Fálkinn - 17.01.1958, Blaðsíða 9

FÁLKINN
9
að stilla hann, því að hún vissi aö
það var vonlaust að ætla sér að etja
kappi við tvo vopnaða menn.
ÞEIR drápu uxana fjóra og kýrnar.
Við fengum að halda kálfunum og
hestunum. Pabbi stóð nötrandi og
horfði á. og það var líkast og skotin
ihittu liann en ekki skepnurnar.
Mamma stóð með Abner litla á hand-
leggnum og hafði ekki augun af
mönnunum. Þegar þeir höfðu full-
komnað níðingsverkið gekk hún fram
fyrir þá.
— Nú getið þið verið hreyknir af
góðu dagsverki, sagði hún. Og nú get-
ið þið farið. Segið guði yðar, Ed
Sparks, að þið hafið framkvæmt skip-
un hans og að Bascom-fjölskyldan
muni ekki ónáða hann í ríki hans.
Segið honum að þið hafið slcilið eftir
mann, rúinn inn að skyrtunni, grama
konu og fimm ógæfusöm börn. Guð-
inn ykkar Verður sjálfsagt upp með
sér af ykkur. Ég vona að minn guð
fyrirgefi ykkur.
En mamma lét ekki bugast af þessu.
Hún sagði við mig yfir morgunmatn-
um, daginn eftir:
— Þú leggur á báða liestana, Oliver,
undir eins og þú ert húinn að borða.
Pabhi ætlaði að segja eitthvað, en
hún tók fram í:
— Ég hefi aldrei beðið þig um að
gera neitt rangt, Dave. Þú veist það.
Mennirnir tveir konm úr áttinni, sem
við fórum í, svo að þeir geta ckki
verið langt undan.
— Hvað er þér í hug, Nellie? sagði
pabbi.
— Ég veit að hérna skammt undan
er maður, sem beitir Ed Sparks, og
ég ætla að leita hann uppi og láta
hann borga uxana og kýrnar.
— Ertu gengin af göflunum? Það
er karlmannsverk en ekki konu.
— Þú getur ekki gert að því að þú
ert handlama, Dave. Þess vegna ætla
ég að gera þetta. Leggðu á hestana,
Oliver, og svo skaltu binda langa iér-
eftspokann við hnakkinn. Þú kemur
með mér, því að þú crt elstur.
Ég spennti pokann við hnakkinn
og við mamma fórum á bak.
— Gættu vel að drengjunum meðan
við erum i burtu, Dave. Við komum
hráðum aftur.
ÞETTA var versta reiðferðin sem ég
hefi nokkurn tíma verið í. Hitinn var
eins og í bakaraofni og ég var hug-
sjúkur út af þvi, sem á dagana mundi
drífa. Ég gat ekki hugsað mér annað
en að þetta mundi kosta líf okkar
bcggja.
Við áðum við vatnsból til að láta
hestana bíta, og fengum okkur bita.
Og svo héldum við áfram þangað til
við komum auga á niörg hús í fjarska.
Þetta var livorki kauptún né 'þorp,
það var einna líkast stórum húgarði,
og aðcins eitt liúsið stóð við veginn.
Hitt voru íbúðarhús, hlöður, skemm-
•ur og önnur útihús. Báðum megin
vegarins voru gripagirðingar, og þar
munu hafa verið að minnsta kosti
fimrn hundruð skepnur. Ég býst við
að mamma liafi hugsað til veslings
kúnna okkar er hún sá þennan stóra
hóp.
Þegar við komum nær sáum við
stórt spjald yfir dyrum hússins við
veginn, og á því stóð: „Drivers Rest.
— Eigandi Ed Sparks“. Þetta var
Stórt hús einlyft og mikill útskurður
á framihliðinni, og ég gat mér þess
til að það væri þetta hús, sem menn-
irnir liöfðu kallað „stærstu drykkju-
krána á þessum slóðum“. Margir hest-
ar voru bundnir fyrir utan húsið og
líklega var fjölmennt inni.
