Vikan - 06.11.1952, Blaðsíða 11

VIKAN, nr. 43, 1952
11
MOiJI
Eftir JAY DKATLEK.
EN hvað gerði ég svo? Hélt áfram eftir sömu
braut. Og það ætti að geta sannfært þig um,
hvernig mér leið. Því að i sömu svifum opnaði
ég skrifborðsskúffuna, tók fram nokkrar pappírs-
arkir, og byrjaði að glíma við sonnettuna mína.
Hérumbil hálftíma síðar hringdi Bromley og
gerði boð eftir mér.
Ég gekk niður stigaganginn og heyrði niðinn
í ritvélunum. Þar voru aðrir rithöfundar við vinnu
sína; og flestir þeirra undu sér vel. Líf þeirra var
í föstum skorðum; þeir áttu heimili; dagferð
þeirra var órjúfanleg. Þetta voru fyrirmyndar-
menn, að svo miklu leyti sem rithöfundar geta
orðið til fyrirmyndar. En ég leið önn fyrir þá.
Þeir þekktu ekki Mónu.
Né heldur Bromley. Þessvegna talaði hann um
handritið eins og það skipti einhverju máli. Hann
hafði á prjónunum tillögu viðvíkjandi seinni hluta
sögunnar, sagði hann; ef mér félli hún og hún
hæfði vel, þá ættum við ef til vill að skjóta
henni inn í handritið.
Ójá, hann kom með tillögu, allt í lagi með
það; og hún var svo sem góð. En smávægileg
var hún, og ég vissi, að hann var einungis að
reyna að koma mér aftur í vinnuskap.
Hann hélt mér hjá sér í lengri tíma, allt til
klukkan sex. Og allan þann tíma talaði hann án
afláts, hann virtist vera að rannsaka mig, rétt
eins og ég væri óvenjulegt afbrigði af einhverri
tegund. Ég kunni því vel.
„Hvað er að þér? Þú ert svo kvíðvænlegur á
svip? Ertu ekki ánægður með þetta?“
„Jújú, ágætlega vel.“ Hann leit á mig með
spurnarsvip. ,,Er það eitthvað, sem þú kviðir?"
,,Nei.“
Því næst hét ég honum að hefja vinnuna sem
fyrst.
Það var angurmæddur svipur á andliti hans,
þegar hann kvaddi mig. Hann brosti, en samt
örlaði ekki fyrir brosi í augunum.
Ég hefði átt að segja upp, býst ég við. En ég
vildi ekki fleygja í hann hálfköruðu verki.
Að minnsta kosti var saga okkar Mónu ekki
nema hálfsamin, og ekkert í heiminum gat knú-
ið mig til að hlaupast frá þeirri sögu hálfkaraðri.
Nú var klukkan yfir sex, og filmverið mannautt
orðið. Kata beið aldrei eftir mér nema ég bæði
hana, svo að ég stanzaði stutt í skrifstofunni.
Og litlu síðar hefði mátt sjá ágæta mynd af
dæmigerðu amerísku heimilislífi uppi í svefn-
herberginu mínu. Þunguð eiginkona, eiginmaður,
og barnið við leik á gólfinu. Ljómandi músik
að baki, ef maður lagði við eyrun. Hamingja á
heimilinu. Faðirinn kominn heim. Afbragðs aug-
lýsing fyrir Almennar tryggingar h.f.
Svo sannarlega var þessu þannig farið. Við
sungum barnagælui', lékum feluleik og sittu-
meðða. Og Búdda hinn feiti húkti inni í skrif-
stofunni með sitt hrellandi væmna yfirbragð.
Að minnsta kosti þótti mér hann þannig, þeg-
ar síminn hringdi.
Hvernig fann ég á mér, að nú ætti eitthvað
að gerast? Ef til vill fann ég það alls
ekki á mér. En upp frá þessu hrökk ég
alltaf í kút, þegar símirin heima hringdi.
Það var Kata. Hún spurði, hvort ég
hefði gengið aftur til skrifstofunnar,
áður en ég fór heim. Hún skildi þar eft-
ir skilaboð. Einhver frú Smæley hafði
hringt.
,,Ó! . . . Rétt i þessu? Vildi hann hitta mig
núna strax?“
Kata skildi það. Hún svaraði í sama dúr. „Já.“
„O, skrattinn. Jæja. Þakka fyrir. Vertu sæl.“
Sko, hvað þetta var nú einfalt! Sko, hvernig
hjartað hoppaði í brjósti mér! Ég hafði ekki ætl-
að að hitta Mónu í kvöld. Ekki fyrr en síminn
hringdi, í það minnsta.
