Stúdentablaðið - 01.03.1999, Síða 28

28
StíidentiÉiatfig
Frelsi til að velja -
-einingakerfið
líka í lagadeild
lagadeild
Eftir Unni Brá
Konráðsdóttur og
Gunnar Þór Þórarinsson
Aundanförauní áram hcfur verið unnið
að endurskiplagiiingu náms í lagadeild.
Stefnt var að [tví að samræma skipulag
lagadeildar við aðrar deildir Háskólans.
Undirbúnirigur að einirigakerfi hófst árið
1997, og ineð nýjum lögum um háskóla nr.
136/1997, sem lóku gildi þann 1. janúar
1998, varð endanlega Ijóst að lagadeild yrði
að tileinka sér ný virinubrögð. Sumkvæmt
1. mgr. 9. gr. laganna skal kennsla í háskól-
um fara fram í nántskeiðum, sent metin era
í einingum. Af því tilefni var sett á laggirn-
ar [iriggja manna nefnd, skipuð fulltrúum
kennara og nemenda ásamt kennslustjóra.
Nefndin skilaði tillögurn sínum í apríl 1998
og lagði til að kerfið yrði tekið upp haustið
1999. I vetur hefur svo farið fram triikið
starf til undirbúnings því að svo gæti orðið.
Breytingatillögur bárast frá nemendum og
gerðu kennarar athugasemdir við þær. Ein-
ingakerfisnefnd skilaði þá tillögum sem ætl-
að var að sa;tta sjónarmiðin. Tillögumar
voru samþykktar á deildarfundi í lagadeild í
lok nóvember sl. og settar í reglugerðarbún-
ing í febrúar. Breytingamar rnurm koma til
framkvæinda á hausti komanda.
Kerfið
Einingakerfi í lagadeild miðast við að laga-
nám verði skilgreint sem 150 einingár (e),
30 e á ári eða 15 e á önn. Náinið skipfist í
90 e kjamanám og 60 e kjömárn. Að uuki
verður stúdentum gert að ljúka námskeiði í
heimspekilegum forspjallsvísindum, sern
metið verður til 3 e, en heimspekin verður
ekki lengtir reiknuð inn í einkunn fyrir al-
menna lögfræði, eins og verið hefur. Náin-
skeiðið skal kennt á vorönn og verður stúd-
ent skylt að Ijúka Jiví áður en harin hefur
kjörnám.
Þegar stúdent hefur náð 7,0 í prófi í al-
mennri lögfræði, sem lialdið verður í desem-
ber, ræður liaim námsframvindu sinni að
rnestu sjálfur þar sem ekki verður skylt að
taka námskeið á 2. og 3. ári í vissri röð.
Heilsárskúrsar 2. og 3. árs munu heyra sög-
umii fil og kennslutímabil lagadeildar verð-
ur fært til samræmis við aðrar deildir Há-
skólans. Þetta þýðir uð kennsla á haustönn
nntn hefjast: í byrjun september, en ekki í
október eins og verið hefur allt frá stofnun
Lagaskóla á Islandi, og prófum á vorönn
rnuni Ijúka um miðjan maí. Stúdent verður
heimilt að taka rneð sér allt að 15 e upp í
kjörgreinahluta námsins, í stað eintiar grein-
ar samkvæmt núgildandi kerfi.
Sjúkrapróf í lagadeild verða haldin á
haustin, en það er breyting frá því sem riú
er. í nýju kerfi verða rnöguleikar nemenda,
til að endurtaka próf í því skyrti að Iiækka
einkunrúr, rýmkaðh'.
Hægt verður að méta nám úr öðrum
deildum sern hluta kjömúms að því til-
skildu, uð iiáinið hafi slík tengsl við lögfræði
að eðlilegt þyki að irieta það seiri hluta af
Iagariámi. Reglur urn námsframvindu og
tímatakmörk verða í því horli sem nú er.
