Iðnneminn - 01.09.1967, Blaðsíða 35

SIGURÐUR MAGNSSSON
ÁSTAXD
IÐNAÐARINS
Á undanförnum misserum hefur allmikið verið rætt um á-
stand atvinnulífsins í landinu, og þó einkum hina vaxandi erfið-
leika iðnaðarins og aukinn samdrátt. Iðnnemar hafa lítið bland-
að sér í umræður um þessi mál þótt ástand iðnaðarins og hags-
munamál þeirra séu samtvinnuð. Ég tel það því hæfa að vekja
athygli á hinu ískyggilega ástandi iðnaðarins, hér í þessu mál-
gagni iðnnema. Við höfum valið iðnaðinn sem okkar framtíð-
arvettvang og aukinn uppgangur hans þýðir aukna velmegun
okkar. Því mun framtíð íslenzks iðnaðar vera brýnasta hags-
munamál iðnnema.
Fyrirhyggja er sá eiginleiki sem hvern búmann þarf að prýða,
og hver sá sem vill láta kalla sig góðan búmann þarf að byrgja
sig upp í góðærinu, til að vera viðbúinn að mæta hallæri og ó-
áran. Þetta á ekki sízt við í landi eins og okkar þar sem óstöðug
veðrátta og aflaleysi geta gert miklar búsifjar. Eins og búmað-
urinn þarf að hafa fyrrnefnda eiginleika, fyrirhyggjuna, til þess
að geta staðizt óstöðugleika og duttlunga náttúrunnar, þá þarf
dugandi ríkisstjórn að vera þessum kostum búin, ef hún vill
tryggja örugga afkomu þegna sinna.
Nokkur undanfarin ár hafa verið einhver þau beztu sem við
þekkjum til, hvað snertir góða afkomu þjóðarbúsins. Sjómenn
okkar hafa í síauknum mæli „sótt gull" í greipar hafsins, bænd-
urnir hafa stóraukið og bætt bústofn sinn, og iðnaðarmennirnir
stöðugt færzt meira í fang og sannað svo ekki verður um villzt
að íslenzkur iðnaður á mikla framtíð fyrir sér, ef að honum er
hlúð. Viðskipti okkar við útlönd hafa ekki áður verið hagstæð-
ari og verð á útflutningsafurðum okkar óhemju hátt. Vissulega
hefur viðskiptastaða okkar við útlönd verið óhagstæð undanfarin
misseri, en þó er verð á útflutningsafurðum okkar nú mun
hærra en það var áður en hinna miklu verðhækkana gætti á er-
lendum mörkuðum. Svo óhagstæður viðskiptajöfnuður sem þessi
hefði ekki átt að kollvarpa öllum undirstöðum atvinnulífsins ef
rétt hefði verið á málunum haldið.
Það má segja að undanfarin ár hafi allt verið fyrir hendi til
að stórefla atvinnuhætti okkar, og bæta lífsafkomu þeirra er
landið byggja. Aðeins eitt hefur vantað, fyrirhyggju búmannsins,
og því stöndum við nú gagnvart fjárvana atvinnufyrirtækjum
og jafnvel atvinnuleysi. Þeir sem hafa haldið um stjórnvölinn
á þjóðarskútunni hafa látið góðærið sljógva sig og þá hefur skort
skilning á þörfum atvinnuveganna. Og um þá mætti segja: Eng-
ir hafa átt eins mörg gullin tækifæri og eins marga glataða
möguleika.
Járniðnaðurinn á í vaxandi erfiðleikum.
Já, það blandast engum hugur um það að ástandið er ískyggi-
legt, því jafnvel ráðamennirnir eru farnir að nota orð eins og
erfiðleikar og samdráttur, þar sem þeir áður notuðu velgengni
og þensla.
Ég tel mig ekki þurfa að koma með nein sérstök dæmi, um
hið uggvænlega ástand iðnaðarins, iðnnemar þekkja þetta bezt
sjálfir úr sínu daglega starfi, í þess stað skulum við gefa Gunn-
ari J. Friðrikssyni, formanni Félags íslenzkra iðnrekenda orðið.
En eftirfarandi ummæli lét hann hafa eftir sér á síðasta árs-
þingi iðnrekenda, í marz:
„Þetta ástand í iðnaðinum, þrátt fyrir vaxandi neyzlu með
þjóðinni, stafar fyrst og fremst af versnandi samkeppnisaðstöðu,
sem á meðal annars rætur sínar að rekja til síhækkandi fram-
leiðslukostnaðar, en hann hélt áfram að hækka á árinu og leiddi
til tilfinnanlegs skorts á rekstrarfé. Hin harða samkeppni kem-
ur í veg fyrir, að hægt sé að hækka verð vörunnar og þannig
auka eigið rekstrarfé fyrirtækjanna, en lánastofnanir hafa ekki
getað veitt iðnaðinum fullnægjandi úrlausn, þrátt fyrir áfram-
haldandi vöxt lánastofnana iðnaðarins."
Þannig mælti Gunnar J. Friðriksson, formaður F.Í.I., meðal
annars, en hvaða ályktanir getum við nú dregið af þessum orð-
um hans?
Hann telur fyrst og fremst upp þrjár ástæður, sem standa iðn-
aðinum fyrir þrifum, í fyrsta lagi hækkandi framleiðslukostn-
aður, í öðru lagi versnandi samkeppnisaðstaða og í þriðja og
síðasta lagi ónógar lánveitingar til iðnaðarins. Þetta eru reyndar
engin ný sannindi, og ég held að allflestir iðnnemar geti tekið
undir þessar staðhæfingar, en íhugum þessi atriði nokkuð nánar.
I Ð N N E M I N N
35