Sú var gröm. „Það er kominn tími til að
borða,“ sagði hún.
„Ég veit það . . . Ég skal reyna að vera fljót-
ur. Ef til vill verð ég það líka,“ sagði ég.
Svo kyssti ég þær báðar, líkt og faðir, sem
þarf að fara að vinna — vinna fyrir þeim.
Ég tók hatt minn og frakka, opnaði bílskúrinn
og ók af stað blístrandi.
Bara af því að nú datt mér i hug að færa
Mónu gjöf. Ég gat ekki losað mig við þá löng-
un. Ég ákvað að fara til lyfjabúðar Svabbanna
og kaupa eina flösku af sanel númer 5. Það not-
aði Sú alltaf. Ef Móna færi líka að nota það,
yrði líkurnar hverfandi fyrir því, að heim ég
kæmi ilmandi af tígrynju.
Þessa síðustu dagana var tígrynjuilmurinn
hvarvetna. 1 vinnustofunni, inni hjá Bromley.
Hann lagði af Kötu, þegar hún reis upp frá
borðinu mínu, og jafnvel af önnu. Ef til vill
hafði hann smeygt sér inn í sjálfan mig.
Svabbbræður útvega allt, og ég vissi, að þeir
gátu selt mér sanel númer 5, enda þótt það
hefði ekki fengizt í öðrum búðum borgarinnar
svo mánuðum skipti.
Undarleg búð, þessi hjá Svöbbunum, með mjög
svo einkennandi andrúmsloft. Hún er ekki stór og
allt annað en viðkunnanleg, en hún nýtur virð-
ingar. Þetta er dæmigerð lyfjabúð filmbæjarins,
og bragðmeiri sögur eru barnaðar yfir borðum
hennar og i fordyrinu hjá lyfseðlapúltinu, heldur
en í mörgum vinnustofum filmveranna.
Svabbarnir vita allt: ástarbröllin, rifrildin.
skilnaðirnir og veikindin, stjórnmálin og öll sam-
skipti manna leilta þeim á tungu. Allir segja þeim
trúnaðarsögur, jafnt virðulegustu stjörnurnar
sem þjónar þeirra. Þegar ég hafði fengið fyrstu
frumsömdu söguna mína borgaða, rjátlaði ég til
þeirra. Ég gekk að lyfseðlapúltinu og Bernharð-
ur Svabb rétti út hönd sína til að samgleðjast
mér. Hann vissi það allt strax í stað.
I annað skipti hringdi Leó Svabb til mín í
skrifstofuna og tjáði mér, að konan mín hefði
rétt í þessu komið frá lækni, og komið hafði í
ljós, að hún væri með barni. Og það gleður mig
mjög, sagði hann.
Eitt sinn sá ég Jakob Svabb gjóta augum til
renglulegrar, en aðlaðandi stúlku, sem stóð við
búðarborðið. Hann gekk til hennar og rabbaði
við hana litla stund. Svo fór ég að spyrjast fyrir
um stúlkuna, bara af forvitni.
Þá kom í ljós, að Svabbarnir ráku hjálpar-
stofnun líka. Þeir aðstoða ungar stúlkar, sem
þyrpast til borgarinnar hvaðanæva af landinu.
Sumar þeirra koma ár sinni vel fyrir borð í
kvikmyndunum; aðrar gera það á annan hátt.
Brátt berast þær að úlfskjöftunum. En fáar
hafa þrek til mótstöðu, geta ekki til lengdar
haldið þeim frá sér, og erfitt er að varast glefs-
andi varga.Og heim vilja þær ekki fara. Bráð-
lega eru þær komnar innundir hjá Svöbbunum
fá þar kaffibolla til hádegis og súpuskál til
kvölds. Ekkert annað. Eru bókstaflega í svelti.
Þá lætur Jakob og aðrir skríða til skarar. Þeir
kannast svo vel við þessa buguðu og ráðviltu
stelpukjána. Þeir bjóða þeim inn í afherbergin
og byrja síðan að tala, svo að losni dálítið um
þær. Og ef stúlkan er auðtrúa og álítur mestu
skömm að fara heim aftur án nokkurrar film-
frægðar — þá kaupa piltarnir henni aðgöngu-
miða að hverri skemmtun, sem hún v'ill, gefa
henni fáeina seðla umfram, og þar með er hún
á þeirra valdi.