Við mamma fórum af baki og ég
batt þá, en á meðan tók liún umbúð-
irnar af langa léreftsstranganum.
Þarna kom þá gamla iiaglabyssan
hans pabba, og nú stakk hún skoti i
hvort hlaupið og við fórum inn.
Maðurinn fyrir innan horðið varð
fyrstur til að koma auga á okkur.
Lafandi kamparnir sperrtust eins og
veiðikampar á ketti, og augun störðu,
cins og þau tryðu ekki því sem þau
sáu.
— Hvar er Ed Sparks? spurði
mamma og rödd hennar skar gegnum
allan hávaðann i drykkjustofunni.
Allir sneru sér að okkur og allir höfðu
skammbyssu við mittisólina.
— Ég var að spyrja og ég krefst
svars, hélt hún áfram fastmælt. —
Hvar er Ed Sparks?
— Ja ... ja ... sagði maðurinn við
afgreiðsluborðið. — Ég held að liann
sé heima. Ef hann þá ekki ...
— Sækið hann undir eins, sagði
mamma. — Og þið hinir standið kyrr-
ir og fleygið beltunum með skamm-
byssunum á gólfið! Ef nokkur kemur
nær mér en tiu fet, skýt ég gegnum
heilann á honum.
Hún sagði þetta þannig, að ég varð
agndofa af lirifningu. Ég leit til lienn-
er og sá að augu hennar skutu neist-
um. Og þeir fengu beyg af henni.
Hver eftir annan losaði heltið og lét
það detta niður á gólfið. Maðurinn
við diskinn flýtti sér út um bak-
dyrnar.
1 þrjár—fjórar minútur var grafhljóð
i knæpunni, og þegar Ed Sparks kom
inn, leit enginn við til að heilsa
honum.
Hann var betur búinn cn síðast. í
bnrgundarrauðum frakka, ljósgráum
buxum og mjallhvítri skyrtu. Hann
reykti langan og mjóan vindil, og
andlitið var dökkt, við hvitu skyrt-
una. Hann tók vindilinn lir munnin-
tim og færði sig nær okkur.
Mamrna hélt byssunni framundan
sér og sagði: — Þér eruð kominn nógu
nærri mér, herra Sparks!
Hún sagði þetta rólega en hann
nam staðar.
— Ég er Dave Bascom, hélt bún
áfram. — Þér skuldið mér, manninum
mínum og börnunum fjóra uxa og
tvær mjólkurkýr. Ég er komin hing-
að til að taka á móti andvirðinu.
Ed Sparks horfði hugsandi á hana
og bjóst viÖ að hún mundi segja meira.
— Hraustmennin yðar tvö unnu
verk sitt frækilega. Þeir skutu vesl-
ings skepnurnar fyrir augunuin á
okkur til að svala grimmdareðli sínu.
Nú borgið þér mér annaðhvort skaða-
bæturnar eða ég skýt allt i tætlur
hérna. Spegilveggurinn þarna og fal-
lega ljósakrónan hefir vafalaust kost-
að meira en veslings skepnurnar
okkar.
— Já, það er áreiðaniegt, muldraði
Ivd Sparks.
Nú varð mamma loksins skjálf-
rödduð.
— Það kostar yður peninga en ekki
sorg. En við hörmuðum skepnurnar
okkar þegar þær voru skotnar fyrir
augunum á okkur.
Nú varð löng ])ögn. Ed Sparke stakk
upp í sig vindlinum, en eldurinn var
úr honum. Hann roðnaði. Svo sneri
hann sér að einum gestanna.
— NáiS þiS i Harvey og Keene,
sagði hann liarkalega. — Þeir eru
úti í girðingu. Notið skammbyssurn-
ar ef með þarf.
Svo sneri hann sér að mömmu og
nú virtist öll harka vera úr honum.
