Vikan - 05.06.1952, Síða 4

4
VIKAN, nr. 22, 1952
SKUGGAR ÁSTARINNAR
eftir JENS ANKER.
HANN gekk eftir breiðum fáförnum götum,
þar sem bifreiðarnar skriðu gegnum dimma
kvöldþokuna og flautuðu stöðugt, eða eftir af-
skekktum stígum, sem voru svo kyrrlátir að
hann heyrði vatnið drjúpa af svörtum greinunum.
Hér var landslagij orðið sveitalegt, — en hann
veitti því litla athygli — og þokan var enn þétt-
ari.
Hvar var hann eiginlega staddur?
Æ, honum var alveg sama. Hann hafði átt
að hitta Önnu og þau ætluðu saman í bíó; en
hann hafði ekki verið í skapi til þess og hætt
við það, án þess að tala við hana — frúin á
matsölunni hafði lofað í símanum, að skrifa miða
til hennar. Og nú flæktist hann hérna, hann
James Murray 27 ára gamali, algengur skrif-
stofumaður og óvenjulega óhamingjusamur.
Hvernig mundi þetta enda — þetta viðvíkj-
andi önnu — þetta sem ekki var enn byrjað.
Hann hafði aldrei -haft hugrekki til að segja
henni hvers virði hún var honum. Hún var svo
snör í snúningum, svo gneistandi gáfuð og han:i
var svo þunglamalegur. Hann ætti það á hættu,
að hún hlægi að honum, þó hann héldi að henni
þætti vænt um sig . . .
James Murray skálmaði áfram. Alltaf þegar
hann var í þungu skapi gekk hann um göturn-
ar. Það hressti hann og kom jafnvægi á málin.
En í kvöld lét jafnvægið bíða eftir sér. Því meir
sem hann hugsaðí um þetta þeim mun ísjár-
verðara varð það.
Hann var mjög ástfanginn af henni — en það
var þessi frændi hennar, Hugh Brown, „Ame-
ríkaninn" eins og þau kölluðu hann, vegna þess
hvernig hann hegðaði sér . . . James var hrædd-
ur við Brown og hann vissi að hann gat hvorki
hegðað sér eins vel né boðið henni upp á jafn
ríkulegar skemmtanir. Og Anna var því miður
mjög hreykin af honum.
„Ef þú gætir líkzt Hugh,“ hafði hún sagt síð-
ast þegar þau voru saman og hún skildi ekki
hvað það tók hann sárt. Afbrýðissemin, sem
hann hafði lengi fundið til, var nú orðin að
ljósum logum. Hann hafði orðið mjög gramur.
Og það sem verra var; hann hafði 'ekki getað
hugsað um annað allan daginn. Hvað eftir annað
þurfti að leiðrétta hann á skrifstofunni og hann
hafði verið æstur og ókurteis við fólk sem hann
þurfti að tala við.
Þessi fjandans frændi!
En nú hafði hann gengið um í einn klukku-
tíma og yrði að fara að komast heim. Hann leit
í kringum sig.
Hann hafði beygt af nokkurs konar bílastæði
inn i gegnum hlið -— hann hafði aldrei séð það
áður — og var nú á stíg, sem virtist enda á litlu
torgi með trjám. Báðumegin við stíginn voru
stórir garðar, en hann gat ekki séð nema eitt
íbúðarhús, sem stóð nokkra metra frá götunni,
uppi við torgið.
Hann gekk einmitt nú fram hj'á húsinu og
virti það fyrir sér. Það var þakið vafnings-
viði og gul silkigluggatjöld héngu fyrir einum
af háu gluggunum á neðstu hæðinni. Glugginn
var opinn og hann heyrði, áður en hann var
kominn alveg að húsinu, að einhverjir voru að
rífast þar inni! Það voru tvær fágaðar raddir
sem voru mjög æstar, önnur ung en hin gömul.
Hann stanzaði ósjálfrátt — það var alls staðar
dauðaþögn.
„Ég endurtek það sem ég hefi sagt,“ hvæsti
gamli maðurinn, „ég vil ekki kvenfólk inn á
mitt heimili."
