistum eft-
ir þau 25 ár, sem ég hefi verið
kyndari á skipinu samfellt. Sá
missir er líkastur missi góðrar
konu. Áður en ég sneri baki við
Lagarfossi gamla og gekk upp
bryggjuna, þar sem liann lá i
Frederikshavn, kvaddi ég liann
vel og innilega. Eg harði 3
þéttingshögg á kinnunginn. Það
var eins og þétt en hlýlegt
handtalc við góðan vin.“
Og engum gat dulist af augna
ráði Guðbrandar, að honum var
þungur söknuður í huga, er
hann mælti þessi orð. Síðan
barst tal okkar að ýmsu, eink-
um þó sjómannsævi Guðbrand-
ar. Guðhrandur er ísfirðingur
að uppruna, fæddur 3. septem-
her 1889, svo að hann verður
sextugur í haust. Foreldrar lians
voru þau Sigurbjörg Guðbrands-
dóttir og Jakoh Jónsson, póstur.
„Hve gamall varstu, þegar þú
hyrjaðir að stunda sjó?“
„Eg var 16 ára. Annars var
móðir mín liálft í hvoru mót-
fallin því að ég legði sjómennsku
fyrir mig. Hún óttaðist alltaf
um mig. Sjálfur liafði ég alltaf
hrennandi áliuga á að læra vél-
fræði. Rás viðburðanna har mig
svo til Noregs, þar sem ég dvald
ist um 8 ára skeið. Þar lærði ég
málaraiðn og fékk sveinshréf.“
„Sigldirðu nokkuð á norsk-
um skipum þessi árin?“
„Ójá, sjórinn seiddi mann
fljótt til sín. Árið 1914 réðst ég
á norslca skipið „Hahile“ og var
á því þangað til 1917, er það
var skotið niður í Norðursjón-
um af þýsku herskipi, er við
vorum að koma úr Englands-
ferð. Við vorum í skipalest, og
12 skip voru skotin niður, livert
á fætur öðru. „Habile“ varð fyr-
ir árásinni 17. októher. Allir
komust í lífbátinn, en okkar
tai
Guðbrandur Jakobsson.
beið hörð útivist. I 52 klst. urð-
um við að liírast þar við illan
aðhúnað. Eg liafði orðið að
fleygja mér í sjóinn til þess að
komast í lífbátinn, og síðan sat
ég undir árum rennhlautur
samfleytt í þær 52 klst., sem
við urðum að dúsa í hátnum.
Mér þótti vænt um að fá viður-
kenningarorð um þetla úthald
mitt, því að sjaldan eðá aldrei
hefi ég þurft að leggja eins
mikið að mér og i þetta skipti.
Eg hlaut nafnið „víkingurinn“
meðal skipverjanna eftir þetta.
Annað er það þó, sem mér er
sérstaklega minnistætt í þessu
sambandi. Þegar okkur hafði
verið bjargað, varð ég vottur að
endurfundum tveggja Svía,
sem komist liöfðu al' einu hinna
12 skipa, sem sökkt var. Þeir
höfðu bjargast hvor í sinn líf-
hátinn. Þegar þeir svo hittust
að nýju, fengu þeir að vila, að
allir skipsfélagar þeirra liefðu
farist. Þeir voru tveir eftir. Svi-
arnir föðmuðust og grétu svo
átakanlega, að ég mun minnast
þess lengi.“
„Þú hefir ekki guggnað á sjó-
mennskunni eftir þessa hrakn-
illga?“ Frh. á bls. 15.
>\

' ■ •- ^
Lagarfoss.
Áhöfnin af Lagarfossi á flugvellinum i Álaborg. — Ljósm.: Fálkinn.