Tímarit iðnaðarmanna - 01.12.1948, Blaðsíða 28

Iðnaðarritið 5. - 6. XXI. 1948.
ar af handahófi, aðeins teknar sem dæmi um
nokkurn hluta fatnaðariðnaðarins.
Til samanburðar voru sýndar nokkrar sams-
konar vörur, tilbúnar erlendis. Tilgangur sýn-
ingarinnar var ekki einvörðungu að sýna boðs-
gestum hverskonar fatnaðarvörur væru fram-
leiddar í landinu, heldur engu síður hve mikiö
sparaðist í erlendum gjaldeyri við það, að flytja
ekki inn tilbúinn fatnað, sem hægt er að fram-
leiða í landinu á fullkomlega samkeppnisfæru
verði.
Þarna voru t. d. sýnishorn af enskum og tékkn-
eskum karlmannafötum og enskum kvenkápum,
er keypt höfðu verið í verzlunum i Reykjavík.
Verðið var langtum hærra en á samskonar vör-
um innanlands og gæðin virtust lakari. Sýnt var,
með áletruðum spjöldum hjá hverri flík, hve
mikið af andvirði hennar væri greitt í erlendum
gjaldeyri. Verður eigi um það deilt, að þótt er-
lenda varan sé seld hér á svipuðu verði og hin
innlenda, er margfaldur hagnaður að því, gjald-
eyrislega séð, að framleiða vöruna innanlands.
Hagnaðurinn verður þeim mun meiri, sem betur
er séð fyrir því að hver innlend verksmiðja fái
næga efnivöru. Hraðsaumastofurnar hafa boð-
izt til að lækka verulega söluverð á karlmanna-
fatnaði, ef þær fá næga efnivöru til þess að geta
starfað reglulega allt árið. Innflutningsyfirvöldin
hafa ekki enn svarað því tilboði.
Páll S. Pálsson, framkv.stj. F. 1.1. gerði stutta
frein fyrir vörum þeim, er sýndar voru, en auk
þess fékk hver sýningargestur ritaða lýsingu á
sýningunni og verksmiðjum þeim, er fyrirhugað
var að sýna þá á eftir.
Að lokinni skoðun fatnaðarvaranna var sýn-
ingargestum boðið að stíga í bifreiðar, er biðu í
löngum röðum við Lækjargötuna. Liðinu var
skipt í þrjá flokka, og voru tveir fararstjórar
fyrir hverjum, frá F. I. I. og Landssambandinu.
1. flokkur heimsótti Kassagerð Reykjavíkur,
Gull- og silfursmiðjuna Ernu h.f., Gamla Komp-
aníið, Niðursuðuverksmiðju S. í. F. og Sanítas
h.f. Fararstjórar voru Kristján Jóh. Kristjánsson
og Þorsteinn Sigurðsson.
2. flokkur heimsótti Hampiðjuna h.f.. Bíla-
smiðjuna, Skógerðina h.f., Ofnasmiðjuna h.f. og
Plastic h.f. Fararstjórar voru H. J. Hólmjárn
og Sveinbjörn Jónsson.
3. fl. heimsótti Vikurfélagið h.f., Stáltunnu-
gerðina, Vélsmiðjuna Héðinn h.f. og Félagsbók-
bandið. Fararstjórar voru Guðm. H. Þorláksson
og Páll S. Pálsson.
Laust fyrir hádegið, að loknum skoðunarferð-
um, staðnæmdust flokkarnir við Iðnó. Skóla-
stjóri Iðnskólans, Helgi Herm. Eiríksson, sýndi
gestum hin óviðunandi húsakynni. 1 ferðalýs-
ingu boðsgesta, þeirra er áður getur, var svo
að orði kveðið um Iðnskólann og húsnæðiskost
hans:
„Iðnskólinn í Reykjavík var stofnaður 1904 og
hafði 82 nemendur og 5 kennara fyrsta árið. Nú
eru í skólanum um 900 nemendur og 30 kennar-
ar. Skólahúsið, sem nú er notað, var reist 1906,
og hefir 7 kennslustofur, sem ekki voru notaðar
allar fyrstu árin. Þegar nemendatalan var komin
upp í 300, var ekki unnt að koma þeim öllum fyr-
ir í húsinu í kvöldskóla, og var þá fengið hús-
næði á 3 stöðum úti í bæ til viðbótar, en þægi-
legt var það ekki né drjúgt að fara með teikn-
ingar, fyrirmyndir og annað á milli fleiri staða.
En ennþá fjölgaði nemendum, og ekki fékkst fé
til nýrrar byggingar. Var þá tekin sú leið, að
flytja námið fram á daginn, taka nemendur frá
verklega náminu, ýmist alveg 2 mánuði á ári,
eða 2-3 daga í viku hálfan daginn. En brátt
kom að því, að þetta var ónóg. Var þá, 1944, haf-
in bygging í skólaportinu, og þar gerðar tvær
stofur í viðbót, svo að nú eru þær níu.
Þar með var líka allt húsnæði skólans notað
sem kennslustofur, og að hafa 900 nemendur í
9 kennslustofum, er ekki létt verk. Einkum þegar
þess er gætt, að þessum 900 nemendum er ekki
hægt að skipta í bekkjadeildir, nema að nokkru
leyti, vegna þess að þeir eru úr 40 mismun. iðn-
greinum, með mismunandi teikningu og sér-
greinar. Afleiðingin er sú, að ekkert rúm er til
annarra þarfa. Engar fatageymslur nema gang-
arnir, opnir hverjum sem er af götunni, enda
hverfa árlega yfirhafnir nemenda. Snyrtiútbún-
aður allkostar ófullnægjandi. Ekkert rúm fyrir
nemendur milli kennslustunda. Engar geymslur
fyrir áhöld, teikningar, teikniborð eða annað,
70