Fálkinn - 04.10.1965, Blaðsíða 30

NN LEYNDI HARMUR SORAYU
Soraya með keisaranum af Persíu, fyrrverandi eiginmanni
sínum.
Franska blaðakonan Francoise Sentenac
telur sig vita fyrir víst hvers vegna Soraya
drottning giftir sig ekki aftur og hvers vegna
hún finnur hvergi frið og hamingju.
FYRIR sjö árum — 6. apríl 1958 sagði sjainn af Persíu,
Mohammed Reza Pahlevi, skilið við aðra konu sína, hina
fögru drottningu, Sorayu Esfandiari Bakhtiari, sem í dag
hefur á sér það orð að vera dularfyllst og mest óútreiknan-
leg allra kvenna.
Sjainn og Soraya höfðu verið gift í sjö ár er þeirra
ævintýri lauk, og allt frá þeim tíma hafa verið á kreiki
hinar furðulegustu sögur og kenningar um hvers vegna
keisarinn skildi við hina fögru drottningu. Almennt er álit-
ið að ástæðan hafi verið sú að hún gat ekki gefið keisar-
anum erfingja til að setjast á páfuglshásætið. Hafi þannig
verið um að ræða pólitísk sjónarmið.
Sjálfur sjainn hefur borið á móti þessu. Þau Soraya
hafi skilið beinlínis af því að það var ekki gott á milli
þeirra lengur. En þessu vilja þeir ekki trúa sem þykjast
þekkja sjainn og Sorayu. Þetta sé hreinn uppspuni.
Það kann að þykja forvitnilegt að velta fyrir sér hvers
vegna keisarinn skildi við Sorayu, en hitt er þó sennilega
girnilegra rannsóknarefni hvers vegna hún hefur látið
sjö ár líða án þess að gifta sig aftur, í rauninni beztu árin
í lífinu. Hún hefur kynnzt fjölda myndarlegra manna þessi
ár og ekki fáir hafa biðlað til hennar, en samt er hún
ógefin.
Spurningin er: Elskar hún sjainn enn? Hefur hún engan
fundið sem hún getur jafnað við hann? Óttast hún að baka
sér reiði sjains?
En eftir talsvert umfangsmiklar athuganir og samtöl við
beztu vini og kunningja Sorayu í Frakklandi, Englandi, íran
og Beirut, fara brotin að raðast saman og nú hygg ég að ég
viti nógu mikið til að geta varpað nokkru ljósi á ráðgátuna
Sorayu.
__________________________
Sannleikurinn er sá að Sorya hefur lifað undanfarin sjö
ár í draumaveröld, veröld þess draums að sjainn muni l
innan skamms kalla hana heim og krýna hana öðru sinni
drottningu Persaveldis, rétt eins og liðinn skilnaðartími
hafi bara verið ljótur draumur.
Hinn mikli sannleikur sem aldrei hefur verið sagður
fyrr en nú er það að skilnaðurinn var ekkert annað en
leikai’askapur, bráðabirgðaráðstöfun til þess að koma til
móts við stjórnmálalegar kröfur. Þótt þau keisarinn og
Soraya hafi verið skilin í sjö ár skoðar hún sig enn sem
konu hans.
í lok ársins 1957 hafði Soraya verið hjá læknum í Sviss
til þess að fá úrslita dóm þeirra um það að hún gæti ekki
eignazt barn. Er þessi úrslit voru kunn gerði stjórn íraks
harða hríð að sjainum að hann tryggði þjóðinni erfðapj-ins,
og varð hann nú að velja á milli þess að leggja niður
konungdóm eða skilja við drottninguna.
Það var þá sem sú ráðagerð varð til að þau hjónin skyldu
skilja til bráðabirgða, sjainn skyldi finna sér aðra konu
er gæti fætt honurh barn, og fljótlega eftir að það væri
um garð gengið skyldi hann finna þénanlegt tækifæri til
að skilja við hana líka, kvænast Sorayu aftur og gera hana
þar með að drottningu á ný. Þannig væru ríkiserfðir tryggð-
ar þó að Soraya drottning gæti ekki átt barn.
Þetta eru ekki innantómar vangaveítur heldur beinharð-
ar staðreyndir. Sjainn framkvæmdi þessa ráðagerð kaldur
og rólegur fann sér konu til að eiga með son, og strax og
hann væri fæddur hugðist hann ganga að eiga Sorayu
aftur. Ég get fullyrt að hann gaf Sorayu hátíðlegt loforð
um að svo skyldi verða.
Soraya með mótleikara sínum, Maximilian Schell, á frum-
sýningu í París.
Soraya var því ekki mótfallin að skilja. Hún féllst á allt
sem af henni var krafizt umyrðalaust, og það vakti nokkra
furðu bæði í íran, þar sem hún var mjög vinsæl, og einnig
annars staðar. Hvers vegna reyndi hún ekki að halda í
mann sinn? Þannig spurðu menn. Nú er svarið augljóst:
Hún gerði það ekki, því að hún vissi ekki betur en sjainn
mundi taka hana aftur til sín er hann hefði eignazt son.
FÁLKINN