Stúdentablaðið - 01.03.1999, Blaðsíða 14

14
Sppningin er:
Ertu búin(n) að fá
vinnu ! sumar?
Ævar Rafn Björnsson, fyrsta árs
nemi í lögfræði og frönsku:
Nei.

Sesselja Sigurðardóttir, ekki i
Háskólanum:
Nei.
Magnús Sævar Magnússon,
annars árs nemi í mannfræði:
Já, hjá Tatló (framkvæmdastjórí
rekstrarsviðs).
Silja Björk Huidudóttir, þnðja
árs nemi i bókmenntafræði og
heimspeki:
Já, að sjálfsögðu — /' Máti og
menningu.
Erna Petersen, fyrsta árs nemi i
islensku:
Nei, ég er ekki búin að því.
Kynferðisleg áreitni
Eftir Sigríði Elínu
Guðlaugsdóttur
Hugtakið kynferðisleg áreitni
er tiltölulega nýtt í almennri
umræðu hér á landi, |/að er |>ó
margt í þessari umræðu sem bend-
ir til að lítill skilningur sé á því
hvað uin er að ra-öa. Oftar en ekki
er því haldið fram að kynferðisleg
áreitni sé einungis hugarfóstur of-
urviðkvæmra kvenna eða jafnvel
grín af hendi karlmanns sem tekið
sé full alvarlega. Fræðsla um kyn-
ferðislega áreitni cr því mikilvæg
(il að fólk geri sér grein fyrir því
hvað kynfcrðisleg áreitni er og
hafi komið fram að hegðunin sé
óvelkomin. Þess má þó geta að eitt
atvik getur talist kynferðisleg
áreitni ef það er nægilega alvar-
legt, en það er þó fyrst og freinst
það einkenni að
hegðunin er óvel-
komin og ítrekuð
sem aðgreinir hana
frá vingjarnlegri
hegðun sem er
sagnkvæm og vel-
n O O
komin.
Algengasta birt-
ingarform kynferð-
islegrar áreitni er
það að karlar í
hærri stöðu nota aðstöðu sína til
að krefjasí kynferðislegs sam-
hér og má segja að þau hafi verið
opinbert leyndarmál hér innan
veggja skólans, tveimur þeirra er
lýst í Sæmundi á selnum 1996.
Það hafa einnig komið upp atvik
hér innan háskól-
ans þar sem karl-
kennari hefur
orðið fyrir óþægi-
legu ástaráreiti af
hendi kvennem-
anda í því tilviki
er það valdaminni
aðilinn sem áreitir
en slík hegðun
getur engu að síð-
ur verið óþægileg.
En hvað er til ráða? Það eru til
ýmsar leiðbeiningar um það
„Það hafa einnig
komið upp atvik hér
innan háskólans þar
sem karlkennari hef-
ur orðið fyrir óþægi-
íegu ástaráreiti af
hálfu kvennemanda"
gcrist og ræða í trúnaði við kenn-
ara eða trúnaðarmann. Það sem er
einnig miklivægt er aö kenna ekki
sjálfri/sjálfum sér um, ekki leyna
ástandinu og ekki standa ein/einn
í stríði við viðkomandi.
Innan jafnréttisnefndar há-
skólaráðs er nú starfandi vinnu-
hópur sein hefur það hlutverk að
móta leiðir til að taka á kynferðis-
legri áreitni, útbúa fræðsluefni og
koma því á framfæri við nemend-
ur og starfsmenn háskólans. Á
vegum hennar mun á næstunni
koma út bæklingur sem inniheldur
fræðslu um kynferðislega áreitni,
fyrirbyggjandi aðgerðir og hvernig
ber að bregðast við þegar slík mál
koma upp. Nefndin er einnig að

„Kynferðisleg
áreitni er einnig það
þegar höfnun starfs-
manns eða nemanda
á kynferðislegu
sambandi hefur
hvað hún er ekki.
,.Má nú ekkert Iengur“?? kann
nú einhver að spyrja, Jú, kynferð-
isleg áreitni er ekki það sama og
daður og vonandi verður það
aldrei bannað. Kvnferðisleg áreitni
er óvelkomin, endurtekin fram-
koma af kynferðislegum toga,
framkorna sern er rnóðgandi eða
særandi og í óþökk þess sem fyrir
Iienni verður. Kynferðisleg áreitni
er einnig það þegar höfnttn starfs-
inanns eða nernanda á kynferðis-
legu sambandi hefur áhrif á starfs-
frama eða námsferil. Kynferðisleg
hegðun verður því áreitni ef hcnni
cr haldið áfram þrátt fyrir uð skýrt
bands af konum í
Iægri stöðu og hóta
aðgerðum sem
hafa áhrif á frarna
hennar í starfi eða
í námi, verði ekki
látið að vilja hans
Erlendar rann-
sóknir sýna að 13-
20% kvenna og 3-
5% kurla í háskól-
um verða fyrir
kynferðislegri
áreitni og tel ég
ekki ástæðu til að ætla að sú tíðni
sé eitthvað lægri í I láskólu Islands.
Það hafa korniö upp alvarleg mál
hvernig bregðast
má við kynferðis-
legri áreitni og
ætla ég hér aðeins
að nefrta nokkur
dæmi. Það sem
ber fyrst að nefna
er að þolandinn
geri viðkomandi
grein fyrir því að
hann/hún muni
ekki þola slíka
hegðun, |iá hvort
sem er auglitis til
auglitis eða ineð því að scnda bréf
til viökomandi. Ef það nægir ckki
þá cr gott að skrá niður það scm
vinna uð myndun ráðgjafateymis
til að tuka á slíkum málum á sern
einfaldastan hátt og án þess aö til
átaka komi. Ueynsla crlcndis sýnir
að yfirleitt er liutgt að leysa slík
mál á frumstigi ef rétt er tekið á
þeim og því er nauðsynlegt að við
hér innan Háskólans mótum far-
veg fyrir þessi mál þannig uð
hvorki nemcndur né starfsmcnn
þurfi að þola slíka framkomu.
Til uð fá nánari upplýsingar má
hufa samband við:
Sigríður EUn Guðlaugsdóttir
Jafnréttisfulltrúi SHÍ
sigrig@hi.is
áhrif á starfsframa
eða námsferil. Kyn-
ferðisleg hegðun
verður þvi áreitni ef
henni er haldið
áfram þrátt fyrir að
skýrt hafi komið
fram að hegðunin sé
óvelkomin"