Ritgerðir eða önnur verkefni geta orðið
grundvöllur að námsmati að hluta eða öllu
leyti í kjörgreinum. Lokaverkefni til kandi-
datsprófs mun gihla 10 e og loks verða sett-
ar leiðbeinandi reglur, sem eiga að miða að
sainræmdum kröfum kennara til verkefn-
anna.
Helstu kostir kerfisins
Stærsta breytingin rrieð tilkomu eininga-
kerfisins er aukiun sveigjanleiki í riárrri.
Með kerfinu verður svigrúm meira fyrir
nemendur til að taka námskeið með sér á
milli ára. I’að er ótvírætt hagræði fyrir
nemendur, en eldri reglur liafa í mörgmn lil-
fellum leitt lil þess að l’ólk heltist úr lesthmi
er það sér Iram á að þurfa að sitja á sarna ári
tvisvar.
Próf í almennri lögfræði á 1. ári færist
fram í desember og gcta því 1. árs nemar lif-
að eðlilegu lífi um jólin, borðað jólamatinn
ineð fjölskyldunni í stað fersku fljótlegu
réttanna frá 1944 og tekið upp pakkana
sína á aðfangadagskvöld eins og heilbrigt
fólk. Heilsárskúrsar á 2. og 3. ári múnu
heyra sögunni til. Námsárinu verður skipt í
tvær annir og prófað í lok annar. Þar af
leiðandi eru nemendur lausir við þá þolraun
að lesa námsefni heils árs „upp á líf og
dauða" frá 17. febrúar (þ.e. eftir úrshátið
Orartors) til loka maímánuðar.
Laganemar geta tekið ullt að helrriing
kjöraáms í öðrum deildum. Þannig ge.ta
laganemar víkkað sjóndeildarhringinn og
tekið námskeið utan deildarinnar, seirt þeir
halda að muni nýtast þeim frekar í framtíð-
irtni. Með þessu verðttr lögfræðimenntunin
fjölbreyttari og ætla rná að nýútskrifaðir
lögfræðingar verði samkeppiúshæfari gagn-
vart öðrum stéttum. Jafnframt þessu verður
öðrum háskólanemum gert kleift að saikja
námskeið í lagadeild.
Það er og stór breyting til batnaðar, að
kemruram í kjörgreinum verður heimilt að
meta vinnu nemeirda inn í einkunn og má
þar nefna ýirús verkefni, svo sem sýndar-
réttarhöld og samningu lögfræðilegra álits-
gerða. Reglan mun ótvírætt lciða til aukinna
verkefriaskila, sem eru ekki algeng í laga-
deild í dag, og álagi þannig dreift jafnt yfir
önnina. Jafnt virtnuálag stuðlar tvímæla-
laust að aukinni þekkingu og væntanlega
betri árangri á prófum.
I lelstn gallar
Helstu sjáanlegu gallar kerfisins eru þeir að
stór fög á 2. ári, eins og skaðabótarétttir og
eignaréttur, verða livort um sig kennd á
einni önn. Ljóst er að álagið verður allnokk-
urt og verða nemendur að liala sig alia við
til að komast inn í hinn fræðilega þanka-
gang, sem nauðsynlegt er að tileinka sér í
hverjti námskeiði. Llafa ber í huga að svo
stór námskeið tíðkast í öðrani deildum, auk
þess sem þetta fyrirkomulag er þó breyting
til hins betra frá því seui nú er, eins og rak-
ið var hér að ofan. Stjómsýsluréttur verður
metinn til 10 e og verður fagið kennt í
tverinu lagi, annars vegar 2,5 c á haustönn
og lúns vegar 7,5 e á vorönn. Það getur ver-
ið varasamt að stilla upp svo litlu námskeiði,
eins og gert er á haustönninni, þar sem lítil
námskeið hafa þá tillmeigingu að þenjast út.
Það er þó engirr nýlunda að einingar í Há-
skólanum séu nrisdýrar. Nemendur verða
að treysta því að kennarar stilli yfirferð og
námsefni í hóf.