— Frú Bascom, sagði hann. — Yður
er óhætt að leggja frá yður byssuna.
Það sem vinumennirnir minir hafa
gert, er án vilja míns og vituridar, og
þér skuluð fá fullar skaðabætur.
Manuna deplaði augunum þegar Ed
Sparks rétti fram höndina og tók
byssuna af henni. Honum varð litið
á skothylkin í hlaupunum og.nú föln-
aði hann. í sömu svifum konni Jarvey
og Keene inn dyrnar, og nú miðaði
Sparks byssunni á þá.
— Þið fenguð kaupið ykkar í gær,
sagði hann. — Leggið það hérna á
borðið!
— Þeir litu livor á annan og siðan
á mömmu og mig.
— Við gerðum okkur þetta til gam-
ans, Ed, sagði annar þeirra. — Þér
sögðuð að plógurinn mætti ekki snerta
yðar landareign, en það gerði hann.
Við vorum bara ...
En svo þagnaði hann því að Ed
Sparks rak byssuhlaupið i magann á
lionum.
— Minnist þið ekki á gaman við
mig, annars koma heilasletturnar úr
ykkur á þilið, sagði hann. — Þegar
þið komuð hingað og báðuð um vinnu,
sagði ég ykkur að ég mundi ekki líöa
ykkur neinn hrottaskap, og mér var
alvara. Þið tókuð ykkur bessaleyfi
í gær og sviptuð fátæka fjölskyldu
aleigu sinni. Nú skuluð þið missa al-
eigu ykkar. Skilið öllum peningunum
ykkar þarna á borðið. Hvert einasta
cent. Og snautið þið svo á burt!
HANN miðaði á þá byssunni nieðan
þeir voru að tæma vasa sina. Það var
mikið fé, sem úr þeim kom.
— Hérna eru skaðabæturnar yðar,
frú Bascom, sagði Sparks. — Þér eigið
þetta allt.
Svo sneri hann sér að syndurun-
um tveimur, sem stóðu skjálfandi. —
Burt með ykkur! sagði liann og rödd-
in var hvöss eins og rakhnifur. .— Og
komið aldrei aftur, þvi að þá sýni ég
ykkur í aðra heima.
Þeir laumuðusl út í flýti, og eftir
nokkrar sekúndur heyrðum við þá
spretta úr hlaði.
Ed Sparks sneri sér að mömmu,
sem var farin að gráta. Ilún haföi tek-
ið höndunum fyrir andlitiö, og hann
rétti henni hvitan vasaklút.
— Það væri freistandi að segja, að
þorparar ráði þorpara i þjónustu
sína, sagði hann. — Harvey og Keene
gerðu þetta án míns leyfis, en þeir
voru i minni þjónustu, og ég tel mig
bera ábyrgð á gerðum þeirra. Þér
skuluð ekki bíða neitt tjón af þessu,
frú Bascom.
— Hvers vegna gerðuð þér þetta?
sagði mamma og liætti að gráta. —
Við héldium að þér legðuð ‘fæð á
okkur.
Ed Sparks hristi höfuðið, og nú
kom þreytusvipurinn á hann aftur.
— Þegar ég talaði við ykkur fyrir
utan Middletown ætlaði ég að hræða
ykkur, sagði hann. — Það var allt
og sumt. Ég ætlaði að neyða ykkur
til að halda áfram til Langadals og
hindra að þið hættuð ferðinni þang-
að til þið væruð kornin alla leið, þvi
að á leiðinni gátuð þið mætt mörgum
álíka mönnum .og Harvey og Keene.
Og ég vildi ekki að þið yrðuð fyrir
þvi.
Svo sneri hann sér að mér og sagði:
— IJngi maður, riddu til baka og
segðu föður þínum að ég skuli láta
senda fjóra uxa og tvær kýr til hans
í áfangastaðinn ykkar, fyrir skepn-
urnar sem þið hafið misst.
