Stúdentablaðið - 01.03.1999, Blaðsíða 24

24
StLdentiahlatfitf
*
/
#•
„Það er sami rafstraumur
eða titfinning sem fer í
gegnum hausinn á skátdi
þegar þáð fær einhverja
frábæra hugmynd og fer í
, gegnum hausinn á
Eftir Birnu Ósk
ýtt íslenskt leikrit eftir
f Andra Snæ Magnason var
% á dögunum frumsýnt hjá
Leikfélagi Mennlaskólans við
Hamrahlíð. Tæplega Jrrjátíu nem-
endur skólans sýndu hæfni sína í
stórskemmtilegu og ævintýralegu
leikrit i höfundar sem hefur aldrei
skrifað fyrir leikhús áður. Verkið
fjallar um hóp ungs fólks sem er
að seija á svið nútíma ádeiluleikrit
sern [rau kalla Náttúrrróperuna.
Náttúruóperan er leið höfundar-
ins, leikstjóraus og aðalleikarans
Baldurs til að korrra skilaboðum
sírium til ráðamanna í þjóðfélag-
inu á framfæri. Baldur er „þríklof-
inn dreifliugi eins og Móskarðs-
hnúkar“, Irkt og segir í leikritinu,
en afskaplega lokaður tilfirminga-
lega og á erfitt rneð að segja
kærusttmni sinni, Ingibjörgu að
hann elski hana. I’au eni búin að
vera sarrian í 5 ár, þar af í 4 ár og
átta mánuði á „rólega vídeóskeið-
inu“ sern þau kunna svo vcl við.
Leikritið fjallar um stór-
skemmtilega lcit Baldurs að sjálf-
um sér og rétta orðinu sern kemur
r staðinn fyrir þetta hræðilega orð
„elska“. Á leiðinni hittir Baldur
fyrir alls konar furðuverur, kyn-
hvötina, hjartalækninn, sjálfan sig
miðaldra, húladömumar, skeggj-
'uðu konurra á reiðhjólinu og fleira
stórfurðulegt og fyndið fólk. Leik-
ritið er frábærlega skrifað, auk
þess sem tónlistin er frumsamin af
þeim félögum Orvari Þóreyjarsyni
og Gurinari Tynes en húrr gefur
stórskemmtilegum söngtextum
höfundar líf.
Náttúruóperan er mikið afrek
fyrir höfund, Ieikst jóra, lcikara og
alla aðstandendur sýningarirmar,
og einhver langbesta mennta-
skólasýning sem farið hefur á fjal-
irttar undanfarin ár, en rnér lék
forvitni á að vita hvað olli þvr að
höfundur sern hefur liingað til
haldið sig viö Ijóða- og smásagna-
forrnið sneri sér að leikritagerð og
sendi þvr Andra Snæ línu....
Andri Snær: Hugur minn stefndi
alls ekki til leikritagerðar. Eg hafði
bitra reynslu af leikhúsi vegna
þess að foreldrar mínir voru rneð
ársmiða í leikhúsin og sertdu rnig
alltaf á sýningar þegar sýning
þótti leiðinleg eða fékk lélega
dóma. Harpa leikstjóri var að leita
að einhverjurn sern gæti unnið
rneð leikhópnum og henni var
bent á mig og ég sló til.
lívernig var vinnuferlið í sam-
bandi við Náttúruáp-
eruna, sarndir þú fyr-
irfrarn, með hópnurn,
þið í sitthi'nru lagi,
eða hvað?
Andri Snær: Þetta
myndi kallast leik-
smiðjuvinna. Þegar
maður semur bók er
yfirleitt ekki nema
einn eða tveir sem fá
að sjá í gegnum sköp-
unarferlið og hafa
áhrif á það. Nú vom
urri þrjátíu marirrs sem
sáu hvernig verkið
varð til frá grunnhug-
mynd og þessi hópur
gat haft áhrif á þróun
þess. Kostirnir eru
þeir að hugmyndunr
og atriðuin mátti henda út um leið
og þau virtust ekki virka. Maður
þarf að trappa sig niður í ákveðna
auðmýkt því inaður er ckki eini
listamaðurinn í húsinu, inaður er
að þjóna leikhúsinu og rnaður er
að skrifa verk fyrir stóran hóp
áhttgaleikara. Madur þarf líka að
nýta kraftimi í sem flestum og
hafa mörg stór hlutverk. Mikil-
fenglegt upphafsatriðið er byggt á
spuna sem hópurinn gerði en náu-
ast allar pælingar og texti er kom-
irin úr sinásögu sem ég samdi í
haust, ljóðrænt eintal manns sem
er staddur uppi á Móskarðshnúk-
um og leitar að orði í staðinn fyrir
elska. Leikritið gerist að mestu
leyti í liöfði þessa manns og flestir
leika hugsanir hans eða hvatir.