Þannig eru Svabbarnir. Öruggir x gerðum sín-
um og varkárir. En mig skorti ekki varkárni.
Mig skorti tx'únað.
Það var óhugsandi, að þeir þekktu neitt til
Mónu ennþá. Hún kom ekki nærri kvikmyndun-
um og ekki verzlaði hún hjá þeim. En hvað
mundu þeir segja um úttektina mína núna? Sú
hafði keypt tvær flöskur af saneli hjá þeim ný-
lega; hvað mundu þeir álykta, þegar þeir sæju,
að ég keypti eina enn núna?
Ég dokaði við hjá tímaritunum, fletti þeim
og skoðaði, þar til Svabbarnir voru allir komnir
inn í afherbergin. Þá fékk ég sanelflöskuna hjá
búðarmanninum og borgaði í reiðu fé.
Síðan var ég farinn.
Og áfram hélt ég með gjöfina á handleggnum,
og í brjóstinu ómandi strengi, sem minnti á fjar-
ræna músikk. Ég stanzaði við krossgötur og
leyfði öðrum bílum að aka frarn úr, svaraði
þakklátri höfuðhneigingu bílstjóranna með því
að veifa hendinni gáskalega. Nú elskaði ég alla.
En einkum þó Mónu. Einkum þó tígrynjuna, sem
logaði glatt inni í mér.
En hún var ekki heima.
HVERNIG verður þú við mikilli eftirvæntingu
og andstreymi. Færðu taugaáfall? Kiknarðu
kannski alveg ? Ég var svo vesall, að tárin
streymdu niður kinnar mér. Eins og á bami.
Ég veit ekki, hve lengi ég stóð þarna og hringdi
bjöllunni, vonaði sífellt hún væri heima, ef til
vill í baðherberginu, eða heyrði ef til vill ekki.
En þegar maður einn á götunni leit á mig um
leið og hann gekk hjá, skildi ég, hvað þetta var
aulalegt. Ég fór út í bílinn til að bíða.
Lengi er maður að hníga niður í öldudalinn
aftur. Kvöldið er svo sem nógu dapurlegt, að
bíða, bíða aleinn; það lagðist þungt á mig. Nú
tók nóttin að nálgast. Djúpt inni i mér nálgaðist
nóttin.
Ég opnaði útvarpið, en heyrði ekki neitt. Ég
ímyndaði mér hún mundi bráðum koma, en það
var bara gálgafrestur; ég vissi hún mundi ekki
koma. Líklega var hún úti með Klöru. Ætli þær
hafi ekki box'ðað saman. En ég fann ekki til
svengdar. Mig langaði til að vera þarna, þegar
hún kærni aftur. Mig langaði til að sjá hana
korna upp hliðarstrætið. Mig langaði til að sjá
andlit hennar ljóma, augun þau hin gráu kiprast
saman við bros.
Ég beið.
Hvarvetna opnuðust dyr og lokuðust aftur;
lxvarvetna kviknaði ljós í gluggum. Karlar og
konur komu heim. AÍlir komu heim. Nema hún.
Eftir klukkan níu, fór ég að ganga fram og
aftur um götuna. Þegar ég fjarlægðist um of hús-
ið hennar, flýtti ég mér að snúa við, hélt hún
hefði þá ef til vill sloppið inn, án þess að ég sæi.
Að lokum gekk ég upp Wilshire búlivarðann og
fór inn i lyfjabúð til að hringja til Súar. Ég
sagði henni ég hefði borðað hjá Bromley og ætl-
aði að vinna áfrarn við handritið. Biddu ekki
eftir mér, sagði ég. Og lagði á í flýti.
Nei; bíddu ekki eftir mér. Sjálfur er ég önn-
um kafinn við að bíða. Ég er að bíða, og hjartað
i mér er brostið. Ég er að biða eftir einhverjum,
með flösku af sanel númer 5 í vasanum; ilm-
vatnið þitt. Nei, ekki handa Bromley. Bromley
hefur breytzt í tígrisdýr. Ismeygilegt tígrisdýr.
Þú skalt ekki víla hót, þó tigrisdýrið verði að
tígrynju.
En ekki var hún heima, þegar ég kom til baka.
Nú var klukkan tíu. Og hvað gat ég svosem
gert? Ég vissi ekki einu sinni, hvar þessi Klara