Ég tók eftir að hann deplaði aug-
unum er liann hélt áfram:
— Þú getur lika sagt honum, að
ég skuli senda tvo riöandi nienn með
ykkur í Langadal, svo að þið þurfið
ekkert að óttast á leiðinni. Mig langar
ekki til að liorfa inn í byssulilaup aft-
ur, svo að ég vona að móðir þín fái
ekki ástæðu lil að miða á mig oftar.
Góða frú Bascom, ég vona að þér og
sonor yðar komið heim með mér og
fáið að borða áður en þið farið.
Þetta var það síðasta sem ég heyrði,
þvi að ég fór ekki með honum heim.
Mamma borðaði hjá honum og kom
siðan og tveir menn frá Sparks með
henni. En ég flýtti mér á bak og reið
eins og fantur til að segja pabba frétt-
irnar sem fyrst.
En þessi atburður varð til þess að
ég varð uppkominn maður á einum
degi. *
Bilasmiðjurnar General Motors eru
stærsta atvinnufyrirtækið í heimi.
Árið 1953 seldi firmað bila og ýmis-
legt annað fyrir 10.028 milljónir doll-
ara, þar á meðal 3.760.000 bíla. Hlut-
hafarnir í fyrirtækinu eru 494.632.
Bilategundirnar, sem firmað fram-
leiðir eru Clievrolet, Oldsmobile,
Buick, Cadillac og Pontiac, en auk
þeirra framleiða General Motors ýmis
konar heimilisvélar, kæliumbúnað í
hús, kæliskápa, dieselvélar og lireyfla
i flugvélar. Firmað framleiðir í Eng-
landi Vauxliall og Bedford bifreiðar
og Frigidaire kæliskápana. Opel-bif-
reiðarnar i Þýskalandi og Holden bif-
reiðarnar í Ástralíu. Starfsfólk þeirra
var að jafnaði 576.667 manns, árið
1953, þar af 385.929 i Bandarikjunum.
General Motors hyrjaði að smíða bíla
árið 1908, en 23. nóv. 1954 var bifreið
nr. 50.000.000 fullgerö i smiðjunum.
—O—
Stærsti íþróttavöllum í heimi er
Strahov-Stadion í Praha, sem var full-
gerður 1934. Þar geta 40.600 fimleika-
menn sýnt samtímis og áhorfenda-
plássið rúmar 240.000 manns. Það var
með tilliti til hinna frægu Sokol-leik-
fimisýninga, sem þessi leikvöllur var
gerður. — Stærsti leikvangur fyrir
knattspyrnu heitir Maracanja Stadion
og er i Rio de Janeiro í Brasilíu. Þar
er hæfilegt pláss fyrir 150.000 áhorf-
endur, en þegar landsleikurinn fór
fram milli Brasilíu og Jugóslaviu 1.
júli 1950 var 200.000 áhorfendum
hleypt að. Milli vallarins og áhorf-
endaplássins er 9 feta breitt síki, til
að verjast þvi að áhorfendur ryðjist
inn á völlinn.
—O—
Nákvæmasta og margbrotnasta
klukka i heiriii er Olsensklukkan svo-
nefnda í ráðhústurninum í Kaup-
mannahöfn. 1 henni eru yfir 14.000
stykki og var tíu ára verk að smíða
hana. í klukkunni er hjól, sem hreyf-
ist svo hægt, að það verður 25.700
ár að komast eina umferö.
—O—
Svarti-dauðinn, sem gekk yfir Ev-
rópu 1347—1351 er talinn mannskæð-
asta drepsóttin sem gengið hefir í
heiminum. Um 25 milljónir manna
hrundu niður i Evrópu, sem þá var
margfalt mannfærri en nú og á Bret-
landseyjum dóu 45 manns af hverju
hundraði. í spönsku veikinni, sem
gekk frá septcmber til nóvember 1918
fórust 21.640.000 manns.
—O—