„Mundu hverja þú ert að tala um pabbi."
„Það geri ég einmitt," sagði sá gamli háðsk-
ur, „dóttur rétts og slétts svikara."
„Hún getur ekkert gert að því þó faðir hennar
hafi svikið þig.“
„Það getur rétt verið. En hún er engu að
síður dóttir hans og mitt hús er lokað fyrir
henni."
„Er þetta þitt síðasta orð, pabbi?"
Rödd unga mannsins var örvæntingarfull.
„Já, mitt síðasta orð.“
Það varð dálítil þögn. Svo sagði sonurinn:
„Ég þar að játa nokkuð fyrir þér. Þú heldur
auðvitað, að ég hafi alltaf elskað þig og virt,
er það ekki?“
„Auðvitað geri ég það. Ég hefi ekki haft neina
ástæðu til annars.“
Rödd gamla mannsins var drembin. Unga rödd-
in var aftur á móti einkennilega auðmjúk þegar
bann svaraði:
„Að einu leyti hefur þú rétt fyrir þér, pabbi.
Þú hefur alltaf komið vel fram við mig. En
samt sem áður — hvort sem þú trúir því eða
ekki — hefi ég séð fyrir þessa deilu í mörg ár.
Ég hefi vitað, að þú mundir einn góðan veður-
dag setja þig á ruddalegan hátt á móti þvi, sem
ég áliti hamingju mína. Örlög mömmu létu mig
sjá þetta fyrir. Þú ert harðstjóri, pabbi og þú
verður að kúga einhvern — og nú er það ég,
heldurðu."
„Svo ég held það aðeins,“ svaraði gamli mað-
urinn háðslega.
„Veiztu hvað ég er að hugsa um,“ hélt sonur-
inn áfram þjáðri en mjög rólegri röddu. „Við
erum einir heima í kvöld, og það er þétt þoka
úti. Hefði ég ekki getað fengið mér kvöldgöngu
fyrir hálftíma? Og þegar ég kom heim hefði
ég getað fundið þig — drepinn. Slíkt kemur fyrir.
Við búum mjög úr þjóðleið og það eru margir sem
vilja ná í peningana þína. Allir vita að þú ert
ríkur maður — og ég veit hvar þú geymir pen-
ingana. Ég gæti tekið þá og stungið þeim í
eldstóna — það verður nóg fyrir mig þegar
þú ert dauður. Og þannig verða öll spor þurrkuð
út og ástæðan verður augljós.
Einhver hafði læðzt hér inn, drepið þig og
stolið peningunum þínum. Þetta kemur allt
heim. Reikningsdæmið gengur upp.
Þetta gæti ég gert og það yrði ekki annað
en endurgreiðsla. Þetta ætla ég að gera, svo þú
vitir það . . . Burt frá simanum," æpti hann
allt í einu.
„Svo þú ætlar að drepa mig,“ stundi gamli
maðurinn. „Veiztu hvað það getur kostað?“
„Auðvitað veit ég það. Það verður dýrt, ef
VEIZTU -?
1. I Kyrrahafi er mesta dýpi sem fundizt
hefur. Hvað er það mikið?
2. Kvensaman ég karl einn sá,
klæðlausan sem spýtu,
hold þeim voru engin á,
oft þó niðri í matnum lá,
sköllóttur með skeggi eða strii hvítu.
Hver er sá karl ?
3. Hver léku aðalhutverk í kvikmyndinni
Gasljós ?
4. Eftir hvern er leikritið Álfhóll?
5. Hver varð ástfanginn af sjálfum sér?
6. Hvernig er heyið, þegar það er liskr-
ótt?
7. Eftir hvern er kvæðið Sandy Bar?
8. Hver er elzt allra lista?
9. Hver hefur verið nefndur faðir sagn-
f ræðinnar ?
10. Hvenær var leikritið Lukkulegt skip-
brot fyrst sýnt?
Sjá svör á bls. 14.
Mannlýsing úr íslenzku fornriti:
„........var maður sjálfhælinn, en
húsfreyju hans þótti það illt. Hann var
skyggn og skjótur á fæti.“
Hvaða maður var þetta og hvar stend-
ur lýsingin? Svar á bls. 14.
