Fálkinn - 22.09.1964, Side 25

4
k
Að minnsta kosti er þar ekki um neitt
lúxuslíf að ræða.
Aðstoðarstúlka tehússins, hin þrettán
ára Masayo, sem sjálf á að verða geisha
þegar hún verður átján ára, tekur fram
flíkurnar, sem gera hina ljósu fiðrildis-
vængi Chiyoha. Munztraða kimonoinn.
Vírofið skrautbeltið sem er meira en kíló
að þyngd og fjögurra og hálfs meters langt,
obin. Slaufupúðinn. Hadajuban, koshi-
makin og önnur undirföt og öll beltin, sem
hún spennir yfir um sig til þess að líkam-
inn taki á sig hið rétta form — þar má
hvergi vera misbrestur á. Og þessi bún-
ingur hlýtur að koma geishunni til að
finnast egypzku múmíurnar hljóti að hafa
haft það gott í sínum þægilega búningi.
Kirsuberjamunnur — Rósakinn
Vifta suðar úti í horni, í útvarpinu
hljómar My blue heaven, amerískar lífs-
venjur þrengja sér meira að segja inn í
háborg hefðanna, byggð geishanna. Niðri
í anddyrinu geltir hvíti kjölturakkinn;
Jochu-San, hin heiðvirðuga þjónustustúlka
tehússins er að hleypa búningsmönnum
hverfisins inn. í herbergi sínu situr
mamma-san og horfir á sjónvarpið, um-
kringd af kjölturökkum.
— Mjög mikil hátíð í kvöld, tuttugu
geishur, segir Chiyoha og dýfir penslinum
í svartan farða. Með glæsilegri handsveiflu
málar hún grannar bogalínur á postulíns-
hvítar kinnarnar.
Stríðsmálning og útbúnaður hverrar
geishu ber lítinn persónulegan blæ. Litli
kirsuberjamunnurinn, rósalitaðar kinnarn-
ar og augnalokin eru liðir í hefðum, sem
geishan á álíka gott með að breyta og
presturinn að breyta út af altarissiðun-
um fyrir prédikun.
Segja má, að geishan sé raunverulega
lifandi menningarsaga, ódrepandi tíma-
skekkja. Andlitsliturinn er til dæmis frá
þeirri tíð, er allar yfirstéttarkonur gengu
um með hvítmáluð andlit. Og hin glæsi-
lega uppsetning hárkollunnar — Shimada-
greiðslan — hefur verið notuð óbreytt af
geishunum í meira en hálfa aðra öld; fyrir-
myndin finnst raunar 400 árum fyrir
Krists burð.
En undir yfirborðinu er hin hefðbundna
tilvera geishanna tilneydd að laga sig eftir
þeim breytingum sem í aðalatriðum verða
í japönsku þjóðlífi. Og þróunin hefur nálg-
azt stökkbreytingu eftir árásina á Hiro-
shima. Menn hafa bókstaflega búið til
nýft orð yfir fyrirbærið, aperegeru, eftir
stríðið, sem er ,,japönskuséring“ á frönsku
orðunum apré la guerre.
Chiyoha er aperegeru. Hún var bara
fimm ára, þegar stríðinu lauk og bernsku-
umhverfi hennar og æskuminningar eru
allt öðru vísi en eldri geishanna — geish-
ur eru alls ekki eins ungar og margir
halda. Meðalaldurinn er 47 ár, og það eru
margar geishur, sem eru eftirsóttar, þótt
þær séu orðnar sextugar!
Fyrir stríðið var það venjan að nýliðarn-
ir í geishustarfið kæmu úr hinum fátæku
bændafjöiskyldum. Ráðningastjórar te-
húsanna fóru um hungrandi byggðir í kjöl-
far fellibylja og jarðskjálfta. Þar sáu þeir
Framh. á bls. 37.
Þegar Chiyoha og vinkona hennar voru á skemmtigöngunni í garðinum rák-
ustu þær á dálítið bandarískt barn í fylgd mömmu sinnar. Þá hlupu græn-
klæddu fiðrildin með krítarhvítu andlitin til og föðmuðu barnið og kysstu.
Vélmennin urðu að manneskjum ...