Er gartran að skrifa leikrit, er
það erfiðara eða léttara en Ijóðin
eða srnásögurnar, eða allt öðru
vísi og í Iwerju liggur þá rnunur-
irin?
Andri Snær: í leikhúsi er hægt að
segja svo margt án þess að nota
orð. Ég vissi heldur ekki fyrirfram
liversu gríðarlega mikilvægur leik-
stjórinn er, það er magriað að sjá
ólíkar túlkunarleiðir sem hann
getur farið að texta og undirtexta,
auk þess sem hann getur látið ger-
ast í kring til að undirstrika til-
finninguna. Þegar um bók er að
ræða þarf maður bara að rerða á
sjálfan sig, hér standa allir eða
falla í sameinirigti.
Hvað finnst þér urri íslenska leik-
ritagerð ýfir höfuð nú lil dags?
Andri Snær: Eg er ekki nógu vel
séður í nýjum íslenskum verkum
til að vera dómbær eins og áður
sagði þá hef ég aðallega séð sýn-
ingarnar serri féllu og það borgar
sig ekki að tjá sig mn þær.
Hvað finnst þér urn íslenskt leik-
húslíf í dag?
Andri Snær: Er jiað ekki liara
blómlegt? Vantar kannski aöeins
meiri tilraunastarfsemi.
Nú fékk Náttúru-
óperari rnjög góða
dórna, lítur þú á
þetta sern hvatningu
til að skrifa fleiri verk
fyrir leikhús?
Andri Snær: Eg er
ekki frá jiví að maður
reyni eitthvað meira
við þetta form eftir að
hafa lært á leikhúsið
og maður veit hvað
það hefur fram yfir
bókina og kvikmynd-
ina. Eg held að maður
geti líka orðið háður
tilfinningunni sem
fylgir því að sjá leik-
ara kveikja líf í texta
manns á sviðinu, svo
lengi sem útkoman er
ánægjuleg.
Hvað erframundan hjá þér, -
erlu að skrifa eitthvað núna, þá
hvað ef rná segja frá.
Andri Snær: Eg cr að ganga frá
barnabók þessa dagana. Hún ætti
að korna nt í haust frá Máli og
menningu. Markiniðið var að
skrifa klassíska barnabók sem yrði
endurprentuð í 200 ár.
Og hvernig fannst þér svo stykkið
korna úil að lokum?
Andri Snær: Maður vissi ekki
hverju við var að búast. Mitt fyrsta
sviðsverk, tmgir áhugaleikarar og
stuttur tími en svo small allt sam-
an og ég var alveg hæstánægður
og rúmlega |iað, verkið fékk'nrm-
fjöllun í miðlum sem fjalla yfirleitt
ekki iim áhugahópa. Verst að þeir
skyldu jitirfa að hætta fyrir fullu
húsi eftir átta sýningar. Ætli |iaö
sé ekki skammlífið sern er verst
við leikhúsið.
Ætlarðu að gera skáldskapinn
að œvistarfl?
Andri Snær: Ég sinni honum á
meðan ég hef áhuga og hef eitt-
livað að segja. Annars finnst mér
orðið ævi eitthvað svo skelfilegt
liugtak og vona að henni vcrði
aldrei lokið.
Ef þú vœrir ekki skáld, hvað vild-
irðu þá helst gera?
Andri Snær: Það er saini raf-
straumur eða tilfinning sem fer í
gegnum hausinn á skáldi þegar
|iað fær einhverja frábæra hug-
rnynd og fer í gegniim hausinn á L
stærðfræðingi jicgar hann finnur
lausn á dæmi og það ér sami
straumur og fer í gegnum hausinn
á viðskiptafræðingi jiegar hann
fær brilliant viðskiptahugmynd.
S^ðan er ekki ósviptið tilfinning
hjá þeim að'loknu verki. Allt hitt á
milli er bara vinna eða bið eftir að
fá Jiennan straum gegntim liatis-
inn en þegar maður er einu sinni
háður honum er erfitt að vilja gcra
eitthvað annað. Eg myndi jiá
saikja í sania straum annarsstaðar.
„Ég held að maður geti Ifka orðið háður tilfinning-
unni sem fylgir því að sjá leikara kveikja líf í texta
manns á sviðinu, svo lengi sem útkoman er ánægju-
leg."