það kemst upp. En þetta kemst ekki upp . . .
Farðu frá símanum," æpti hann aftur.
James Murray heyrði að þeir hlupu um og stól
var velt um. Svo heyrði hann gamla manninn
stynja:
„Lofaðu mér að lifa, lofaðu mér að lifa. Ég
skal gera hvað sem þú biður um.“
„Þú afhendir mig lögreglunni undir eins og
ég sleppi takinu,“ hvæsti ungi maðurinn, „en
þér skal ekki verða kápan úr því klæðinu."
Það heyrðist hávaði, stuttur og ákafur bar-
dagi og hræðilegar, hásar stunur:
„Hjálp, hjálp! ég dcy!“
James Murray stóð sem lamaður. Hvað átti
hann að gera ? Þessir tveir menn voru einir í
húsinu. Ef hann hlypi upp og hringdi, mundi
hann þá ekki verða lokaður inni, gamli maðurinn
yrði auk þess áreiðanlega dauður — hann ætti
það á hættu að verða ásakaður um morð.
Að lokum gat hann hreyft sig og litið í kring-
um sig. En það var alveg eins dimmt, einmana-
legt og blautt og áður. Hann starði niður að
torginu. Ef til vill fyndi hann lögreglusíma þar
eða einhversstaðar, eða hann hitti einhvern sem
gæti hjálpað honum að handtaka morðingjann.
Hann fór að hlaupa, þó fætur hans neituðu
að hlýða. Áhrifin af bardaganum og þessu hræði-
lega morði rugluðu hann alveg.
Sonurinn hafði kyrkt föður sinn.
Hann hljóp og skimaði til hægri og vinstri.
Torgið greindist í þrjár götur og hann valdi
þá sem lá lengst til hægri. Hér var heldur eng-
inn lögreglusími eða yfirleitt nokkur hlutur á
sjá. Ljósin voru dauf og honum virtist þokan
vera enn þéttari. Nú komst hann út á þvergötu
og aftur á aðra og nú sá hann eitthvað sem
líktist skápnum, sem hann leitaði að. Það var
rétt við hornið og hann heyrði ekki í bifreiðinni,
sem kom þjótandi — en skyndilega fann hann
eitthvað rekast á sig og honum var kastað upp
í loftið og svo leið yfir hann.
Þegar hann kom til meðvitundar lá hann í
sjúkrarúmi og Anna grét við hliðina á honum.
Hann rauk upp æstur, en féll strax aftur á bak.
Það var eins og öll bein væru brotin í honum.
Hann kveinkaði sér og stundi:
„Hvað á þetta að þýða?“
„Svona, svona,“ huggaði hún hann. „Liggðu
nú kyrr. Þú varðst undir bil og fékkst heiía-
hristing, en nú ertu á batavegi. Annar fóturinn
er brotinn og þú ert mikið meiddur, en það vildi
þér til lífs að þú kastaðist út á gras. Hvernig
gaztu líka farið svo óvarlega í þoku. Og hvað
varstu að gera þarna? Ég fékk ekki skilaboðin
frá þér fyrr en of seint, svo ég stóð fyrir utan
bíóið og beið eftir þér, en þegar þú komst ekki
fór ég ein inn.“
„Hver ók yfir mig?" spurði hann.
„Við vitum það ekki. Hann hefur ekki gefið
sig fram. En þú hefur verið meðvitundarlaus í
tvo daga.“
„1 tvo daga?“ Hann reis aftur upp, en seig
niður í rúmið aftur og stundi af sársauka. „Svo
þá er hann kominn veg allrar veraldar."
„Hver er kominn veg allrar veraldar?" spurði
Anna.
„Morðinginn auðvitað, þessi sem drap föður
sinn.“
„Ég veit ekki hvað þú ert að tala um,“ sagði
Anna og hristi nöfuðið. „Það hefur ekkert morð
verið framið hér í bænum síðan þú fannst. Ann-
ars hefði það staðið í blöðunum."
„Ég næstum heyrði hann fremja það," mót-
Framhald á bls. 10.