Erfitt er að meta álirif þess að einkunn í
heimspekileguin forspjallsvísindum verði
ekki metin iiin í einkurm í almennri lög-
fræði. Hingað til hefur alltaf nokkur fjöldi
náð „almennunni“ með því að nota góða
heimspekieinkunn lil að hrfa sig upp. A
móti kemur lúns vegar að almenn lögfræði
verður eina námskeiðið sent kennt verður á
haustönn 1. árs og ættu nemendur þ.a.l. að
gcta einbeitt ,sér af einhug að lestri réttar-
heimildafræðanna og ættii þannig að ná
betri tökum á efninu.
Framkvæmd sjúkraprófa í lagadeild rmiti
breytast. I öðrum deildum Hl eru sjúkrapróf
haldin á haustin og verður svo einnig í laga-
deild. Sérstaða lagadeildar varðandi fram-
kvæmd sjúkraprófa hefur hingað til verið
réttlætt mcð því að um heilsárskúrsa væri að
ræða. í nýja kerfinu verða engir heilsárs-
námskeið og slrkuin röksemdum því ekki
lialdið á loftL Þó verða eftir sem áður hald-
in sérstök sjúkrapróf í altnennri lögfræði i
lok vorannar.
Gildistaku
I ákvæðum til bráðabirgða er gert ráð fyrir
því að reglugerðin taki til þeirra sem hefja
nám við lagadeild lraustið 1999. Einnig er
nemenduin sem eru nú á 1. og 2. ári gefinn
kostur á uð gangast undir liina nýju reglu-
gerð rneð þeitn réttiridum og skyldum sein
því fylgja ; I hifa uemendum verið kynntir
þeSsir mögúæikar og brýnl lyrir þeim að
sanjstaða þurfi <tð ríkja innun nemenda-
hópsins um að gangust undir hið nýja kcrfi,
því Ijóst er að ékki verða tvö kerfi í gangi.
Var nemendum gefinn Irestur til 15. rnars til
að innrita sig t nýja kerlið, en þuð ætti að
vera ljóst fljótlega eftir það hvort kerfið
inuni ná til þeirra lagarrema sem nú eru á 1.
og 2. ári.
Lagadeild að opnast
Lugadeihl hefur í langaii thna haft þá sér-
stöðu innan I láskóla tslands uð vera nær al-
gerlega lokuð fólki utan deildarinnar og hef-
ur uð sarna skapi haldið laganemuin innan
veggja Lögbergs. Að rnati greinarhöfunda er
það löngu tímabært að lagadeild semji sig að
nýjum tttnum og hugsunarhætti. Mikið hef-
ur vcrið rætt tiin gildi lögfræðimennturrar á
síðari áruin og liafa heyrst gagnrýnisraddir
frá fulllrúum atvinnulífsins uni að náinið
væri ekki í tengslum við nútímann og þarfir
atvinnulífsins. Lögfræðimenntað fólk lieftir í
inikluin mæli verið látið víkja fyrir við-
skipta- og hagfræðiinenntuðii fólki í barátt-
unni um störfin. Með nýju kerfi, sem bygg-
ist á frelsi einstaklingsins til að velja, vcrður
nemendum gert kleift að haga námi sínu ú
þann hátt serri þeir telja vænlegast og best
fyrir eigin framtíð. Einingakerfi inun færa
lagadeild nær öðrum deildurn (IÍ bæði lrvað
varðar skipulag og hugsunarhátt. Sú fasl-
heldni í gamlar liefðir, sem ráðið hefur ríkj-
uin innan veggja Lögbergs, víkur lyrir
nauðsynlegutn breytingurn án þess þó að hin
fornu gildi og virðuleiki, seiri einkennt liafa
lagadeild, glatist.
Unnur er laganemi og fulttrúi nemenda i
einingakerfisnefnd og Gunnar er laganemi og
varaformaður Orators.